Thị trường carbon đang nổi lên như một công cụ kinh tế quan trọng trong việc thúc đẩy chuyển đổi xanh, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và đạt được phát thải ròng bằng ‘0’. Đây là một trong những nội dung chính được thảo luận tại Diễn đàn ‘Net Zero Việt Nam 2025: Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới’. Tại sự kiện này, các chuyên gia đã tập trung phân tích tiềm năng và thách thức của thị trường carbon tại Việt Nam, đồng thời đưa ra các khuyến nghị để phát triển thị trường này một cách hiệu quả.
Hiện tại, Việt Nam đang ở giai đoạn định hình nền móng thị trường carbon. Mặc dù có nhiều tiềm năng để phát triển, thị trường này cũng đối mặt với không ít thách thức. Một trong những thách thức chính là hệ thống đo đạc, báo cáo, thẩm định khí nhà kính (MRV) chưa đồng bộ và thiếu chuẩn hóa. Điều này gây khó khăn cho việc xác định và kiểm tra lượng khí thải, làm cơ sở cho việc mua bán carbon trên thị trường.
Bên cạnh đó, nhận thức về thị trường carbon và giảm phát thải còn hạn chế, đặc biệt là ở các doanh nghiệp. Nhiều doanh nghiệp chỉ hiểu đơn giản về giảm phát thải mà chưa thực sự ứng dụng công nghệ tuần hoàn tài nguyên để phát triển bền vững. Hơn nữa, hạn chế về nhân lực và tài chính cũng khiến các doanh nghiệp gặp khó khăn khi tiếp cận thị trường này.
Để phát triển thị trường carbon, Việt Nam cần hoàn thiện hành lang pháp lý và xây dựng hệ thống MRV chuẩn hóa. Ông Nguyễn Tuấn Quang, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu, cho biết từ nay đến 2028, Việt Nam sẽ thí điểm cấp phát hạn ngạch miễn phí và vận hành sàn giao dịch carbon. Từ năm 2029, sẽ áp dụng đấu giá và kết nối quốc tế. Các bộ, ngành đang tích cực hoàn thiện hành lang pháp lý để đảm bảo tính minh bạch và tránh ảnh hưởng tới cam kết giảm phát thải quốc gia.
Các chuyên gia cũng khuyến nghị cần đầu tư vào nền tảng kỹ thuật và hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận tài chính, hướng tới mục tiêu Net Zero vào năm 2050. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành, doanh nghiệp và tổ chức quốc tế. Thông qua việc phát triển thị trường carbon, Việt Nam có thể tận dụng các nguồn lực quốc tế và trong nước để thúc đẩy chuyển đổi xanh, phát triển bền vững và đạt được mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính.
Phát triển thị trường carbon không chỉ giúp Việt Nam đạt được mục tiêu giảm phát thải mà còn tạo ra cơ hội kinh tế mới, thúc đẩy sự phát triển bền vững. Tuy nhiên, để đạt được điều này, cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, xây dựng nền tảng hạ tầng vững chắc và nâng cao nhận thức của các doanh nghiệp và cộng đồng về tầm quan trọng của thị trường carbon.
Trong bối cảnh hiện nay, việc Liên Hợp Quốc và các tổ chức quốc tế đang tích cực hỗ trợ các nước phát triển thị trường carbon, Việt Nam có thể học hỏi kinh nghiệm từ các nước để phát triển thị trường này một cách hiệu quả. Song song với đó, Việt Nam cũng cần tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý và nâng cao năng lực cho các doanh nghiệp, tổ chức trong việc tiếp cận và tham gia thị trường carbon quốc tế.
