Thành công của Công ty CP Điện Trường Giang trong việc sản xuất máy cắt chân không VCB TV1 (24-40.5kV) đạt tiêu chuẩn IEC và chứng nhận quốc tế KEMA, ASTA là một minh chứng cho năng lực sản xuất của doanh nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, nghịch cảnh là sản phẩm đạt chuẩn quốc tế này không được sử dụng tại Việt Nam. Vấn đề không nằm ở năng lực sản xuất mà nằm ở rào cản chính sách và thiếu cơ chế hỗ trợ cho doanh nghiệp nội địa.
Luat Đấu thầu 2023 đã đưa ra quy định ưu tiên cho sản phẩm sản xuất trong nước, nhưng thực tế cho thấy hồ sơ mời thầu của các đơn vị chủ đầu tư vẫn thiếu các tiêu chí cụ thể để đánh giá và ưu tiên sản phẩm trong nước. Điều này khiến doanh nghiệp nội địa gặp khó khăn trong việc tham gia đấu thầu và tiếp cận thị trường.
Một khó khăn nữa mà doanh nghiệp phải đối mặt là chi phí nghiên cứu và phát triển (R&D) cao, trong khi không nhận được hỗ trợ từ chính sách. Chi phí thử nghiệm sản phẩm cao và kết quả thử nghiệm tại các phòng thí nghiệm trong nước như Quatest không được công nhận, khiến doanh nghiệp buộc phải thực hiện kiểm định quốc tế tại các tổ chức như KEMA, ASTA, CE, UL với chi phí cao. Điều này gây ra gánh nặng tài chính cho doanh nghiệp và làm giảm khả năng cạnh tranh của họ.
Bên cạnh đó, ngành công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam vẫn còn hạn chế, khiến doanh nghiệp phụ thuộc vào linh kiện nhập khẩu. Việc thương mại hóa và xuất khẩu sản phẩm cũng gặp khó khăn do chi phí cao cho chứng nhận quốc tế như CE, UL, và thiếu hỗ trợ tiếp thị cũng như chuyển giao công nghệ từ các dự án FDI. Điều này khiến doanh nghiệp Việt Nam gặp khó khăn trong việc phát triển và cạnh tranh với các công ty nước ngoài.
Để khắc phục tình trạng này, các doanh nghiệp đang rất cần cơ chế hỗ trợ đúng và trúng để tạo điều kiện thuận lợi cho sản phẩm trong nước, giúp doanh nghiệp Việt Nam phát triển và bứt phá, từ đó khơi thông tiềm lực quốc gia. Việc xây dựng các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nội địa, cải thiện môi trường kinh doanh và tăng cường hỗ trợ tiếp thị và chuyển giao công nghệ là cần thiết để giúp doanh nghiệp Việt Nam phát triển và cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
