Ngày 19/7/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Công điện số 113/CĐ-TTg về việc triển khai các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả vận tải đường thủy và thúc đẩy sự phát triển của ngành logistics trong lĩnh vực vận tải. Công điện này được gửi đến các Bộ trưởng của các Bộ: Xây dựng, Tài chính, Công Thương, Nông nghiệp và Môi trường, Tư pháp, Khoa học và Công nghệ, Quốc phòng, Công an; Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; và Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Việt Nam sở hữu hệ thống sông ngòi với tổng chiều dài có khả năng khai thác vận tải khoảng 42.000 km, cùng với đường bờ biển dài hơn 3.260 km và nhiều cửa sông, vịnh tự nhiên thuận lợi. Những điều kiện tự nhiên này tạo ra cơ hội thuận lợi để phát triển vận tải thủy nội địa và vận tải ven biển – một phương thức vận tải được đánh giá có chi phí thấp và khả năng chuyên chở hàng hóa với khối lượng lớn. Qua đó, vận tải thủy có thể góp phần giảm áp lực cho đường bộ, đường sắt và thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững.
Trong những năm gần đây, vận tải thủy đã từng bước khẳng định vai trò quan trọng trong hệ thống giao thông vận tải quốc gia. Tỷ trọng vận tải hàng hóa bằng đường thủy nội địa và ven biển có xu hướng tăng lên, thể hiện sự dịch chuyển hợp lý trong cơ cấu vận tải. Tuy nhiên, kết cấu hạ tầng phục vụ phát triển vận tải thủy vẫn còn nhiều bất cập; năng lực đội tàu, công tác quản lý phương tiện, chất lượng nguồn nhân lực cũng như sự kết nối giữa các phương thức vận tải còn nhiều hạn chế.
Để khắc phục những tồn tại và hạn chế này, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu các Bộ và địa phương triển khai các giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển của vận tải thủy. Bộ Xây dựng được giao nhiệm vụ khẩn trương rà soát và sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật ngành hàng hải, đường thủy. Trọng tâm của việc sửa đổi này là tập trung vào các chính sách khuyến khích và thu hút đầu tư xã hội hóa vào hạ tầng, phương tiện vận tải thủy, cũng như phát triển nguồn nhân lực và công nghệ.
Bộ Tài chính được yêu cầu chủ trì trong việc cân đối và bố trí nguồn vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030 cho các dự án trọng điểm phát triển hạ tầng đường thủy và hàng hải. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan để đảm bảo nguồn vốn được phân bổ hiệu quả.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường được yêu cầu rà soát và đơn giản hóa thủ tục giao đất, cho thuê đất, giao khu vực biển để phát triển hạ tầng cảng, bến thủy nội địa, cảng biển, và nạo vét luồng hàng hải, đường thủy. Điều này sẽ giúp giảm bớt các rào cản hành chính và tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển hạ tầng vận tải thủy.
Thủ tướng Chính phủ cũng yêu cầu Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương rà soát và cập nhật quy hoạch sử dụng đất, bố trí quỹ đất phục vụ xây dựng cảng thủy nội địa, bến cảng biển theo quy hoạch. Đồng thời, tích hợp quy hoạch trung tâm logistics, kho bãi, trung tâm phân phối hàng hóa gắn với vận tải thủy nội địa để tạo sự kết nối đồng bộ và hiệu quả.
Thông qua các giải pháp này, Chính phủ kỳ vọng sẽ tạo ra động lực mới cho ngành vận tải thủy phát triển nhanh và bền vững, từ đó đóng góp vào sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.
