Gần đây, vụ việc liên quan đến ‘Hồng tỷ’ – một cá nhân bị cáo buộc giả mạo giới tính nhằm lừa tình và quay clip riêng tư của một người đàn ông Trung Quốc 38 tuổi – đã thu hút sự quan tâm rộng rãi trên cộng đồng mạng. Trong khi các cơ quan chức năng đang tích cực điều tra để làm rõ các sai phạm, vụ việc đã nhanh chóng trở thành đề tài giải trí trên các nền tảng mạng xã hội. Hàng ngàn lượt xem, bình luận và chia sẻ với thái độ đùa giỡn, mua vui đã xuất hiện, khiến nhiều chuyên gia lên tiếng về việc cần nhìn nhận vấn đề này dưới góc độ pháp lý, đạo đức và văn hóa.
Lý thuyết đóng khung (Framing Theory) do nhà xã hội học Erving Goffman đề xuất chỉ ra rằng truyền thông không chỉ phản ánh sự kiện mà còn định hình cách công chúng hiểu và phản ứng với sự kiện ấy. Trong trường hợp của ‘Hồng tỷ’, nhiều sản phẩm truyền thông trên mạng xã hội đã đóng khung sự kiện này theo hướng giải trí, thay vì tập trung vào các góc nhìn nghiêm túc về pháp lý, đạo đức và văn hóa. Sự chú trọng vào khía cạnh giải trí có thể làm lu mờ các vấn đề nghiêm trọng khác liên quan đến vụ việc.
Sự bỡn cợt thiếu kiểm soát trên mạng xã hội cũng phản ánh thực trạng người dùng đang theo dõi, tiếp tay lan truyền và thậm chí tham gia tái sản xuất những nội dung độc hại như một phần của đời sống số. Việc tiếp cận sự việc theo hướng tiêu khiển phản cảm trên mạng có thể khiến dư luận quên đi bản chất vấn đề, bao gồm các khía cạnh về lừa dối tình cảm, quay lén, phát tán clip và xâm phạm đời tư. Điều này đặt ra một thách thức lớn cho việc quản lý và định hướng thông tin trên không gian mạng.
Để giải quyết vấn đề này, cơ quan chức năng cần nhanh chóng xây dựng những lăng kính khách quan, sâu sắc và phản ánh đầy đủ các phân tích pháp lý, văn hóa về những sự việc nghiêm trọng trong đời sống xã hội. Cần tăng cường giáo dục truyền thông số trong trường học, gia đình và yêu cầu các nền tảng mạng xã hội thể hiện trách nhiệm, cam kết đạo đức của mình bằng cách tăng cường sử dụng AI phát hiện và gỡ bỏ các sản phẩm xấu độc. Điều này sẽ giúp nâng cao nhận thức và trách nhiệm của người dùng, đồng thời giảm thiểu sự lan truyền của các nội dung tiêu cực.
Về phía công chúng, cần chủ động phân biệt đâu là khung thông tin có giá trị và đâu là khung thông tin sai lệch. Việc chủ động tiếp cận thông tin từ các nguồn đáng tin cậy và có tinh thần phản biện sẽ giúp ngăn chặn sự lan truyền của thông tin sai lệch. Trung Quốc đã tạm giữ hình sự ‘Hồng tỷ’ và gỡ bỏ 14.000 nội dung sai lệch liên quan đến vụ việc này. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc xử lý và ngăn chặn các hành vi tương tự trong tương lai.
