Trong bối cảnh hiện nay, tinh thần khởi nghiệp đang được khuyến khích và hỗ trợ mạnh mẽ trong môi trường đại học. Nhiều bạn trẻ đang chứng minh rằng việc khởi nghiệp không chỉ dành riêng cho những người có kinh nghiệm và tiềm lực tài chính mạnh. Đặc biệt, tại Trường Đại học Công nghệ TP.HCM (HUTECH), tinh thần khởi nghiệp của sinh viên được nuôi dưỡng thông qua hệ sinh thái hỗ trợ toàn diện.

Một trong những hoạt động nổi bật trong hệ sinh thái hỗ trợ khởi nghiệp của HUTECH là cuộc thi HUTECH Startup Wings. Cuộc thi này không chỉ là một sân chơi tìm kiếm ý tưởng khởi nghiệp mà còn là hành trình trải nghiệm và trưởng thành cho sinh viên. Thông qua cuộc thi, sinh viên được hướng dẫn nghiên cứu thị trường, định hình mô hình kinh doanh, thuyết phục nhà đầu tư và xây dựng đội ngũ đồng hành vững chắc.

Qua đó, các bạn sinh viên nhận ra rằng khởi nghiệp không phải là điều quá xa vời mà có thể bắt đầu ngay từ môi trường đại học. Quá trình tham gia cuộc thi giúp sinh viên phát triển tư duy đổi mới, đồng thời có những trải nghiệm quý giá cho con đường sự nghiệp của mình. Sự đồng hành và dẫn dắt của các mentor và giám khảo giàu kinh nghiệm đã giúp sinh viên tiếp cận thực tế kinh doanh một cách hiệu quả.

Nhiều dự án khởi nghiệp của sinh viên HUTECH đã thể hiện tiềm năng phát triển lâu dài và đã được thương mại hóa. Ví dụ điển hình như dự án Bộ khớp đa năng của ‘Cụt yêu đời’ Nguyễn Ngọc Nhứt và dự án Trà sữa thảo mộc dạng viên nén TEA PIE của Nguyễn Minh Hoàng. Những dự án này không chỉ thể hiện sự sáng tạo mà còn cho thấy khả năng ứng dụng thực tế và tiềm năng phát triển trong tương lai.

Với hệ sinh thái hỗ trợ khởi nghiệp bài bản, HUTECH đang khẳng định vai trò của một ‘đất lành’ – nơi sinh viên được truyền cảm hứng, đồng hành sát sao và tin tưởng vào tiềm năng của ý tưởng khởi nghiệp của mình. Trường đã và đang tạo ra một môi trường hỗ trợ toàn diện, giúp sinh viên có thể biến ý tưởng thành hiện thực và chuẩn bị cho một tương lai đầy hứa hẹn.

Thông qua các hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp, HUTECH không chỉ góp phần vào việc thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp trong sinh viên mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp trong môi trường đại học. Điều này hoàn toàn phù hợp với xu hướng phát triển và đổi mới trong giáo dục đại học hiện nay.

Trong bối cảnh các cơ quan quản lý trên toàn cầu đang tăng cường giám sát hoạt động thâu tóm và sáp nhập của các tập đoàn công nghệ lớn, một xu hướng mới đang nổi lên. Thay vì mua lại toàn bộ công ty, những gã khổng lồ như Google và Meta đang chuyển sang mô hình ‘mua người và công nghệ’. Chiến lược này không chỉ giúp họ tránh được sự giám sát pháp lý gắt gao mà còn tối ưu hóa chi phí, đặt ra nhiều câu hỏi về tương lai của các startup và hệ sinh thái công nghệ.

Xu hướng này được khởi đầu bằng việc Mark Zuckerberg tăng cường thu hút nhân tài bằng tiền, nhắm đến những nhân sự chủ chốt và công nghệ của startup trong cuộc đua trí tuệ nhân tạo (AI). Điều này đã dẫn đến hậu quả là những giấc mơ đổi đời bằng cổ phần của startup và dân công nghệ có thể kết thúc trong cảnh trắng tay.

Một ví dụ điển hình cho xu hướng này là việc Google chi 2,4 tỷ USD để chiêu mộ CEO và các nhân tài chủ chốt của Windsurf, một công ty AI về lập trình, đồng thời cấp phép sử dụng sở hữu trí tuệ của công ty. Phần còn lại của Windsurf sau đó được Cognition mua lại với giá thấp hơn nhiều, ước tính khoảng 300 triệu USD.

Meta cũng đã đi theo hướng này khi chi 14 tỷ USD để sở hữu 49% cổ phần Scale AI, đồng thời thu hút nhà sáng lập Alexandr Wang cùng đội ngũ nghiên cứu AI về đầu quân cho nhóm Superintelligence mới thành lập.

Xu hướng này còn được thấy trong các thương vụ gần đây liên quan đến Character AI và Inflection. Các công ty Big Tech dường như đang tìm cách tiếp cận trực tiếp với các nhà nghiên cứu AI hàng đầu và công nghệ tiên tiến mà không cần phải trải qua quá trình thâu tóm phức tạp và tốn kém.

Tuy nhiên, thương vụ Windsurf đã gây ra làn sóng tranh cãi gay gắt trong giới startup và các nhà đầu tư. Nhiều người cho rằng đây là hành vi ‘phá vỡ hợp đồng xã hội’ giữa người sáng lập và nhân viên. Truyền thống của Thung lũng Silicon là nhân viên startup chấp nhận rủi ro, làm việc cật lực với mức lương thấp hơn để đổi lấy cổ phần, hy vọng sẽ được hưởng lợi lớn khi công ty được mua lại.

Nhưng khi những người sáng lập và tài năng hàng đầu được ‘mua đứt’ với giá cao, trong khi phần lớn nhân viên bị bỏ lại phía sau với giá trị thấp hơn nhiều, không được chia sẻ lợi ích từ thương vụ dù đã cống hiến hàng năm trời, thì điều này tạo ra một tiền lệ nguy hiểm, có thể làm giảm động lực và sự tin tưởng của nhân viên đối với các startup.

Về phía các tập đoàn lớn như Google, Meta, chiến lược ‘mua người và công nghệ’ là bước đi khôn ngoan trong thời kỳ giám sát gắt gao. Nhưng câu hỏi đặt ra là: Liệu chiến lược này có công bằng với nhân viên, nhà đầu tư và thậm chí là thị trường?

Việc các ông lớn có thể chi hàng tỷ USD để ‘mua ngoài’ những bộ não xuất sắc, rồi bỏ lại các công ty khởi nghiệp trong tình trạng chắp vá, có thể dẫn đến hệ lụy lớn hơn, từ niềm tin sụp đổ cho đến suy giảm đổi mới sáng tạo.

Với người lao động, thương vụ Windsurf cùng ScaleAI là lời cảnh tỉnh cho giới trẻ muốn vào startup khi luôn phải đặt câu hỏi: ‘Liệu startup này có mục tiêu độc lập dài hạn, hay chỉ là bệ phóng để bán mình cho Big Tech?’

Trong một thế giới mà dữ liệu, thuật toán và con người quan trọng hơn bản thân pháp nhân doanh nghiệp, có lẽ luật chơi đã thay đổi, nhưng không phải ai cũng kịp nhận ra.

Trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo (AI) đang phát triển mạnh mẽ, các chuyên gia tại tọa đàm ‘Khởi nghiệp trong bối cảnh AI phát triển’ thuộc khuôn khổ ‘Tuổi trẻ Startup Award 2025’ đã đưa ra những lời khuyên quý giá cho các startup AI. Các chuyên gia nhấn mạnh rằng để thành công, các startup nên tiếp cận trực tiếp với các doanh nghiệp để giải quyết các bài toán thực tế, từ đó tạo ra doanh thu sớm và hiểu rõ nhu cầu thị trường.

Ông Lê Hồng Minh, Nhà sáng lập kiêm Chủ tịch Hội đồng quản trị VNG, chia sẻ rằng thị trường AI đang thay đổi rất nhanh và các startup cần tìm cách kiếm tiền ngay cũng như hiểu rõ nhu cầu thực tế. Ông khuyến nghị các startup nên tiếp cận trực tiếp với các doanh nghiệp, đặt câu hỏi về các bài toán mà họ đang gặp phải và đề xuất giải pháp bằng AI. Qua đó, các startup có thể không chỉ tạo ra doanh thu mà còn hiểu rõ hơn về nhu cầu thị trường.

Đồng tình với quan điểm trên, ông Đặng Hữu Sơn, Nhà sáng lập LovinBot, cho rằng các startup nên trực tiếp hợp tác với các doanh nghiệp để giải quyết các vấn đề thực tế. Ông tiết lộ rằng đã bán được hơn 10 giải pháp theo cách này, với giá lên đến 9.000 USD một giải pháp mỗi năm. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng các startup cần tìm hiểu kỹ trước về khách hàng tiềm năng và điểm nghẽn hoặc bài toán mà họ đang gặp phải.

Các doanh nghiệp cũng bày tỏ sự sẵn sàng hợp tác với các startup AI. Ông Nguyễn Trần Nam, Giám đốc Khối ngân hàng số Ngân hàng Á Châu (ACB), khẳng định rằng ứng dụng AI là quyết định sống còn và sẵn sàng chào đón các startup có thể giải quyết các bài toán cụ thể. Bà Đặng Huỳnh Ức My, Chủ tịch Hội đồng quản trị Thành Thành Công Biên Hòa (TTC AgriS), cũng cho biết công ty đã chuyển mình từ sản xuất đường thành đơn vị cung cấp giải pháp nông nghiệp toàn diện có ứng dụng AI và chào đón các startup mang đến tư duy mới và cách tiếp cận linh hoạt.

Theo khảo sát ‘CEO Toàn cầu thường niên lần thứ 28 – Khu vực châu Á Thái Bình Dương’ của PwC, 82% CEO đã đưa GenAI vào hoạt động trong 12 tháng qua và 37% cho biết doanh thu tăng nhờ công nghệ này. Research and Markets dự báo quy mô thị trường AI Việt Nam sẽ tăng từ 2,15 tỷ USD vào 2023 lên 23,06 tỷ USD vào 2028, tăng trưởng hàng năm 48,5%.

Đối với các startup AI non trẻ, ông Đặng Hữu Sơn gợi ý rằng có thể dùng các mã nguồn mở để làm sản phẩm MVP nhanh trong khoảng 1-3 tháng. Ông Nguyễn Hoàng Hiệp, Giám đốc vận hành AI Hay, cũng khuyên rằng nên xem hoạt động gọi vốn là ‘đi sale’ và cần tối ưu trải nghiệm của nhà đầu tư và khách hàng.

Có thể thấy, các chuyên gia đã đưa ra những lời khuyên quý giá cho các startup AI trong bối cảnh hiện nay. Việc tiếp cận trực tiếp với các doanh nghiệp, tìm hiểu nhu cầu thực tế và giải quyết các bài toán cụ thể sẽ giúp các startup AI tạo ra doanh thu sớm, hiểu rõ nhu cầu thị trường và tăng cơ hội thành công.

Tính đến ngày 8/7/2025, OpenAI, một công ty khởi nghiệp có trụ sở tại Mỹ chuyên về trí tuệ nhân tạo (AI), đang dẫn đầu danh sách các thương vụ huy động vốn của công ty AI. Trong vòng gọi vốn diễn ra vào cuối tháng 3 vừa qua, OpenAI đã thành công huy động được 40 tỷ USD. Kết quả này đã giúp giá trị của công ty tăng lên đáng kể, đạt mốc 300 tỷ USD. Vòng gọi vốn này có sự tham gia của các gã khổng lồ công nghệ như Microsoft và SoftBank, cho thấy sự quan tâm lớn của các doanh nghiệp hàng đầu đối với lĩnh vực AI.

Ở vị trí thứ hai trong danh sách này là ScaleAI, cũng đến từ Mỹ. Trong tháng 6, ScaleAI đã huy động được số vốn lên tới 14,3 tỷ USD. Vòng gọi vốn của ScaleAI nhận được sự tham gia của Meta, công ty mẹ của Facebook, và đã giúp nâng giá trị của ScaleAI lên 29 tỷ USD. Sự thành công trong việc huy động vốn của ScaleAI thể hiện sự tăng trưởng và tiềm năng của công ty trong lĩnh vực AI, cũng như sự tin tưởng của các nhà đầu tư lớn vào công ty này.

Hai thương vụ huy động vốn này không chỉ phản ánh sự quan tâm ngày càng tăng của các nhà đầu tư đối với lĩnh vực AI mà còn cho thấy sự cạnh tranh gay gắt trong ngành công nghiệp này. Các công ty AI đang trở thành tâm điểm của sự chú ý trên thị trường vốn, với nhiều kỳ vọng vào việc phát triển các công nghệ mang tính đột phá.

Xu hướng đầu tư vào các công ty AI dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng trong thời gian tới, khi các doanh nghiệp và tổ chức ngày càng nhận ra tiềm năng to lớn của công nghệ AI trong việc thay đổi các ngành nghề và lĩnh vực kinh tế khác nhau. Đồng thời, sự phát triển không ngừng của công nghệ AI cũng đặt ra những thách thức về mặt đạo đức, bảo mật và quản lý, đòi hỏi sự quan tâm và giải quyết từ cả các nhà phát triển công nghệ và các cơ quan quản lý.