Khám Phá Đám Mây ‘Rượu’ Khổng Lồ Trong Vũ Trụ

Một khám phá tình cờ vào năm 1995 đã làm thay đổi hoàn toàn quan niệm của chúng ta về sự rộng lớn và bí ẩn của vũ trụ: sự phát hiện ra một đám mây ethanol khổng lồ có tên gọi G34.3. Đây là một bước ngoặt quan trọng trong lĩnh vực thiên văn học, giúp chúng ta có cái nhìn sâu sắc hơn về quá trình hình thành các ngôi sao và thành phần hóa học đa dạng của vũ trụ.

Đám mây G34.3 là một đám mây khí liên sao, hay còn được biết đến với tên gọi tinh vân, nằm cách Trái Đất khoảng 10.000 năm ánh sáng. Đám mây này có đường kính lên đến 1.000 lần đường kính của Hệ Mặt Trời. Điều đặc biệt và thu hút sự chú ý của các nhà khoa học là sự hiện diện của cồn etylic, một loại cồn tương tự như cồn được sử dụng trong đồ uống, bên trong đám mây này.

Lượng cồn có trong G34.3 là rất lớn, đủ để cung cấp 400 nghìn tỷ pint bia. Mặc dù có thể hình dung ra một ‘bữa tiệc bia thượng hạng’ trong không gian, nhưng các nhà khoa học lại có một thông tin không mấy vui vẻ: đám mây này hoàn toàn không thích hợp cho con người tiêu thụ.

Tiến sĩ Lisa Harvey-Smith, người đứng đầu nhóm nghiên cứu, giải thích rằng ngoài cồn etylic, đám mây này còn chứa một số hóa chất độc hại khác như carbon dioxide, amoniac và hydro xyanua. Do đó, thay vì là một thiên đường cho những người yêu thích bia, G34.3 thực sự là một ‘phòng thí nghiệm’ hóa học khổng lồ, chứa đầy những hợp chất phức tạp và độc hại.

Việc phát hiện ra đám mây ‘rượu’ không chỉ là một sự kiện tò mò. Các nhà thiên văn học hy vọng có thể tìm hiểu thêm về sự hình thành của các ngôi sao trong thiên hà của chúng ta thông qua những thông tin mới được khám phá về nó. Những thông tin này có thể giúp giải đáp một số bí ẩn liên quan đến quá trình hình thành sao.

Để quan sát đám mây này và thu được những hình ảnh với độ nhạy cao hơn, các nhà khoa học đã sử dụng kính viễn vọng vô tuyến MERLIN của Vương quốc Anh. Việc này đã giúp họ phát hiện ra maser methanol hay đám mây ‘rượu’, mở ra một cánh cửa mới để nghiên cứu.

Tiến sĩ Harvey-Smith cho biết: ‘Vẫn còn nhiều câu hỏi chưa có lời giải về sự ra đời của các ngôi sao khổng lồ bởi vì các trung tâm hình thành bị bụi che phủ. Bức xạ duy nhất có thể thoát ra là ở bước sóng vô tuyến, và mạng lưới MERLIN được nâng cấp hiện đang mang đến cho chúng ta cơ hội đầu tiên để nhìn sâu vào các vùng hình thành sao này và xem điều gì thực sự đang diễn ra’.

Phát hiện về G34.3 không chỉ làm phong phú thêm hiểu biết của chúng ta về thành phần hóa học của vũ trụ mà còn cung cấp một công cụ mạnh mẽ để nghiên cứu quá trình hình thành sao, một trong những bí ẩn lớn nhất của vũ trụ. Câu chuyện về đám mây ‘rượu’ khổng lồ này là một lời nhắc nhở rằng vũ trụ rộng lớn, kỳ lạ và phức tạp hơn rất nhiều so với những gì chúng ta từng tưởng tượng, và mỗi khám phá mới lại mở ra một cánh cửa khác cho những điều chưa biết.

Thông tin về kính viễn vọng vô tuyến MERLIN và đám mây G34.3 có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về khám phá này và các nghiên cứu liên quan.

Một tín hiệu bất thường trong đĩa khí bụi của một ngôi sao trẻ vừa được phát hiện, hé mở khả năng hình thành một ‘hành tinh quái vật’. Phát hiện này là kết quả của sự hợp tác giữa hai đài quan sát thiên văn lớn, Gaia và ALMA, trong đó Gaia hoạt động trên quỹ đạo Trái Đất và ALMA đặt tại Chile. Nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí khoa học Nature Astronomy.

Ngôi sao MP Mus, hay còn được biết đến với tên gọi PDS66, hiện tại chỉ khoảng 13 triệu năm tuổi và cách Trái Đất khoảng 280 năm ánh sáng. Do độ tuổi còn rất trẻ, ngôi sao này vẫn được bao quanh bởi một đĩa khí bụi lớn, hay còn gọi là đĩa tiền hành tinh. Theo Álvaro Ribas, trưởng nhóm nghiên cứu từ Viện Thiên văn học Cambridge, sự hiện diện của đĩa tiền hành tinh ở độ tuổi như vậy cho thấy có bằng chứng về quá trình hình thành hành tinh.

Sự kết hợp giữa Gaia, một đài quan sát dạng vệ tinh của Cơ quan Vũ trụ châu Âu, và ALMA, đài quan sát vô tuyến mặt đất mạnh nhất thế giới, đã giúp các nhà khoa học phát hiện một khe hở trong đĩa tiền hành tinh của MP Mus. Khe hở này xuất hiện như một vòng trống rỗng rất tinh tế, cho thấy khí bụi tại khu vực đó đã tụ lại thành một hành tinh. Các quan sát cho thấy hành tinh này có thể có khối lượng gấp 10 lần Sao Mộc, hoặc ít nhất là gấp 3 lần.

Sao Mộc là hành tinh lớn nhất trong hệ Mặt Trời của chúng ta, với khối lượng tương đương 318 lần Trái Đất. Do đó, hành tinh tiềm năng trong hệ MP Mus được đặt tên là ‘hành tinh quái vật’. Sự tồn tại của hành tinh này được củng cố qua việc nó khiến sao mẹ của mình rung lắc, và điều này cũng giúp các nhà thiên văn ước tính được khối lượng của nó.

Quá trình hình thành hành tinh là một trong những lĩnh vực nghiên cứu quan trọng trong thiên văn học hiện đại. Việc phát hiện ra ‘hành tinh quái vật’ trong hệ MP Mus không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về sự đa dạng của các hệ thống hành tinh ngoài kia, mà còn đặt ra nhiều câu hỏi mới về điều kiện cần thiết cho sự hình thành của các hành tinh có kích thước lớn như vậy.

Thông tin chi tiết về phát hiện này sẽ tiếp tục được các nhà khoa học nghiên cứu và phân tích. Bằng cách sử dụng các công cụ quan sát hiện đại như Gaia và ALMA, con đường tìm kiếm và khám phá các hệ thống hành tinh mới sẽ tiếp tục mở rộng, đưa chúng ta tiến gần hơn đến việc hiểu rõ về vũ trụ và những bí ẩn mà nó chứa đựng. Thêm vào đó, nghiên cứu này một lần nữa khẳng định sự quan trọng của việc hợp tác quốc tế trong lĩnh vực nghiên cứu thiên văn, góp phần thúc đẩy sự phát triển của khoa học vũ trụ trên toàn cầu.