Ứng dụng công nghệ, đặc biệt là Dữ liệu lớn (Big Data) và Trí tuệ nhân tạo (AI), đang ngày càng mở ra những tiềm năng to lớn cho ngành y tế trên toàn cầu. Tuy nhiên, tại Việt Nam, việc áp dụng những công nghệ tiên tiến này vẫn còn phải đối mặt với nhiều thách thức. Trong một cuộc trao đổi gần đây với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, GS.TS.BS Lê Hữu Song, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, đã chia sẻ về những rào cản và định hướng trong quá trình chuyển đổi số y tế tại Việt Nam.
GS.TS.BS Lê Hữu Song nhấn mạnh rằng để có thể ứng dụng hiệu quả AI và Dữ liệu lớn trong lĩnh vực y tế tại Việt Nam, chúng ta đang phải đối mặt với ba thách thức chính. Thứ nhất, về cơ sở hạ tầng công nghệ, nền tảng băng thông và hệ thống máy chủ chưa thực sự được chuẩn hóa để đáp ứng nhu cầu lưu trữ và xử lý dữ liệu lớn. Thứ hai, về chính dữ liệu, mặc dù y tế thường được xem là một kho dữ liệu khổng lồ, nhưng liệu những dữ liệu này có phải là ‘dữ liệu sạch’, ‘dữ liệu sống’ và thực sự có giá trị hay không? Thứ ba, và cũng là yếu tố quyết định, chính là con người. Con người thường có xu hướng làm những việc dễ và quen thuộc, và việc thay đổi một thói quen đã hình thành lâu dài là một cuộc cách mạng với mỗi cá nhân.
Tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, việc ứng dụng bệnh án điện tử và phân tích dữ liệu đang được triển khai. Tuy nhiên, GS.TS.BS Lê Hữu Song cũng thừa nhận rằng bệnh viện hiện đang ở giai đoạn ‘bệnh án máy tính hóa’ chứ chưa phải ‘bệnh án điện tử’ đúng nghĩa. Bệnh viện đang nỗ lực để có thể vận hành bệnh án điện tử hoàn thiện theo đúng quy định của Chính phủ và Bộ Y tế.
Trong bối cảnh hiện nay, vai trò của hợp tác trong nước và quốc tế trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. GS.TS.BS Lê Hữu Song cho rằng hợp tác là điều kiện bắt buộc cho sự phát triển. Việt Nam là một nước đang phát triển, và chúng ta không thể tự mình làm tất cả. Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 rất tích cực trong hợp tác quốc tế, và cũng muốn nhấn mạnh đến nguồn lực vô giá là các chuyên gia người Việt ở nước ngoài. Họ đang giữ những vị trí quan trọng tại các tổ chức, viện nghiên cứu, tập đoàn lớn trên khắp thế giới.
Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 xác định nhiệm vụ của mình không chỉ là tiếp nhận công nghệ cho riêng mình. Chúng tôi muốn trở thành trung tâm tiếp nhận, làm chủ và chuyển giao công nghệ cho toàn bộ hệ thống y tế trong nước, từ quân y đến dân y, một cách vô điều kiện. Đó là cách để chúng ta cùng nhau phát triển, cùng nhau đi lên trong cuộc cách mạng công nghệ này, hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng phục vụ sức khỏe cho cộng đồng.
Để hiện thực hóa mục tiêu này, việc tăng cường hợp tác quốc tế và tận dụng tối đa nguồn lực từ các chuyên gia người Việt ở nước ngoài là điều cần thiết. Sự hợp tác này không chỉ giúp Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 mà còn cả hệ thống y tế trong nước có thể tiếp cận với những công nghệ tiên tiến, kinh nghiệm quản lý và nghiên cứu mới nhất.
Một yếu tố quan trọng khác là sự tham gia tích cực của các cơ quan quản lý nhà nước trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình chuyển đổi số y tế. Cần có các chính sách hỗ trợ, khuyến khích các cơ sở y tế đầu tư vào công nghệ thông tin và đào tạo nguồn nhân lực có thể ứng dụng hiệu quả những công nghệ này.
Cuối cùng, GS.TS.BS Lê Hữu Song nhấn mạnh rằng quá trình chuyển đổi số y tế không chỉ là một cuộc cách mạng công nghệ mà còn là một quá trình đổi mới toàn diện, bao gồm cả thay đổi về nhận thức, hành vi và quy trình làm việc của các cán bộ y tế. Đây là một hành trình đòi hỏi sự kiên nhẫn, quyết tâm và sự tham gia tích cực của tất cả các bên liên quan.
