Thâm Quyến, một đặc khu kinh tế thuộc tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc, đang nổi lên như một biểu tượng của sự đổi mới trong lĩnh vực đô thị hóa công nghệ cao. Thành phố này đã trở thành một “phòng thí nghiệm” thực tế cho tương lai của đô thị với việc tích hợp các dịch vụ thông minh vào cuộc sống hàng ngày của cư dân.

Một trong những đột phá đáng chú ý nhất là việc Thâm Quyến sẽ khai trương cửa hàng robot 6S đầu tiên trên thế giới vào cuối tháng 7 này. Cửa hàng này sẽ cung cấp các dịch vụ bán hàng, bảo trì và nâng cấp robot, hứa hẹn tạo ra một bước ngoặt trong thị trường dịch vụ robot toàn cầu. Không chỉ dừng lại ở đó, Thâm Quyến còn đang xúc tiến xây dựng khu phố và nhà hát được phục vụ hoàn toàn bởi robot. Du khách có thể trải nghiệm nhiều dịch vụ mới mẻ như mát-xa bằng robot, châm cứu robot, thưởng thức ẩm thực do robot chuẩn bị, và thậm chí là hiệu thuốc vận hành bằng robot.

Những đổi mới này đã giúp Thâm Quyến vượt qua 429 thành phố từ 64 quốc gia và vùng lãnh thổ để giành giải thưởng Thành phố thông minh Thế giới 2024 tại Hội nghị Thế giới về thành phố thông minh (SCEWC) tổ chức tại Barcelona, Tây Ban Nha vào tháng 11/2024. Thâm Quyến đã chứng minh năng lực đổi mới toàn diện của mình trong nhiều lĩnh vực như công nghệ, giao thông, năng lượng, môi trường, quản trị, kinh tế, hạ tầng và mức sống người dân.

Một trong những điểm nổi bật của Thâm Quyến là hệ thống quản trị thành phố thông qua nền tảng ‘digital twin’ (đô thị song sinh số). Tính đến cuối năm 2024, Thâm Quyến đã xây dựng một kho dữ liệu số gồm 10.000 mô hình thông tin công trình (BIM) của các công trình quan trọng, được chia thành 3 phân mục chính và 25 tiểu mục quản trị, với hơn 4.000 dịch vụ dữ liệu. Ứng dụng này đã tạo ra 200 kịch bản điều hành đô thị thực tế.

Thâm Quyến đang hướng tới xây dựng một mô hình thành phố thông minh dựa trên ba trụ cột chính: chính quyền điện tử, kinh tế số và công dân số. Mô hình này đặt mục tiêu hoàn thành vào năm 2025 để trở thành thành phố thông minh mẫu mực toàn cầu.

Không chỉ riêng Thâm Quyến, nhiều thành phố khác trên khắp Trung Quốc cũng đang chạy đua số hóa đô thị nhằm tối ưu hóa quản trị và nâng cao chất lượng sống cho người dân. Tuy nhiên, việc triển khai rộng rãi các công nghệ đô thị thông minh vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức.

Hiện tại, Thâm Quyến đang thử nghiệm mô hình ‘City in the Cloud’ (Thành phố trên nền tảng đám mây), một hệ sinh thái quản trị hoàn toàn số hóa. Trong mô hình này, dữ liệu từ giáo dục, y tế, giao thông đến thủ tục hành chính đều được kết nối và xử lý tập trung trên nền tảng điện toán đám mây. Điều này không chỉ giúp tối ưu hóa quản trị mà còn mở ra nhiều cơ hội mới cho sự phát triển của thành phố thông minh.

Diêu Chấn Hoa, một cái tên từng gây chấn động trong giới tài chính Trung Quốc, đã trải qua một hành trình đầy biến động. Xuất thân từ một kỹ sư công nghệ thực phẩm, ông đã trở thành một tỷ phú tự thân với những thương vụ địa ốc táo bạo bậc nhất tại quốc gia tỷ dân. Tuy nhiên, mô hình kinh doanh dựa trên đòn bẩy tài chính đã đẩy ông vào vực thẳm khi con sóng tín dụng rút đi.

Ông Diêu Chấn Hoa sinh năm 1970 tại tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc. Sau khi tốt nghiệp chuyên ngành thực phẩm và kỹ thuật quản lý công nghiệp tại Đại học Công nghệ Nam Trung Quốc, ông làm việc trong một doanh nghiệp nhà nước nhưng sớm rời bỏ công việc ổn định để dấn thân vào thương trường bằng một con đường “kỳ quặc”: thuê đất trồng rau. Với cách tiếp cận thị trường cực kỳ sát thực tế, ông nhanh chóng hiểu rõ hành vi tiêu dùng và có mô hình vận hành tối ưu. Ông không chỉ dừng lại ở việc bán lẻ, ông còn tiên phong xây dựng mô hình tích hợp “từ nông trại đến siêu thị”, chuyển đổi từ chợ truyền thống sang chuỗi siêu thị thực phẩm sạch, đồng bộ từ canh tác, chế biến đến phân phối.

Trong vòng 6 năm, ông đã mở 15 siêu thị tại Thâm Quyến và được trao giải thưởng đổi mới quốc gia Trung Quốc. Tuy nhiên, ông đã sớm chuyển đổi sang lĩnh vực bất động sản và đã trở thành ông trùm bất động sản phía Nam Trung Quốc.

Năm 2015, khi thị trường A-share biến động mạnh, Diêu bất ngờ tung một đòn chiến lược táo bạo: thông qua 2 công ty con là Tiền Hải Nhân Thọ (Qianhai Life) và Tụ Thắng Hoa (Jushenghua), ông sử dụng dòng tiền từ bảo hiểm để âm thầm gom cổ phiếu của Vanke – tập đoàn bất động sản lớn nhất Trung Quốc. Tuy nhiên, ông đã phải thoái vốn và chịu lệnh cấm tham gia thị trường tài chính 10 năm vì lạm dụng dòng tiền bảo hiểm.

Sau chiến thắng ở mảng địa ốc và tài chính, Diêu tiếp tục nuôi mộng “công nghiệp hóa quốc gia”. Năm 2017, ông chi 66,3 tỷ NDT (khoảng 241 nghìn tỷ đồng) thâu tóm 51% cổ phần thương hiệu ô tô nội địa Trung Quốc Qoros Auto, với tuyên bố sẽ đầu tư hơn hàng trăm tỷ NDT để làm xe “Made in China”, cạnh tranh với Tesla và các thương hiệu quốc tế.

Tuy vậy, Qoros chỉ bán được hơn 5.000 xe vào năm 2021 và tụt xuống dưới 1.000 chiếc trong năm tiếp theo. Trong khi đó, khoản đầu tư vào nhà máy, đất đai và công nghệ đã khiến công ty của Diêu Chấn Hoa “chảy máu” tài chính nghiêm trọng, lỗ lũy kế 120 tỷ NDT (khoảng 437 nghìn tỷ đồng) chỉ trong vòng 3 năm.

Bước sang năm 2021, báo cáo tài chính trầm trọng hơn: hơn 2.000 tỷ NDT (khoảng 7,3 triệu tỷ đồng) nợ có lãi, nhân viên không nhận được lương, các đối tác kéo đến trụ sở đòi nợ. Ngày nay, hình ảnh thường thấy của Diêu Chấn Hoa là một người đàn ông trung niên mặc vest nhăn nhúm, đeo kính lệch, lặng lẽ ngồi ăn mì gạo tại vỉa hè gần văn phòng.

Chiếc điện thoại của ông liên tục nhận thông báo từ tòa án, trong đó có một khoản tranh chấp nhỏ chỉ 440.000 NDT (khoảng 1,6 tỷ đồng) nhưng đến giờ chưa thể thanh toán. Căn biệt thự cuối cùng của vị cựu tỷ phú ở Thâm Quyến được đưa ra đấu giá vào năm 2024 nhưng vẫn chưa có người mua. Thông tin về tình hình tài chính của Diêu Chấn Hoa hiện nay vẫn chưa được công bố rõ ràng.