Câu chuyện thu phí tham quan di tích lịch sử đang trở thành vấn đề xã hội nóng hổi. Một bộ phận người dân ủng hộ việc thu phí để bảo tồn và phát huy giá trị di tích, trong khi những người khác lại phản đối, cho rằng di tích là tài sản tinh thần chung của dân tộc, không thể đem ra mua bán.
Một ví dụ điển hình là Khu di tích Quốc gia đặc biệt Ngã ba Đồng Lộc, tỉnh Hà Tĩnh. Với vị trí cách trung tâm thành phố chỉ 5 cây số, nơi đây thường xuyên đón hàng chục nghìn lượt khách đến dâng hương tưởng niệm và tri ân các anh hùng liệt sĩ. Tuy nhiên, việc vận hành khu di tích do Ban Quản lý thuộc Tỉnh đoàn Hà Tĩnh phụ trách đang gặp nhiều khó khăn do thiếu nguồn lực tài chính.
Không chỉ là một khoản thu nhỏ, tấm vé tham quan còn là một phần quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di tích. Việc thu phí tham quan ở nhiều quốc gia trên thế giới là nguồn thu chính để duy trì hoạt động của các di sản. Tuy nhiên, ở Việt Nam, việc thu phí thường vấp phải phản ứng từ dư luận.
Để việc thu phí hợp lý và được xã hội chấp nhận, cần đảm bảo một số nguyên tắc cơ bản. Thứ nhất, cần minh bạch mục đích thu, công khai nguồn thu và việc chi tiêu cho các hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị di tích. Thứ hai, cần có chính sách miễn, giảm phí linh hoạt và nhân văn đối với các đối tượng như cựu chiến binh, người có công với cách mạng, người khuyết tật, trẻ em, học sinh – sinh viên, và cư dân địa phương.
Ngoài ra, cần có cái nhìn linh hoạt, thấu đáo để tấm vé không trở thành rào cản mà trở thành cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa ký ức và trách nhiệm gìn giữ di sản của thế hệ hôm nay dành cho mai sau. Việc thu phí cần được thực hiện một cách công bằng, hợp lý và vì mục đích bảo tồn và phát huy giá trị di tích.
Tấm vé tham quan có thể là một phần quan trọng trong việc bảo tồn di tích, nhưng cần phải được thực hiện một cách minh bạch và công khai. Cần có sự tham gia và giám sát của cộng đồng để đảm bảo việc thu phí được thực hiện đúng mục đích.
Chỉ khi việc thu phí được thực hiện một cách minh bạch, công khai và hợp lý, chúng ta mới có thể đảm bảo được việc bảo tồn và phát huy giá trị di tích cho thế hệ mai sau.
