Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số quốc gia đang đặt mục tiêu trở thành một trong những đơn vị nghiên cứu hàng đầu về công nghệ số và chuyển đổi số trên phạm vi toàn quốc. Với tầm nhìn chiến lược, Viện cũng đang hướng tới việc xây dựng một hệ thống tiêu chuẩn toàn diện về trí tuệ nhân tạo (AI), một lĩnh vực công nghệ được xem là định hình tương lai của toàn cầu. Những mục tiêu này đã được Viện chính thức đưa ra trong khuôn khổ Đại hội Chi bộ lần thứ V, nhiệm kỳ 2025-2030, diễn ra vào ngày 10/7 vừa qua.

Trong nhiệm kỳ vừa qua, Viện đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong hoạt động nghiên cứu khoa học và công nghệ. Cụ thể, Viện đã triển khai thực hiện 106 đề tài và nhiệm vụ khoa học công nghệ thuộc các lĩnh vực mũi nhọn như công nghệ số, các giải pháp số, mô hình chuyển đổi số, cũng như cơ chế chính sách nhằm thúc đẩy sự phát triển của công nghiệp phần mềm và nội dung số. Nhiều kết quả nghiên cứu quan trọng đã được trình lên Bộ và Chính phủ, từ đó làm cơ sở đề xuất các chính sách thúc đẩy chuyển đổi số trên quy mô quốc gia.

Không chỉ tập trung vào nghiên cứu và phát triển công nghệ, Viện cũng đã dành nguồn lực đáng kể để nghiên cứu chính sách quản lý trí tuệ nhân tạo và xây dựng hệ thống tiêu chuẩn cho công nghệ này. Những nỗ lực này nhằm phục vụ việc quản lý, phát triển và ứng dụng AI một cách hiệu quả và an toàn trong tương lai.

Trong thời gian tới, Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số quốc gia dự kiến sẽ tiếp tục huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực phục vụ cho hoạt động nghiên cứu, tư vấn và triển khai. Viện cũng sẽ đẩy mạnh việc ứng dụng kết quả nghiên cứu vào thực tiễn, phát triển đội ngũ cán bộ có trình độ cao, cũng như tăng cường hợp tác với các đối tác trong nước và quốc tế.

Với những mục tiêu và định hướng chiến lược đã đề ra, Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số quốc gia đang thể hiện quyết tâm trở thành một điểm tựa quan trọng cho sự phát triển của công nghệ số và chuyển đổi số tại Việt Nam. Thông qua các hoạt động nghiên cứu, tư vấn và triển khai, Viện sẽ đóng góp vào việc xây dựng nền tảng công nghệ vững chắc cho sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước trong thời kỳ mới.

Phát triển các viện nghiên cứu và trường đại học thành những chủ thể nghiên cứu mạnh là một mục tiêu quan trọng được nêu trong Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị. Để đạt được mục tiêu này, các viện nghiên cứu và trường đại học cần tập trung vào nâng cao chất lượng, chiều sâu, cũng như tăng cường liên kết và tính khả thi của các đề tài nghiên cứu. Một yếu tố quan trọng khác là phát triển mô hình phối hợp chặt chẽ giữa các trường đại học, viện nghiên cứu, doanh nghiệp, và địa phương nhằm tạo ra một chuỗi giá trị khép kín từ nghiên cứu cơ bản đến ứng dụng và thương mại hóa.

Các chuyên gia chỉ ra rằng một trong những khó khăn lớn hiện nay là vấn đề tài chính. Trong điều kiện ngân sách khoa học còn hạn chế, việc tập trung nguồn lực cho các nghiên cứu ứng dụng mang tính liên ngành và đa giai đoạn là một thách thức lớn. Nhiều nghiên cứu hiện nay chỉ đạt được kết quả ở mức công bố bài báo quốc tế, báo cáo hội nghị, hoặc tham gia các cuộc thi khoa học, nhưng không thể tiến đến giai đoạn chuyển giao công nghệ hoặc sản xuất thử nghiệm. Điều này cho thấy cần có những cơ chế hỗ trợ tài chính linh hoạt và hấp dẫn hơn để khuyến khích các hoạt động nghiên cứu và phát triển.

Để tháo gỡ khó khăn này, các viện nghiên cứu và trường đại học cần có cơ chế tài chính linh hoạt và hấp dẫn hơn, như thiết lập quỹ hỗ trợ riêng cho các giai đoạn chuyển tiếp từ kết quả nghiên cứu đến sản phẩm thử nghiệm, từ phòng thí nghiệm đến quy mô sản xuất. Các sản phẩm nghiên cứu có tiềm năng ứng dụng cao nên được ươm tạo trong các trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, nơi tập trung các nhà khoa học, nhà đầu tư, và chuyên gia thị trường. Điều này sẽ giúp tạo điều kiện thuận lợi cho việc thương mại hóa các kết quả nghiên cứu.

Bên cạnh hỗ trợ tài chính, việc xây dựng cơ chế rõ ràng để tuyển dụng, sử dụng, và đãi ngộ đội ngũ nghiên cứu khoa học cũng là yếu tố quan trọng. Đặc biệt, cần có chính sách thu hút và hỗ trợ các nhà khoa học trẻ, giúp họ yên tâm cống hiến và phát triển sự nghiệp trong nước. Thiết lập hệ sinh thái kết nối giữa nhà nước, nhà khoa học, và doanh nghiệp sẽ tạo điều kiện để các sản phẩm nghiên cứu được đưa vào thực tiễn một cách hiệu quả, đóng góp trực tiếp cho sự phát triển kinh tế – xã hội.

Với định hướng rõ ràng từ Nghị quyết 57, cùng với sự quan tâm và đầu tư đúng mức của Nhà nước, cũng như sự vào cuộc đồng bộ của các bên liên quan, nền khoa học công nghệ Việt Nam có tiềm năng để bước vào một giai đoạn phát triển mới. Quá trình này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ và bền vững giữa các chủ thể nghiên cứu, các doanh nghiệp, và các cơ quan quản lý nhà nước. Khi hệ sinh thái nghiên cứu, ứng dụng, và thương mại hóa được hình thành một cách bền vững, các viện nghiên cứu và trường đại học sẽ thực sự giữ vai trò nòng cốt trong việc thúc đẩy sự phát triển của khoa học và công nghệ ở Việt Nam.

UBND TP HCM vừa ban hành kế hoạch tổ chức phong trào đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong mọi lĩnh vực, giai đoạn 2025-2030. Mục tiêu của phong trào là góp phần đẩy nhanh mục tiêu trở thành trung tâm khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của cả nước và khu vực.

Phong trào này được chia thành 2 giai đoạn: 2025-2027 và 2027-2030, nhằm khuyến khích các doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức, cá nhân, nhà khoa học, doanh nhân trên địa bàn có nhiều sáng kiến đổi mới, sáng tạo, chuyển đổi số. Trọng tâm là đổi mới phương thức quản lý từ truyền thống sang không gian số dựa trên dữ liệu; phát triển hạ tầng cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.

Quá trình áp dụng đổi mới được kỳ vọng sẽ đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi số theo từng ngành, lĩnh vực, cơ quan, đơn vị, địa phương. TP HCM cũng sẽ tham mưu, xây dựng cơ chế, chính sách nhằm tạo môi trường pháp lý thuận lợi cho chuyển đổi số, khuyến khích doanh nghiệp tham gia kinh tế số, phát triển xã hội số.

Ngoài ra, phong trào cũng kêu gọi thi đua phát triển kinh tế số, doanh nghiệp công nghệ số, doanh nghiệp khoa học công nghệ và doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh cho cả nền kinh tế. Các đơn vị, mô hình, tập thể, cá nhân tiêu biểu trong triển khai nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo sẽ được TP HCM khen thưởng, biểu dương.

Theo lãnh đạo địa phương, khoa học công nghệ – đổi mới sáng tạo – chuyển đổi số được xem như chiến lược quan trọng hàng đầu, kim chỉ nam cho phát triển nhanh và bền vững. Tuy nhiên, quá trình đẩy mạnh các trụ cột này còn nhiều khó khăn, như doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm 90-95% nhưng tốc độ chuyển đổi số không cao, do thiếu nguồn lực, kiến thức, chiến lược và kiên trì.

Để triển khai hiệu quả phong trào, TP HCM sẽ tăng cường hợp tác với các bộ, ngành, tổ chức quốc tế để tranh thủ hỗ trợ về kinh nghiệm, tài chính, công nghệ; đồng thời, xây dựng cơ sở dữ liệu, hạ tầng công nghệ thông tin, truyền thông đáp ứng yêu cầu của chuyển đổi số. Thành phố cũng sẽ đẩy mạnh truyền thông, nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số đối với sự phát triển của địa phương và cả nước.

Trong thời gian tới, TP HCM sẽ tập trung vào việc xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, bao gồm các hoạt động như: hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, xây dựng không gian làm việc chung, tăng cường kết nối giữa các doanh nghiệp, tổ chức nghiên cứu và đào tạo. Thành phố cũng sẽ đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ số trong các lĩnh vực như y tế, giáo dục, giao thông vận tải, dịch vụ công.

Thông tin về kế hoạch này đã được công bố trên trang web của UBND TP HCM. Thành phố hy vọng rằng, thông qua phong trào này, sẽ huy động được sự tham gia của toàn xã hội vào quá trình đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, góp phần đưa TP HCM trở thành một trong những trung tâm khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số hàng đầu của cả nước và khu vực.