Ở xã Mường Kim, tỉnh Lai Châu, người dân Mông đang tích cực thay đổi tư duy sản xuất, tiếp cận những tiến bộ khoa học kỹ thuật để phát triển kinh tế bền vững. Với niềm tin vào Đảng và chính quyền địa phương, người Mông tại đây đã đoàn kết, đồng lòng xây dựng nếp sống văn hóa mới, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, phát triển chăn nuôi hàng hóa và đẩy mạnh du lịch cộng đồng.

Việc thành lập xã Mường Kim trên cơ sở sáp nhập toàn bộ diện tích và dân số của 4 xã đã mở ra không gian phát triển mới cho người dân. Cán bộ gần dân, sát dân đã giải quyết kịp thời các vướng mắc, khai thác tối đa tiềm năng, thế mạnh để thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển. Xã Mường Kim hiện có 16 bản, với 540 hộ và 3.561 nhân khẩu người Mông, tập trung ở các bản như Huổi Pắc, Pá Khoang, Hô Ta, Tu San.

Địa phương đã tuyên truyền, vận động nhân dân thay đổi tập quán canh tác lạc hậu và áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Một số giống cây trồng có năng suất và giá trị kinh tế cao như chè, chanh leo, đào chín sớm, lê, mắc-ca, quế đã được đưa vào gieo trồng. Người dân Mông tại đây đã và đang tận dụng tối đa lợi thế về đất đai, khí hậu để phát triển các loại cây trồng phù hợp, tăng thu nhập cho gia đình và góp phần xây dựng kinh tế địa phương.

Bên cạnh đó, người Mông ở xã Mường Kim đã đẩy mạnh phát triển du lịch cộng đồng, du lịch trải nghiệm thông qua đầu tư homestay, giữ gìn nghề truyền thống và xây dựng, duy trì chợ phiên Nậm Pắt. Chợ phiên Nậm Pắt đã trở thành một điểm đến hấp dẫn cho du khách, mang lại thu nhập cho người dân. Du khách có thể trải nghiệm cuộc sống của người Mông, thưởng thức ẩm thực địa phương và mua sắm các sản phẩm thủ công mỹ nghệ.

Diện mạo các bản người Mông ở Mường Kim đã thay đổi đáng kể với giao thông đến trung tâm xã được nâng cấp, mở rộng và các bản có nhà văn hóa, trường học được đầu tư kiên cố. Ông Lò Quyết Thắng, Phó Chủ tịch UBND xã Mường Kim, cho biết cấp ủy, chính quyền xã đã bàn bạc và phân vùng phát triển theo từng thành phần dân tộc. Đối với đồng bào Mông, xã vận động bà con phát triển cây chè, cây ăn quả ôn đới và tập trung quảng bá, thu hút đầu tư, huy động nguồn lực phát triển hệ thống homestay, điểm du lịch và du lịch cộng đồng theo hướng bền vững.

Với sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương và sự nỗ lực của người dân, xã Mường Kim đang từng bước phát triển kinh tế, văn hóa và xã hội. Người Mông tại đây đang phát huy bản sắc văn hóa của mình, đồng thời tiếp thu những tiến bộ của thời đại để xây dựng cuộc sống tốt đẹp hơn.

Ngày 18/7, tại tỉnh Lai Châu, UBND tỉnh đã tổ chức Hội nghị công bố Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Cửa khẩu Ma Lù Thàng đến năm 2045. Hội nghị có sự tham gia của các đại diện từ Văn phòng Chính phủ, Vụ Quy hoạch kiến trúc – Bộ Xây dựng, cùng lãnh đạo các sở, ban, ngành, và đoàn thể tỉnh Lai Châu.

Trong hội nghị, Quyết định số 1185/QĐ-TTg ngày 19/6/2025 của Thủ tướng Chính phủ đã được thông qua. Quyết định này quy hoạch Khu kinh tế Cửa khẩu Ma Lù Thàng bao gồm 3 xã và 1 thị trấn: xã Ma Li Pho, Huổi Luông, Mường So và thị trấn Phong Thổ. Khu vực quy hoạch có diện tích khoảng 26.669 ha với mục tiêu phát triển mạnh kinh tế cửa khẩu biên mậu với thị trường lớn Trung Quốc.

Mục tiêu của quy hoạch là xây dựng Khu kinh tế Cửa khẩu Ma Lù Thàng thành một khu kinh tế phát triển năng động, hiệu quả, có tầm quốc tế. Khu kinh tế này sẽ trở thành trung tâm thương mại, dịch vụ, thương mại – du lịch động lực của toàn vùng và là một cực tăng trưởng quan trọng.

Phát biểu tại hội nghị, đồng chí Giàng A Tính – Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu đã nhấn mạnh: Việc Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Cửa khẩu Ma Lù Thàng đến năm 2045 là một dấu mốc quan trọng. Điều này tạo cơ sở pháp lý và định hướng chiến lược để thu hút đầu tư, huy động nguồn lực, và tổ chức không gian phát triển đa ngành – đa lĩnh vực – bền vững.

Quy hoạch có quy mô 266,69km², phát triển hài hòa giữa thương mại – dịch vụ – công nghiệp – du lịch – nông nghiệp hàng hóa. Đồng thời, quy hoạch đảm bảo đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, bảo vệ môi trường, giữ vững quốc phòng, an ninh, và thích ứng với biến đổi khí hậu. Tỉnh Lai Châu rất mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm, hỗ trợ của Trung ương, các bộ, ngành về cơ chế, chính sách, và nguồn lực để triển khai đầu tư đồng bộ hạ tầng, thực hiện thành công các mục tiêu phát triển theo định hướng quy hoạch.

Qua đó, tỉnh Lai Châu kỳ vọng sẽ khai thác hiệu quả tiềm năng, thế mạnh của khu vực cửa khẩu, tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao lưu hàng hóa, phát triển kinh tế – xã hội, và nâng cao đời sống nhân dân.

Lai Châu đã tìm ra giải pháp linh hoạt để duy trì hoạt động giao dịch tín dụng chính sách sau khi sắp xếp đơn vị hành chính. Thay vì cắt giảm 106 xã, phường, thị trấn xuống 38 xã, phường như kế hoạch ban đầu, Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội (CSXH) tỉnh đã tham mưu với tỉnh thống nhất giữ nguyên 106 điểm giao dịch tại xã. Đây là quyết định sáng tạo, vừa đảm bảo tính ổn định trong cung ứng dịch vụ tài chính, vừa giúp người dân không bị gián đoạn tiếp cận vốn vay chính sách.

Ông Nguyễn Thanh Hà, Phó Giám đốc Ngân hàng CSXH Chi nhánh tỉnh, cho biết rằng tín dụng chính sách không chỉ cung ứng vốn mà còn là công cụ hỗ trợ sinh kế, giúp hộ nghèo và các đối tượng yếu thế tiếp cận nguồn lực để vươn lên. Việc giữ nguyên các điểm giao dịch xã giúp người dân tiết kiệm thời gian, chi phí đi lại và đảm bảo sự ổn định về mặt tâm lý và tổ chức trong quá trình giao dịch.

Tính đến ngày 13/7/2025, tổng dư nợ tín dụng chính sách toàn tỉnh đạt hơn 4.172 tỷ đồng, với 53.233 khách hàng đang còn dư nợ. Hoạt động giao dịch tại các điểm xã tiếp tục được tổ chức định kỳ hằng tháng, bảo đảm đủ điều kiện kỹ thuật, an toàn vốn và đúng quy trình nghiệp vụ.

Mô hình của Lai Châu được xem là giải pháp phù hợp, vừa đảm bảo hiệu quả vận hành, vừa không ‘bỏ rơi’ người dân vùng sâu, vùng xa. Các điểm giao dịch xã không chỉ là nơi ‘thu – phát vốn’ còn thể hiện tính nhân văn trong hành trình bảo đảm tài chính toàn diện và không để ai bị bỏ lại phía sau.

Việc giữ nguyên 106 điểm giao dịch tại xã của Lai Châu không chỉ giúp người dân tiếp cận dễ dàng với các dịch vụ tài chính mà còn thể hiện sự quan tâm của chính quyền địa phương đối với người dân, đặc biệt là những người yếu thế. Qua đó, góp phần thực hiện thành công mục tiêu phát triển bền vững, giảm nghèo và đảm bảo an sinh xã hội.

Có thể thấy, quyết định giữ nguyên các điểm giao dịch xã của tỉnh Lai Châu đã mang lại nhiều lợi ích cho người dân và cộng đồng. Điều này cũng cho thấy sự linh hoạt và sáng tạo trong việc tìm ra giải pháp phù hợp với tình hình thực tế của địa phương, đảm bảo sự ổn định và phát triển bền vững.