Trái Đất – Phattrienthitruong.com

Khám phá đám mây khí ethanol khổng lồ trong vũ trụ

Linh — Wed, 17 Sep 2025 12:14:21 +0000

Khám Phá Đám Mây ‘Rượu’ Khổng Lồ Trong Vũ Trụ

Sự hiện diện của rượu và các phân tử hữu cơ phức tạp khác trong không gian rất quan trọng vì những phân tử này được coi là thành phần cấu tạo nên sự sống và có thể giúp các nhà khoa học hiểu được thành phần hóa học của không gian giữa các vì sao và nguồn gốc tiềm ẩn của sự sống.

Một khám phá tình cờ vào năm 1995 đã làm thay đổi hoàn toàn quan niệm của chúng ta về sự rộng lớn và bí ẩn của vũ trụ: sự phát hiện ra một đám mây ethanol khổng lồ có tên gọi G34.3. Đây là một bước ngoặt quan trọng trong lĩnh vực thiên văn học, giúp chúng ta có cái nhìn sâu sắc hơn về quá trình hình thành các ngôi sao và thành phần hóa học đa dạng của vũ trụ.

Các nhà thiên văn học sử dụng kính viễn vọng, như Kính viễn vọng không gian James Webb, để phân tích ánh sáng hồng ngoại phát ra từ những đám mây này và xác định sự hiện diện của các phân tử cụ thể, bao gồm cả rượu.

Đám mây G34.3 là một đám mây khí liên sao, hay còn được biết đến với tên gọi tinh vân, nằm cách Trái Đất khoảng 10.000 năm ánh sáng. Đám mây này có đường kính lên đến 1.000 lần đường kính của Hệ Mặt Trời. Điều đặc biệt và thu hút sự chú ý của các nhà khoa học là sự hiện diện của cồn etylic, một loại cồn tương tự như cồn được sử dụng trong đồ uống, bên trong đám mây này.

Lượng cồn có trong G34.3 là rất lớn, đủ để cung cấp 400 nghìn tỷ pint bia. Mặc dù có thể hình dung ra một ‘bữa tiệc bia thượng hạng’ trong không gian, nhưng các nhà khoa học lại có một thông tin không mấy vui vẻ: đám mây này hoàn toàn không thích hợp cho con người tiêu thụ.

Tiến sĩ Lisa Harvey-Smith, người đứng đầu nhóm nghiên cứu, giải thích rằng ngoài cồn etylic, đám mây này còn chứa một số hóa chất độc hại khác như carbon dioxide, amoniac và hydro xyanua. Do đó, thay vì là một thiên đường cho những người yêu thích bia, G34.3 thực sự là một ‘phòng thí nghiệm’ hóa học khổng lồ, chứa đầy những hợp chất phức tạp và độc hại.

Việc phát hiện ra đám mây ‘rượu’ không chỉ là một sự kiện tò mò. Các nhà thiên văn học hy vọng có thể tìm hiểu thêm về sự hình thành của các ngôi sao trong thiên hà của chúng ta thông qua những thông tin mới được khám phá về nó. Những thông tin này có thể giúp giải đáp một số bí ẩn liên quan đến quá trình hình thành sao.

Để quan sát đám mây này và thu được những hình ảnh với độ nhạy cao hơn, các nhà khoa học đã sử dụng kính viễn vọng vô tuyến MERLIN của Vương quốc Anh. Việc này đã giúp họ phát hiện ra maser methanol hay đám mây ‘rượu’, mở ra một cánh cửa mới để nghiên cứu.

Tiến sĩ Harvey-Smith cho biết: ‘Vẫn còn nhiều câu hỏi chưa có lời giải về sự ra đời của các ngôi sao khổng lồ bởi vì các trung tâm hình thành bị bụi che phủ. Bức xạ duy nhất có thể thoát ra là ở bước sóng vô tuyến, và mạng lưới MERLIN được nâng cấp hiện đang mang đến cho chúng ta cơ hội đầu tiên để nhìn sâu vào các vùng hình thành sao này và xem điều gì thực sự đang diễn ra’.

Phát hiện về G34.3 không chỉ làm phong phú thêm hiểu biết của chúng ta về thành phần hóa học của vũ trụ mà còn cung cấp một công cụ mạnh mẽ để nghiên cứu quá trình hình thành sao, một trong những bí ẩn lớn nhất của vũ trụ. Câu chuyện về đám mây ‘rượu’ khổng lồ này là một lời nhắc nhở rằng vũ trụ rộng lớn, kỳ lạ và phức tạp hơn rất nhiều so với những gì chúng ta từng tưởng tượng, và mỗi khám phá mới lại mở ra một cánh cửa khác cho những điều chưa biết.

Thông tin về kính viễn vọng vô tuyến MERLIN và đám mây G34.3 có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về khám phá này và các nghiên cứu liên quan.

Ngày mai có thể là ngày ngắn kỷ lục trong lịch sử humanidade

Linh — Tue, 12 Aug 2025 11:14:09 +0000

Ngày 22/7 có thể trở thành một trong những ngày ngắn kỷ lục trong cuộc đời của bạn, khi Trái Đất dự kiến sẽ quay nhanh bất thường. Hiện tượng này vẫn còn là một bí ẩn đối với các nhà khoa học trên toàn cầu.

Với ngày 9.7 và ngày 10.7 vừa trải qua, độ dài của ngày vẫn còn đang được các nhà khoa học xác nhận thông tin chính xác. Trong khi đó hôm nay 22.7 tiếp tục được dự đoán sẽ là ngày ngắn bất thường

Trang Timeanddate.com đã đưa ra thông tin rằng từ năm 2020, Trái Đất đã chứng kiến những ngày ngắn chưa từng thấy vào giữa năm. Dự báo cho năm 2025 cho thấy các ngày 9/7, 10/7, 22/7 và 5/8 tới đây có khả năng sẽ là những ngày ngắn nhất trong lịch sử của hành tinh chúng ta.

Các nhà khoa học cho biết rằng hành tinh của chúng ta không phải là một người giữ thời gian hoàn hảo. Trung bình, Trái Đất hoàn thành một vòng quay hoàn chỉnh trên trục của nó trong đúng 86.400 giây, cộng hoặc trừ một mili giây hoặc hơn. 86.400 giây tương đương với 24 giờ. Một mili giây là 0,001 giây, nhỏ hơn đáng kể so với một cái chớp mắt kéo dài khoảng 100 mili giây.

Cách duy nhất để đo những thay đổi nhỏ hàng ngày này trong tốc độ quay của Trái Đất là sử dụng đồng hồ nguyên tử, được đưa vào sử dụng vào những năm 1950. Số mili giây trên hoặc dưới 86.400 giây được gọi là độ dài của ngày (LOD), khác với khái niệm độ dài của ban ngày.

Trước năm 2020, LOD ngắn nhất từng được ghi nhận bởi đồng hồ nguyên tử là -1,05 ms. Điều này có nghĩa là Trái Đất hoàn thành một vòng quay so với mặt trời trong 1,05 mili giây, ít hơn 86.400 giây. Tuy nhiên, kể từ đó, Trái Đất đã phá vỡ kỷ lục cũ này hàng năm khoảng nửa mili giây. Ngày ngắn nhất là -1,66 ms vào ngày 5/7/2024. Trái Đất dự kiến sẽ lại gần với kỷ lục này vào năm 2025 vào khoảng ngày 9/7, 10/7, 22/7 và 5/8.

Biến động ngắn hạn trong LOD bị ảnh hưởng bởi quỹ đạo của mặt trăng. Hành tinh của chúng ta quay nhanh hơn khi vị trí của mặt trăng ở xa về phía bắc hoặc phía nam đường xích đạo của Trái Đất. Mặt trăng sẽ ở khoảng cách xa nhất so với đường xích đạo của Trái Đất vào 3 ngày có thể xảy ra LOD ngắn nhất vào năm 2025.

Thế nhưng, tại sao Trái Đất lại tăng tốc và khi nào nó sẽ quay chậm lại? Theo các nhà khoa học, đây là những câu hỏi khó. Tốc độ quay của Trái Đất bị ảnh hưởng bởi một danh sách dài các yếu tố bao gồm chuyển động phức tạp của lõi Trái Đất, đại dương và khí quyển. Nguyên nhân của sự tăng tốc này của Trái Đất vẫn chưa được khoa học giải thích chính xác.

Phát hiện hành tinh cách Earth 35 năm ánh sáng có thể hỗ trợ sự sống

Linh — Tue, 12 Aug 2025 02:38:58 +0000

Các nhà khoa học đã xác nhận sự tồn tại của một hành tinh có thể sở hữu điều kiện lý tưởng để duy trì sự sống, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong ngành thiên văn học. Nhóm nghiên cứu thuộc Viện Nghiên cứu hành tinh ngoài Hệ Mặt Trời Trottier (Canada), phối hợp với NASA, vừa công bố phát hiện về hành tinh L98–59 f – một ‘siêu Trái Đất’ quay quanh sao lùn đỏ L98–59.

L 98–59 f – hành tinh có khả năng hỗ trợ sự sống ở khoảng cách tương đối gần Trái Đất. (Ảnh: ESO)

Hành tinh này nằm trong ‘vùng có thể ở được’ – khu vực mà nước lỏng có khả năng tồn tại trên bề mặt hành tinh, điều kiện tiên quyết cho sự sống như trên Trái Đất. Khoảng cách từ L98–59 f đến Trái Đất chỉ khoảng 35 năm ánh sáng, làm cho nó trở thành một trong những hành tinh quan trọng được phát hiện gần đây.

Ông Charles Cadieux, tác giả chính của nghiên cứu, nhận định rằng việc tìm ra một hành tinh ôn hòa trong một hệ sao nhỏ gọn là một bước tiến quan trọng. Nó minh chứng cho sự đa dạng phong phú của các hệ hành tinh bên ngoài Hệ Mặt Trời, đồng thời khẳng định tầm quan trọng của việc nghiên cứu những hành tinh quay quanh các sao lùn đỏ – loại sao phổ biến nhất trong vũ trụ.

Hệ sao L98–59 được phát hiện lần đầu vào năm 2019 với bốn hành tinh đã biết. Nhờ kết hợp thêm dữ liệu từ các đài quan sát dưới mặt đất và các phép đo chính xác hơn, các nhà khoa học giờ đây đã bổ sung hành tinh thứ năm – L98–59 f vào danh sách.

L98–59 f được phát hiện nhờ theo dõi những dao động rất nhỏ trong chuyển động của ngôi sao. Phương pháp này đòi hỏi công nghệ đo đạc cực kỳ chính xác và độ tin cậy cao. Các nhà nghiên cứu tính toán rằng lượng năng lượng mà L98–59 f nhận được từ sao chủ tương đương với mức năng lượng Trái Đất nhận từ Mặt Trời, củng cố thêm giả thiết rằng hành tinh này có thể sở hữu nước dạng lỏng và là ứng viên sáng giá cho sự sống ngoài Trái Đất.

Nhóm nghiên cứu cũng công bố thêm các thông tin quan trọng về bốn hành tinh còn lại trong hệ. Trong đó, L98–59 b – hành tinh gần sao chủ nhất, có kích thước bằng 84% Trái Đất và khối lượng bằng khoảng một nửa. Hai hành tinh tiếp theo trong hệ được cho là có địa chất tương đồng với vệ tinh Io của Sao Mộc – nơi nổi tiếng với hoạt động núi lửa mãnh liệt. Riêng hành tinh thứ tư có thể là một ‘thế giới nước’, với cấu trúc chứa phần lớn là chất lỏng.

Giáo sư René Doyon, một trong các đồng tác giả của nghiên cứu, cho rằng hệ hành tinh L98–59 cung cấp một cơ hội độc đáo để trả lời các câu hỏi nền tảng trong lĩnh vực nghiên cứu hành tinh ngoài Hệ Mặt Trời. Với sự đa dạng về cấu trúc và đặc tính vật lý, L98–59 là một phòng thí nghiệm thiên nhiên lý tưởng để nghiên cứu cách mà các hành tinh loại siêu Trái Đất hoặc tiểu Hải Vương hình thành.

Nhóm nghiên cứu cho biết, sau bước phát hiện quan trọng này, họ sẽ tiếp tục sử dụng kính viễn vọng không gian James Webb – công cụ hiện đại nhất hiện nay để phân tích kỹ hơn thành phần khí quyển và bề mặt của các hành tinh trong hệ sao L98–59.

Việc phát hiện L98–59 f – hành tinh có khả năng hỗ trợ sự sống ở khoảng cách tương đối gần Trái Đất – không chỉ là bước tiến khoa học mà còn mở ra nhiều hy vọng về khả năng tồn tại sự sống ngoài hành tinh trong vũ trụ rộng lớn.

Mặt Trời sẽ biến thành ‘người khổng lồ đỏ’, Trái Đất có bị nuốt chửng?

Linh — Sat, 09 Aug 2025 21:18:24 +0000

Trong khoảng 5 tỷ năm nữa, Mặt Trời sẽ cạn kiệt nhiên liệu hydro và trải qua một giai đoạn biến đổi nghiêm trọng. Lúc đó, lõi của ngôi sao trung tâm hệ Mặt Trời sẽ sụp đổ, trong khi lớp vỏ ngoài sẽ phình to đáng kể, biến nó thành một ngôi sao khổng lồ đỏ.

Quá trình này sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho các hành tinh trong hệ Mặt Trời. Sao Thủy và Sao Kim có khả năng sẽ bị Mặt Trời nuốt chửng. Số phận của Trái Đất vẫn còn chưa được xác định, nhưng nhiều khả năng hành tinh của chúng ta cũng sẽ bị kéo vào và bị thiêu rụi trong biển lửa của Mặt Trời.

Sau giai đoạn trở thành ngôi sao khổng lồ đỏ, khoảng 1 tỷ năm sau, Mặt Trời sẽ trút bỏ lớp vỏ ngoài và co lại thành một vật thể có kích thước tương đương với Trái Đất nhưng có mật độ vật chất cực kỳ cao, trở thành một sao lùn trắng. Khi đó, hệ Mặt Trời sẽ trở thành một nơi băng giá, hoang tàn và chìm trong bóng tối vĩnh cửu.

Mặc dù hệ Mặt Trời sẽ trải qua một sự thay đổi nghiêm trọng, về mặt kỹ thuật, nó vẫn chưa chết hẳn. Các hành tinh khổng lồ như Sao Mộc và Sao Thổ vẫn sẽ tiếp tục quay quanh xác chết của Mặt Trời trong một vũ điệu cô độc kéo dài hàng tỷ năm.

Trong thời gian dài không tưởng tiếp theo, sự cân bằng hấp dẫn của hệ Mặt Trời sẽ bị phá vỡ. Các hành tinh có thể va chạm vào nhau, bị một ngôi sao lang thang xé toạc, hoặc bị văng ra khỏi hệ Mặt Trời mãi mãi. Cuối cùng, có lẽ sau hàng triệu tỷ năm, sẽ không còn gì sót lại từ hệ Mặt Trời mà chúng ta từng biết.

Đọc thêm về Mặt Trời và Hệ Mặt Trời để hiểu rõ hơn về vũ trụ và các hiện tượng thiên văn.