Trung Quốc đã chính thức khởi động dự án xây dựng một con đập khổng lồ trên cao nguyên Tây Tạng, với tham vọng biến nó trở thành một trong những cơ sở thủy điện lớn nhất thế giới. Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đã chủ trì lễ khởi công vào ngày 19/7 tại thành phố Nyingchi, thuộc khu tự trị Tây Tạng.
Dự án này nằm ở hạ lưu sông Yarlung Tsangpo, dòng sông quan trọng chảy qua Tây Tạng và sau đó trở thành sông Brahmaputra, chảy qua Ấn Độ và Bangladesh trước khi đổ ra biển. Dự kiến, con đập này sẽ có công suất sản xuất điện lên đến 300 tỷ kilowatt-giờ mỗi năm, gấp ba lần công suất của đập Tam Hiệp, hiện là một trong những công trình thủy điện lớn nhất thế giới.
Được lên kế hoạch từ năm 2020, dự án này là một phần của kế hoạch phát triển 5 năm nhằm khai thác tiềm năng thủy điện của cao nguyên Tây Tạng. Sau khi được phê duyệt vào tháng 12 năm ngoái, dự án đã sẵn sàng để triển khai. Với tổng mức đầu tư ước tính khoảng 1.200 tỷ nhân dân tệ (tương đương 167 tỷ USD), dự án này sẽ bao gồm 5 nhà máy thủy điện bậc thang.
Dự án này không chỉ dừng lại ở việc sản xuất điện năng, mà còn hứa hẹn hỗ trợ trong việc phòng chống thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu tại các khu vực hạ lưu. Trung Quốc đã khẳng định rằng dự án đã trải qua quá trình đánh giá khoa học nghiêm ngặt và sẽ không gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường sinh thái, ổn định địa chất hay quyền sử dụng nguồn nước của các quốc gia hạ lưu.
Trung Quốc cũng cho biết rằng dự án có thể hỗ trợ phòng chống thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu tại các khu vực hạ lưu. Tuy nhiên, dự án này đã gây ra những lo ngại tại Ấn Độ và Bangladesh về ảnh hưởng đến an ninh nguồn nước và lương thực, cũng như việc di dời dân cư và tác động môi trường.
Ấn Độ đã phản ứng với dự án này bằng cách đẩy nhanh tiến độ các dự án thủy điện của riêng mình trên sông Brahmaputra tại Arunachal Pradesh. Động thái này nhằm mục đích khẳng định quyền sử dụng nguồn nước của Ấn Độ. Meanwhile, Tập đoàn China Yajiang, một doanh nghiệp nhà nước mới, đã được thành lập để làm chủ đầu tư dự án.
Khi dự án này hoàn thành, phần lớn điện năng sản xuất ra sẽ được cung cấp ra ngoài Tây Tạng, đồng thời cũng đáp ứng nhu cầu sử dụng trong khu vực. Dự án này đang thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế, đặc biệt là các quốc gia liên quan đến nguồn nước của sông Brahmaputra.
