Tín dụng xanh đang trở thành xu hướng phát triển bền vững trong hệ thống ngân hàng Việt Nam. Theo thống kê, dư nợ tín dụng xanh đã đạt trên 704.000 tỷ đồng, với tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm lên đến 21%. Sự phát triển này thể hiện nỗ lực của các ngân hàng trong việc hỗ trợ khách hàng chuyển đổi sang các phương thức sản xuất, kinh doanh thân thiện với môi trường.

Ngân hàng Nhà nước đang tích cực hoàn thiện hành lang pháp lý để thúc đẩy tín dụng xanh. Dự kiến, cơ quan này sẽ trình Chính phủ ban hành chính sách hỗ trợ lãi suất 2% để khuyến khích các doanh nghiệp chuyển đổi sang mô hình phát triển bền vững. Chính sách này không chỉ giúp giảm chi phí vốn cho doanh nghiệp mà còn tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế bền vững.

Nhiều ngân hàng lớn như BIDV, Agribank và Standard Chartered đang dẫn dắt xu hướng tín dụng xanh bằng cách cung cấp các gói tín dụng chuyên biệt cho các dự án môi trường. Bên cạnh đó, một số ngân hàng đã phát hành trái phiếu xanh để huy động vốn cho các dự án năng lượng tái tạo, giao thông xanh và xây dựng bền vững. Sự tham gia của các định chế tài chính quốc tế cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ các ngân hàng Việt Nam phát triển các sản phẩm tài chính xanh.

Tuy nhiên, việc phát triển tín dụng xanh tại Việt Nam vẫn còn đối mặt với nhiều vướng mắc. Khung pháp lý cho tín dụng xanh chưa hoàn chỉnh, công cụ thẩm định hạn chế và năng lực của đội ngũ ngân hàng về quản lý môi trường – xã hội – khí hậu còn yếu. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa Ngân hàng Nhà nước, các bộ, ngành và các tổ chức tài chính quốc tế để xây dựng một hành lang pháp lý hoàn chỉnh và nâng cao năng lực cho các ngân hàng.

Để giải quyết những thách thức này, Ngân hàng Nhà nước sẽ tập trung vào việc xây dựng văn bản hướng dẫn, phối hợp với các bộ, ngành để trình Chính phủ ban hành chính sách hỗ trợ doanh nghiệp và tích cực tìm kiếm nguồn tài trợ từ các tổ chức trong và ngoài nước. Điều này không chỉ giúp tháo gỡ các vướng mắc mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của tín dụng xanh, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.

Các ngân hàng như BIDV, Agribank và Standard Chartered đang tích cực đẩy mạnh các hoạt động tín dụng xanh, góp phần vào việc giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và thúc đẩy phát triển bền vững tại Việt Nam. Sự phối hợp và hỗ trợ từ các bên liên quan sẽ là chìa khóa để mở ra những cơ hội phát triển mới cho lĩnh vực tín dụng xanh trong tương lai.

Ngày 16/7, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đã tổ chức hội thảo tăng cường năng lực ‘Quản trị rủi ro ngân hàng: Tầm nhìn mới từ dự thảo sửa đổi Thông tư 13/2018/TT-NHNN và Thông tư 41/2016/TT-NHNN’, với mục tiêu thảo luận các giải pháp triển khai Basel III tại Việt Nam. Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Trần Phương, Phó Tổng Giám đốc BIDV, Phó chủ nhiệm Ủy ban Rủi ro trực thuộc Hội đồng Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho biết, trong bối cảnh toàn cầu hóa sâu rộng, ngành Ngân hàng Việt Nam đang đứng trước yêu cầu cấp thiết phải nâng cao năng lực quản trị rủi ro, nhằm đảm bảo an toàn hệ thống và tăng sức chống chịu trước các cú sốc thị trường.

Việc áp dụng các chuẩn mực quốc tế không chỉ giúp tăng cường ổn định tài chính, mà còn tạo nền tảng để các tổ chức tín dụng phát triển bền vững và hội nhập toàn diện. Ông Phương nhấn mạnh, việc triển khai Basel III là xu thế tất yếu, mang lại cả cơ hội và thách thức cho các ngân hàng và thị trường Việt Nam. Thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã và đang tích cực xây dựng khung pháp lý mới nhằm luật hóa các yêu cầu cốt lõi của Basel III trong hệ thống ngân hàng Việt Nam thông qua 2 dự thảo thông tư quan trọng: Dự thảo thông tư thay thế Thông tư số 41/2016/TT-NHNN ngày 30/12/2016 quy định tỷ lệ an toàn vốn đối với ngân hàng thương mại và dự thảo thông tư thay thế Thông tư số 13/2018/TT-NHNN ngày 18/5/2018 quy định về hệ thống kiểm soát nội bộ của ngân hàng thương mại.

Một số nội dung thay đổi trong khuôn khổ của Basel III có thể kể đến như nâng tỷ trọng và chất lượng vốn. Basel III nâng tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu đối với vốn cổ phần lên 4,5% và quy định thêm mức đệm bảo toàn vốn (CCB) ≥ 2,5% và đệm phản chu kỳ (CCyB) từ 0-2,5%, từ đó nâng tổng mức an toàn vốn tối thiểu đối với vốn cổ phần lên 7% và tỷ lệ an toàn vốn và các bộ đệm cũng tăng lên tới tối thiểu 10,5%. Basel III cũng đưa ra các yêu cầu mới về đòn bẩy và thanh khoản để bảo vệ các ngân hàng khỏi tình trạng cho vay quá mức và rủi ro, đồng thời đảm bảo các ngân hàng có đủ thanh khoản trong giai đoạn căng thẳng tài chính. Tỷ lệ này được tính bằng vốn cấp 1 chia cho tổng tài sản của ngân hàng, với yêu cầu tỷ lệ tối thiểu là 3%.

Tại hội thảo, đại diện các tổ chức tín dụng đã cùng thảo luận nhằm tìm ra những giải pháp triển khai trong thời gian tới để hỗ trợ cho hệ thống các ngân hàng thương mại hoàn thành áp dụng chuẩn mực Basel III, nâng tầm trên thị trường tài chính quốc tế. Về lộ trình triển khai, các chuyên gia và đại diện các ngân hàng thương mại đã kiến nghị nhiều giải pháp, bao gồm cả việc cập nhật các thông tư liên quan, điều chỉnh lộ trình để hỗ trợ các ngân hàng có thể chủ động xin phê duyệt và triển khai sớm IRB, xây dựng kho lưu trữ dữ liệu tập trung với đối tượng SME, đẩy nhanh kế hoạch số hóa cơ sở dữ liệu của các bộ, ngành liên quan đến hoạt động tín dụng, sớm ban hành các khuôn khổ pháp lý cho việc khai thác và sử dụng dữ liệu.

Kết luận hội thảo, bà Nguyễn Thị Hồng Vân, Giám đốc Khối Pháp chế và Tuân thủ, phụ trách hoạt động quản lý rủi ro Vietcombank, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Rủi ro cho biết, trong quá trình triển khai thực hiện các thông tư, các thành viên Ủy ban Rủi ro sẽ tiếp tục đồng hành chặt chẽ, cùng xây dựng quan điểm thống nhất về kỹ thuật, từ đó đề xuất với Ngân hàng Nhà nước ban hành hướng dẫn chi tiết dưới dạng ‘cẩm nang thực hiện’.