Trong một thế giới mà tiêu dùng đang trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống, một bộ phận người trẻ đang tiên phong trong việc định hình một phong cách sống mới: Không nhiều hơn, mà đúng hơn. Họ đang chuyển dịch quan điểm và hành vi tiêu dùng, từ chỗ bị chi phối bởi ham muốn nhất thời sang việc sống có ý thức và tỉnh táo hơn.

Thế hệ trẻ từng bị gắn mác là những người “chi tiêu bốc đồng”, “nghiện Shopee”, hay “sống ảo nên mua sắm vô độ” giờ đây đang thay đổi. Họ không còn sử dụng mua sắm như một cách để khỏa lấp cảm xúc mà bắt đầu lựa chọn sống tỉnh táo và tiêu dùng một cách có ý thức hơn bao giờ hết. Trên các diễn đàn và cộng đồng trực tuyến về tài chính cá nhân, nhiều người trẻ đang chia sẻ về chủ nghĩa tỉnh thức tài chính và những quyết định can đảm của họ trong việc quản lý chi tiêu.

Họ áp dụng nhiều cách thức khác nhau để thực hiện lối sống này, bao gồm hạn chế mua quần áo mới, dọn dẹp và整理 tủ đồ, cắt thẻ tín dụng, hoặc thiết lập giới hạn chi tiêu hàng tháng. Đây không chỉ là những hành động ngắn hạn mà là một phần của một phong cách sống đang lan tỏa mạnh mẽ trong giới trẻ trên toàn cầu.

Người trẻ ngày nay đang chọn tiêu dùng một cách có chọn lọc và tỉnh táo nhưng không cực đoan. Họ sẵn sàng chi tiền cho những khóa học hoặc sản phẩm có chất lượng cao, nhưng lại cân nhắc kỹ lưỡng trước khi mua sắm những món hàng giảm giá. Sự thay đổi trong tâm thế chi tiêu của người trẻ thể hiện ở chỗ họ không còn mua để “thấy mình thuộc về thế giới này” mà là để “mua vì bản thân mình xứng đáng với thứ tốt hơn – lâu dài hơn”.

Hành vi tiêu dùng của họ đang gắn liền với trí tuệ cảm xúc và khả năng tự kiểm soát. Người trẻ đang học cách theo dõi và quản lý chi tiêu một cách có hiệu quả, áp dụng các thử thách tài chính cá nhân và phân chia thu nhập thành các dòng tiền mục tiêu cụ thể.

Một làn sóng thay đổi đang diễn ra một cách thầm lặng nhưng không thể xem thường. Người trẻ đang lặng lẽ tạo nên một cuộc cách mạng tài chính cá nhân, với điểm bắt đầu là từ chối những mua sắm không cần thiết và tập trung vào việc sống có chọn lọc hơn.

Cuộc sống không nhất thiết phải được đo bằng số lượng đơn hàng trong tháng hay số lần check-in tại những quán cà phê đắt đỏ. Người trẻ đang dần nhận thức được rằng “không tiêu không có nghĩa là không sống – mà là sống có chọn lọc hơn”. Bằng cách tỉnh táo trước mọi cám dỗ và khuyến mãi, họ đang mở ra một không gian sống tự do và đích thực cho bản thân.

Trong một thế giới đầy rẫy khuyến mãi và cám dỗ tiêu dùng, sự tỉnh táo của người trẻ chính là chìa khóa giúp họ ngày càng… tự do. Tự do trong cách họ lựa chọn sống, trong cách họ quản lý tài chính và trong cách họ định hình tương lai của mình.

Gần 100 đội thi với hơn 400 thí sinh chính thức bước vào vòng phát triển giải pháp tại VPBank Technology Hackathon 2025. Sự kiện này đã trở thành điểm hẹn cho những ý tưởng sáng tạo từ nhiều lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu, vận hành, bảo mật… với kỳ vọng tạo ra giải pháp khả thi cho ngân hàng.

Cuộc thi VPBank Technology Hackathon 2025 đang bước vào giai đoạn sôi động với gần 100 đội thi, hơn 400 thí sinh chính thức bước vào vòng Prototype. Đây là một trong những sân chơi công nghệ có quy mô lớn trong năm dành cho sinh viên mới tốt nghiệp và lập trình viên trẻ trên toàn quốc.

Sau hơn một tháng phát động, cuộc thi đã ghi nhận 251 nhóm đăng ký tham gia với hơn 1200 thí sinh, trong đó 98 nhóm với hơn 400 thí sinh đã được lựa chọn bước vào vòng Prototype, nơi họ sẽ hiện thực hóa ý tưởng bằng mô hình giải pháp cụ thể.

Các đội thi đã tham gia hai buổi workshop chuyên sâu do Amazon Web Services (AWS) tổ chức nhằm trang bị kiến thức thực tiễn và kỹ năng sử dụng các dịch vụ công nghệ phát triển bởi AWS – nền tảng thiết yếu để xây dựng giải pháp mang tính ứng dụng cao.

Điểm sáng lớn nhất ở vòng đầu tiên chính là sự đa dạng, táo bạo và tính thực tế của các ý tưởng tham gia. Trong 26 đề bài thử thách được đưa ra, có nhiều chủ đề thuộc các lĩnh vực khác nhau như bảo mật, vận hành, tự động hóa, dữ liệu, tài chính cá nhân… Tuy nhiên, nhóm các thử thách xoay quanh AI và ứng dụng của AI trong ngân hàng vẫn chiếm ưu thế rõ rệt về mức độ quan tâm từ các thí sinh.

Những thử thách như: AI/ML Enhanced Credit Scoring (Chấm điểm tín dụng được tăng cường bởi AI/ML), AI-powered transaction anomaly detection & alert system (Hệ thống AI phát hiện và cảnh báo các giao dịch bất thường), CI/CD pipeline for automating windows security patching from vulnerability report (Luồng CICD tự động vá lỗi bảo mật Windows dựa trên báo cáo về lỗ hổng bảo mật) hay Multi-AI Agents Framework (Giải pháp AI phối hợp xử lý nhiệm vụ phức tạp) đều là những lựa chọn được nhiều đội thi ưu tiên.

Đặc biệt, thử thách AI Financial Coach – 6-Jar Money Management (Trợ thủ tài chính AI – Quản lý tiền dựa trên quy tắc 6 chiếc lọ tài chính thông minh) thu hút tới 114 thành viên đăng ký tham gia, cho thấy xu hướng quan tâm đến các ứng dụng AI cá nhân hóa trong lĩnh vực tài chính cá nhân ngày càng phổ biến.

Là mentor của các thử thách AI-powered transaction anomaly detection & alert system (Hệ thống AI phát hiện và cảnh báo các giao dịch bất thường) và CI/CD pipeline for automating windows security patching from vulnerability report (Luồng CICD tự động vá lỗi bảo mật Windows dựa trên báo cáo về lỗ hổng bảo mật), anh Lê Công Tú – CVCC Vận hành dịch vụ CNTT – Khối Công nghệ thông tin VPBank nhận định: ‘Nhiều đội thi có tư duy hệ thống bài bản, từ khâu thu thập dữ liệu, xử lý dữ liệu, cảnh báo đến hiển thị và báo cáo. Họ biết cách tận dụng công nghệ có sẵn, tích hợp các dịch vụ AWS một cách hợp lý để đảm bảo khả năng mở rộng và vận hành thực tế’.

Điểm đáng chú ý là có những đội đã triển khai mô hình thử nghiệm thật, có khả năng mô phỏng được dữ liệu giao dịch bất thường và minh họa luồng xử lý cụ thể.

‘Một số nhóm chỉ mất vài ngày để làm chủ công nghệ mới như AWS, AI/ML, hệ thống cảnh báo theo thời gian thực, thậm chí có nhóm triển khai một số bộ công nghệ đặc trưng. Điều đó thể hiện năng lực tiếp thu và áp dụng công nghệ rất nhanh chóng,’ anh Tú chia sẻ thêm.

Ở một hướng tiếp cận khác, các đội thi lựa chọn thử thách AI Financial Coach – 6-Jar Money Management (Trợ thủ tài chính AI – Quản lý tiền dựa trên quy tắc 6 chiếc lọ tài chính thông minh) cũng mang đến nhiều ý tưởng thú vị.

Anh Lê Thanh Tùng Chuyên gia vận hành dịch vụ CNTT – Khối Công nghệ thông tin VPBank, mentor của đề bài này cho biết: ‘Các đội đều có tư duy thay đổi hành vi người dùng, xây dựng công cụ giúp người dùng hiểu rõ hơn về tình hình tài chính cá nhân. Thay vì chỉ nhắc đến AI như một khái niệm chung chung không rõ ràng thì các đội chơi chỉ rõ họ sử dụng mô hình AI cho bài toán như thế nào, đưa ví dụ cụ thể như sử dụng NLP để phân loại giao dịch, dự đoán chi tiêu (forecasting), RAG để cá nhân hóa việc tư vấn tài chính.’

Mentor Đỗ Trần Quang – Kiến trúc sư cao cấp – Khối Công nghệ thông tin VPBank, đánh giá cao khả năng đi sâu vào hiện trạng và đề xuất cải tiến cụ thể của các đội thi tham gia thử thách AI/ML Enhanced Credit Scoring (Chấm điểm tín dụng được tăng cường bởi AI/ML):

‘Dù mới chỉ ở vòng ý tưởng, bản đề xuất giải pháp của các đội khá đầy đủ và ấn tượng, từ việc đi sâu vào phân tích hiện trạng, đề xuất cải tiến và cách thức triển khai chi tiết. Có nhóm sử dụng dữ liệu từ mạng xã hội, hành vi tài chính cá nhân, thậm chí cả thông tin người thân để xây dựng mô hình đánh giá tín dụng. Một đội thi khác còn mạnh dạn tích hợp các chỉ số ESG (môi trường, xã hội và quản trị doanh nghiệp) vào hệ thống tính điểm – một hướng tiếp cận mới mẻ, giàu tiềm năng ứng dụng trong bối cảnh tài chính xanh đang ngày càng được quan tâm.’

Các nhận định chuyên môn từ mentor cũng phần nào phản ánh tư duy phát triển dài hạn mà VPBank đang xây dựng thông qua sân chơi công nghệ này, kết nối và đào tạo những tài năng công nghệ mới, phù hợp với định hướng chuyển đổi số toàn diện của ngân hàng trong những năm gần đây.

Vòng Chung kết VPBank Technology Hackathon 2025 sẽ diễn ra vào ngày 2/8/2025. Tại đây, các đội thi sẽ trình diễn và thuyết trình trực tiếp giải pháp trước Hội đồng Giám khảo, sau giai đoạn phát triển nguyên mẫu với sự hỗ trợ về nền tảng công nghệ từ AWS ở vòng Prototype.

Với sự đồng hành từ đội ngũ mentor giàu kinh nghiệm cùng nền tảng công nghệ hiện đại, VPBank Technology Hackathon 2025 đang tạo ra môi trường thử sức đáng giá cho những người trẻ theo đuổi công nghệ.

Phụ nữ bước qua tuổi 40 thường có xu hướng thay đổi cách chi tiêu và phong cách sống. Thay vì chạy theo khuyến mãi hay tích trữ, họ chọn sống tỉnh táo, tinh giản và tập trung vào chất lượng hơn số lượng. ‘Mua ít, dùng nhiều’ không chỉ là một lựa chọn tiêu dùng mà còn là một tuyên ngôn sống trưởng thành.

Chị Minh Hằng, 46 tuổi, sống tại Hà Nội, là một ví dụ điển hình. Chị từng có thói quen mua sắm không kiểm soát, tích trữ nhiều thứ không cần thiết. Tuy nhiên, sau một lần dọn dẹp lớn, chị nhận ra rằng không phải món đồ nào mình mua cũng được dùng đủ 3 lần. Từ đó, chị bắt đầu thay đổi lối sống, áp dụng nguyên tắc ‘mua ít, dùng nhiều’.

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, mức chi tiêu trung bình hàng tháng của một hộ gia đình Việt Nam năm 2023 là hơn 9 triệu đồng, trong đó chi phí cho thực phẩm, quần áo, đồ dùng sinh hoạt và làm đẹp chiếm tới 60%. Điều này cho thấy chi tiêu cá nhân, đặc biệt là chi tiêu cảm tính, là điểm then chốt ảnh hưởng tới khả năng tích lũy.

Chị Hằng không tự nhận mình là người ‘tiết kiệm kiểu cực đoan’, nhưng sau khi thay đổi tư duy mua sắm, chị tiết kiệm được hơn 2,5 triệu đồng mỗi tháng. Chị bắt đầu đặt ra 3 câu hỏi trước khi mua: Mình có món tương tự chưa? Mình sẽ dùng nó trong bối cảnh nào? Nếu không mua hôm nay, một tuần nữa có nhớ đến nó không? Câu trả lời giúp chị giảm 60% lượng đơn hàng online trong 3 tháng đầu.

Tư duy ‘mua ít’ đi kèm với nguyên tắc thứ hai: phải dùng đến nơi đến chốn. Chị Hằng chia sẻ rằng chị bắt đầu đánh giá đồ vật dựa trên số lần sử dụng. Một chiếc máy xay 2 triệu nhưng chỉ dùng đúng 2 lần/năm thì không gọi là ‘đáng’. Nhưng một con dao tốt 400 nghìn dùng mỗi ngày trong suốt 2 năm – lại là món đầu tư tuyệt vời.

Việc khai thác tối đa giá trị sử dụng khiến chị Hằng cảm thấy nhẹ nhàng hơn – không chỉ về mặt tài chính mà cả tâm lý. Căn bếp gọn gàng, tủ đồ thông thoáng, bàn làm việc không lộn xộn nữa.

Dưới đây là bảng thay đổi chi tiêu của chị Hằng sau 6 tháng áp dụng nguyên tắc ‘mua ít, dùng nhiều’:

Trước đây:

• Mỹ phẩm – chăm sóc da: ~1.200.000đ/tháng
• Quần áo – phụ kiện: ~1.500.000đ/tháng
• Đồ dùng nhà bếp – điện gia dụng: ~1.000.000đ/tháng
• Tổng chi tiêu không thiết yếu: ~3.700.000đ/tháng

Sau khi thay đổi:

• Mỹ phẩm – chăm sóc da: ~400.000đ/tháng
• Quần áo – phụ kiện: ~300.000đ/tháng
• Đồ dùng nhà bếp – điện gia dụng: ~100.000đ/tháng
• Tổng chi tiêu không thiết yếu: ~800.000đ/tháng

Số tiền tiết kiệm đó, chị dùng để gửi tiết kiệm định kỳ, mua bảo hiểm sức khỏe và thương cho bản thân một chuyến nghỉ dưỡng cuối năm.

Kết: ‘Mua ít, dùng nhiều’ là lời khuyên sống vững, không chỉ tiết kiệm. Ở tuổi trung niên, cuộc sống không còn xoay quanh việc sở hữu thật nhiều – mà là biết đủ, dùng kỹ, sống vừa sức và vui với những gì mình có.

Cô gái 22 tuổi với hơn 100.000 USD tiền tiết kiệm: Hành trình tự do tài chính của nữ sinh viên Úc

Violet, một cô gái 22 tuổi đến từ Queensland, Úc, đã đạt được một cột mốc tài chính đáng ngưỡng mộ khi có hơn 100.000 USD (khoảng 2,5 tỷ đồng) tiền tiết kiệm. Không chỉ dừng lại ở đó, cô còn đặt mục tiêu mua nhà và trở thành ‘dân du mục kỹ thuật số’ trước khi bước sang tuổi 25.

Hành trình đến thành công của Violet bắt đầu từ khi cô còn là một sinh viên. Hiện tại, cô đang học song bằng Cử nhân Kinh doanh chuyên ngành Kế toán và Cử nhân Kinh tế Bất động sản. Bên cạnh việc học, cô còn điều hành một tài khoản TikTok chuyên về tài chính cá nhân mang tên Organise My Money, thu hút hơn 170.000 lượt thích. Trên tài khoản của mình, Violet chia sẻ về các mẹo quản lý chi tiêu, bảng phân tích ngân sách và kế hoạch tiết kiệm cho sinh viên.

Để đạt được thành công như ngày hôm nay, Violet đã trải qua một hành trình không hề dễ dàng. Cô đã gửi hơn 60 đơn xin việc trong vòng 3 tháng nhưng chỉ nhận được 2 lời mời phỏng vấn. Khi đó, Violet chỉ là một sinh viên chưa có kinh nghiệm gì, nhưng cô muốn tìm cách kiếm nhiều tiền hơn để tự chủ cuộc sống.

Hiện tại, Violet đang làm 4 công việc cùng lúc, bao gồm trợ lý kế toán bán thời gian tại một startup, trợ lý hành chính cho một công ty tư vấn tài chính nhỏ, nhân viên ngành khách sạn và thỉnh thoảng làm việc tại chuỗi cửa hàng Bunnings. Tổng thu nhập của Violet rơi vào khoảng 1.200 USD/tuần (hơn 31 triệu đồng) sau thuế, tương đương hơn 60.000 USD (hơn 1,5 tỷ đồng) mỗi năm trước thuế.

Violet chia sẻ cô bắt đầu tiết kiệm từ năm 13 tuổi khi làm gia sư dạy piano và Toán ở thị trấn nhỏ của mình. Giờ đây, cô đã dành dụm được 110.000 USD (hơn 2,8 tỷ đồng) tiền tiết kiệm dùng làm đặt cọc mua nhà. Mục tiêu của Violet là mua bất động sản đầu tiên sau khi ra trường và có quyền kiểm soát cuộc sống của mình.

Sau khi tốt nghiệp, Violet dự định sẽ vừa làm việc từ xa, vừa du lịch – theo đuổi lối sống ‘digital nomad’ đang được nhiều người trẻ yêu thích. Cô sẽ thử sống và làm việc ở bất kỳ đâu mà cuộc sống đưa đến.

Mặc dù làm việc 5 ngày mỗi tuần và dành phần lớn thời gian để học, kiếm tiền, Violet vẫn cố gắng cân bằng cuộc sống cá nhân. Cô đến phòng gym mỗi sáng với bạn thân, hẹn nhau uống matcha trước giờ làm và không bao giờ bỏ lỡ sinh nhật bạn bè hay những sự kiện quan trọng.

Động lực và kỳ vọng của Violet là điều giúp cô duy trì động lực. Cô cho biết điều giúp cô duy trì động lực là khát khao tự do tài chính. Cô muốn có đủ tự do để làm điều mình thích, ở bất cứ đâu, bất cứ khi nào. Mặc dù cho rằng Gen Z phải đối mặt với nhiều thách thức tài chính hơn các thế hệ trước, Violet vẫn tin rằng với kế hoạch rõ ràng, sự kỷ luật và không ngừng cố gắng, thế hệ trẻ hoàn toàn có thể đạt được điều mình mong muốn.

TikTok Organise My Money của Violet đã trở thành một nguồn cảm hứng cho nhiều người trẻ trên con đường tài chính.