Bộ Văn hóa – Thể thao – Du lịch (VH-TT-DL) đang tăng cường các biện pháp để ngăn chặn và xử lý nghiêm các trường hợp người nổi tiếng quảng cáo hàng giả, thuốc giả, và sản phẩm giả khác. Thông tin này được đưa ra trong báo cáo sơ kết công tác 6 tháng đầu năm của Bộ VH-TT-DL.

Theo báo cáo, hoạt động làm sạch môi trường mạng xã hội và phối hợp xử lý hàng giả, đặc biệt là thuốc giả, sữa giả, và thực phẩm chức năng giả, đang được đẩy mạnh. Hiện tượng một số người nổi tiếng và có tầm ảnh hưởng trên mạng xã hội quảng cáo hàng giả đã làm giảm niềm tin của cộng đồng và góp phần lan rộng hàng kém chất lượng, ảnh hưởng đến sức khỏe của cộng đồng.

Bộ VH-TT-DL đã có những bước đi cụ thể trong việc giải quyết vấn đề này. Bộ đã xây dựng danh mục dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước trong lĩnh vực thông tin và truyền thông. Đồng thời, Bộ VH-TT-DL cũng tăng cường phối hợp với các cơ quan chức năng của Bộ Y tế để xử lý các trường hợp người nổi tiếng và có ảnh hưởng trên mạng có hành vi vi phạm pháp luật về quảng cáo thực phẩm chức năng.

Một điểm nổi bật trong công tác quản lý là Luật Quảng cáo sửa đổi, có hiệu lực từ 01.01.2026, đã được thông qua ngày 16.6.2025 tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV. Luật này đã bổ sung quy định về nghĩa vụ của người nổi tiếng khi tham gia quảng cáo, ngoài nghĩa vụ chung như các đối tượng khác, còn có một số nghĩa vụ đặc thù.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, Bộ VH-TT-DL cũng đã thực hiện nhiều biện pháp quyết liệt trong việc bảo vệ môi trường mạng. Cụ thể, Facebook đã chặn gỡ 3.099 bài viết; YouTube đã gỡ 913 video vi phạm và 7 kênh (đăng tải khoảng 12.000 video); TikTok đã chặn, gỡ 1.284 nội dung vi phạm, bao gồm: 5.600 video và 9 audio, 724 tài khoản (đăng tải hơn 35.500 video); Apple và Google đã chặn 148/219 game không phép trên kho ứng dụng của Apple và Google.

Ngoài ra, trong lĩnh vực truyền hình trả tiền, số lượng thuê bao trong 6 tháng đầu năm ước đạt 20,52 triệu thuê bao, giảm 2,28% so với cùng kỳ năm trước. Doanh thu truyền hình trả tiền, gồm doanh thu dịch vụ (đã tính VAT) ước đạt khoảng 4.880 tỉ đồng, giảm 2,4% so với cùng kỳ năm trước. Hiện tại, có 36 doanh nghiệp được cấp giấy phép cung cấp dịch vụ truyền hình trả tiền.

Bộ VH-TT-DL cũng đã xây dựng thông tư quy định các kênh phát thanh truyền hình (PTTH) thiết yếu của trung ương và địa phương. Đồng thời, Bộ VH-TT-DL phối hợp triển khai công tác chỉ đạo, định hướng các đài/đơn vị hoạt động PTTH thực hiện hiệu quả công tác thông tin, tuyên truyền về các nội dung chính trị, xã hội quan trọng.

Trong bối cảnh hoạt động quảng cáo đang phát triển mạnh mẽ trên nhiều phương tiện và nền tảng, việc hoàn thiện hành lang pháp lý để kiểm soát, xử lý vi phạm, giải quyết kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực này là yêu cầu cấp thiết. Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo số 16/2012/QH13 đã được Quốc hội biểu quyết thông qua ngày 16/6/2025, đặt ra những quy định rõ ràng, chặt chẽ hơn nhằm bảo đảm tính minh bạch, hiệu lực thực thi của pháp luật và bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của người dân, doanh nghiệp.

Thực tế thời gian qua cho thấy hoạt động quảng cáo, nhất là trên không gian mạng, đã nảy sinh nhiều hành vi vi phạm như quảng cáo sai sự thật, gây hiểu nhầm cho người tiêu dùng; quảng cáo các sản phẩm, dịch vụ chưa được cấp phép; quảng cáo lấn át nội dung chính, thậm chí xuyên tạc, xúc phạm thuần phong mỹ tục, văn hóa dân tộc. Những vi phạm này không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi của người tiêu dùng mà còn làm mất đi sự tin tưởng vào thị trường quảng cáo.

Là một phần của giải pháp nhằm khắc phục những tồn tại trên, Luật Quảng cáo sửa đổi đã tiếp cận một cách toàn diện hơn với hoạt động quản lý Nhà nước trong lĩnh vực quảng cáo, trong đó sửa đổi bổ sung Điều 4 về nội dung quản lý Nhà nước về hoạt động quảng cáo, quy định cụ thể thanh tra, kiểm tra, giải quyết kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm. Đặc biệt, Luật đã xác lập trách nhiệm cụ thể cho các cơ quan có thẩm quyền trong việc tiếp nhận và xử lý kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo liên quan đến hoạt động quảng cáo.

Trước những rủi ro mà người tiêu dùng thường xuyên đối mặt liên quan đến quảng cáo, công tác giải quyết kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo về nội dung quảng cáo đã trở thành một phần thiết yếu của quản lý Nhà nước. Theo Luật sư Lê Văn Lên, Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh, các nền tảng số cần phải có trách nhiệm kiểm duyệt nội dung quảng cáo một cách nghiêm túc. Pháp luật cũng đã quy định rõ về quyền của người tiêu dùng trong việc giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo, hoặc đề nghị tổ chức xã hội khởi kiện để bảo vệ quyền lợi của mình.

Một điểm nhấn quan trọng khác trong Luật Quảng cáo sửa đổi là chế tài xử lý vi phạm trong hoạt động quảng cáo được mở rộng và cụ thể hóa hơn. Người bị ảnh hưởng bởi nội dung quảng cáo vi phạm có quyền gửi đơn tố cáo, yêu cầu xử lý, yêu cầu bồi thường. Cơ quan chức năng có trách nhiệm bảo vệ người tố cáo, người phản ánh, không để xảy ra tình trạng trù dập hoặc chậm trễ kéo dài trong xử lý đơn thư.

Việc luật hóa các chế định về giải quyết kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm không chỉ dừng lại ở xử lý sai phạm mà hướng đến xây dựng một thị trường quảng cáo minh bạch, công bằng và văn minh. Đây không chỉ là công cụ pháp lý mà còn là nền tảng để xây dựng văn hóa quảng cáo lành mạnh, góp phần bảo vệ lợi ích người tiêu dùng, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội bền vững trong thời đại số hóa mạnh mẽ như hiện nay.

Lâu nay, vấn đề quảng cáo sai sự thật và sử dụng người nổi tiếng, KOL (influencer) để quảng bá sản phẩm không rõ nguồn gốc đã trở thành một vấn đề nhức nhối trong xã hội. Tuy nhiên, với sự ra đời của Luật Quảng cáo 2025, những hành vi này sẽ bị chấm dứt. Theo đó, người nổi tiếng và KOL sẽ phải chịu trách nhiệm liên đới nếu nội dung quảng cáo sai sự thật. Điều này giúp khắc phục khoảng trống pháp lý tồn tại suốt thời gian dài và tăng cường trách nhiệm của người nổi tiếng và doanh nghiệp trong việc quảng bá sản phẩm.

Cùng với đó, Luật Quảng cáo 2025 cũng cấm phát hành quảng cáo trên các nền tảng vi phạm pháp luật, chẳng hạn như trang web giả mạo, ứng dụng không phép, hoặc nền tảng chứa nội dung phản cảm, tin giả. Đây là bước đi quyết liệt trong bối cảnh môi trường quảng cáo kỹ thuật số đang bị lấn át bởi những ‘vùng xám’ chưa được kiểm soát.

Không chỉ dừng lại ở quản lý nội dung và chủ thể, luật mới còn trao quyền khởi kiện tập thể cho người tiêu dùng, thông qua các tổ chức đại diện. Đây là công cụ pháp lý mạnh mẽ nhằm gia tăng trách nhiệm doanh nghiệp, tạo ra sức ép công khai trước các hành vi quảng cáo gian dối. Theo các chuyên gia kinh tế, một điểm mới mang tính ‘bảo vệ chủ động’ được bổ sung trong luật là cơ chế khởi kiện tập thể. Theo đó, các hiệp hội bảo vệ người tiêu dùng được trao quyền đại diện người dân khởi kiện doanh nghiệp, tổ chức có hành vi quảng cáo gian dối, gây thiệt hại rộng.

Cơ chế này giúp giảm rào cản pháp lý, chi phí tố tụng cho từng cá nhân – vốn là lý do khiến nhiều người tiêu dùng Việt Nam chọn im lặng dù bị ảnh hưởng trực tiếp. Song song với đó, luật cũng bổ sung cơ chế hậu kiểm mạnh, đặc biệt với nhóm sản phẩm có rủi ro cao như thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, thuốc, thiết bị y tế. Tất cả nội dung quảng cáo liên quan các nhóm sản phẩm này đều phải được công bố hợp quy, cấp phép trước khi đăng tải, đồng thời không được dùng từ ngữ gây hiểu nhầm như ‘thần dược’, ‘đặc trị’, hay ‘có tác dụng ngay lập tức’.

Đáng chú ý, các nền tảng kỹ thuật số cũng sẽ phải xây dựng công cụ chặn, báo cáo quảng cáo sai sự thật, tăng khả năng phản hồi của người dùng và hỗ trợ cơ quan chức năng trong giám sát nội dung. Luật Quảng cáo 2025 là minh chứng cho sự chuyển dịch từ ‘quản lý truyền thống’ sang mô hình quản trị không gian số hiện đại, chủ động và minh bạch hơn. Không chỉ là hành lang pháp lý, đây còn là lời cảnh báo dành cho những ai còn mập mờ giữa thật – giả, tận dụng lòng tin để trục lợi.

Khi luật có hiệu lực, quảng cáo không thể là cuộc chơi đơn phương giữa doanh nghiệp và người nổi tiếng. Mỗi lời nói, mỗi hình ảnh, mỗi dòng mô tả… đều phải cân nhắc và chịu trách nhiệm. Đã đến lúc chấm dứt thời ‘ai muốn nói gì thì nói’ trong lĩnh vực quảng cáo. Việc tăng cường quản lý và trách nhiệm sẽ giúp tạo ra một môi trường quảng cáo lành mạnh và minh bạch hơn cho người tiêu dùng.