Ứng dụng công nghệ, đặc biệt là Dữ liệu lớn (Big Data) và Trí tuệ nhân tạo (AI), đang ngày càng mở ra những tiềm năng to lớn cho ngành y tế trên toàn cầu. Tuy nhiên, tại Việt Nam, việc áp dụng những công nghệ tiên tiến này vẫn còn phải đối mặt với nhiều thách thức. Trong một cuộc trao đổi gần đây với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, GS.TS.BS Lê Hữu Song, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, đã chia sẻ về những rào cản và định hướng trong quá trình chuyển đổi số y tế tại Việt Nam.

GS.TS.BS Lê Hữu Song nhấn mạnh rằng để có thể ứng dụng hiệu quả AI và Dữ liệu lớn trong lĩnh vực y tế tại Việt Nam, chúng ta đang phải đối mặt với ba thách thức chính. Thứ nhất, về cơ sở hạ tầng công nghệ, nền tảng băng thông và hệ thống máy chủ chưa thực sự được chuẩn hóa để đáp ứng nhu cầu lưu trữ và xử lý dữ liệu lớn. Thứ hai, về chính dữ liệu, mặc dù y tế thường được xem là một kho dữ liệu khổng lồ, nhưng liệu những dữ liệu này có phải là ‘dữ liệu sạch’, ‘dữ liệu sống’ và thực sự có giá trị hay không? Thứ ba, và cũng là yếu tố quyết định, chính là con người. Con người thường có xu hướng làm những việc dễ và quen thuộc, và việc thay đổi một thói quen đã hình thành lâu dài là một cuộc cách mạng với mỗi cá nhân.

Tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, việc ứng dụng bệnh án điện tử và phân tích dữ liệu đang được triển khai. Tuy nhiên, GS.TS.BS Lê Hữu Song cũng thừa nhận rằng bệnh viện hiện đang ở giai đoạn ‘bệnh án máy tính hóa’ chứ chưa phải ‘bệnh án điện tử’ đúng nghĩa. Bệnh viện đang nỗ lực để có thể vận hành bệnh án điện tử hoàn thiện theo đúng quy định của Chính phủ và Bộ Y tế.

Trong bối cảnh hiện nay, vai trò của hợp tác trong nước và quốc tế trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. GS.TS.BS Lê Hữu Song cho rằng hợp tác là điều kiện bắt buộc cho sự phát triển. Việt Nam là một nước đang phát triển, và chúng ta không thể tự mình làm tất cả. Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 rất tích cực trong hợp tác quốc tế, và cũng muốn nhấn mạnh đến nguồn lực vô giá là các chuyên gia người Việt ở nước ngoài. Họ đang giữ những vị trí quan trọng tại các tổ chức, viện nghiên cứu, tập đoàn lớn trên khắp thế giới.

Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 xác định nhiệm vụ của mình không chỉ là tiếp nhận công nghệ cho riêng mình. Chúng tôi muốn trở thành trung tâm tiếp nhận, làm chủ và chuyển giao công nghệ cho toàn bộ hệ thống y tế trong nước, từ quân y đến dân y, một cách vô điều kiện. Đó là cách để chúng ta cùng nhau phát triển, cùng nhau đi lên trong cuộc cách mạng công nghệ này, hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng phục vụ sức khỏe cho cộng đồng.

Để hiện thực hóa mục tiêu này, việc tăng cường hợp tác quốc tế và tận dụng tối đa nguồn lực từ các chuyên gia người Việt ở nước ngoài là điều cần thiết. Sự hợp tác này không chỉ giúp Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 mà còn cả hệ thống y tế trong nước có thể tiếp cận với những công nghệ tiên tiến, kinh nghiệm quản lý và nghiên cứu mới nhất.

Một yếu tố quan trọng khác là sự tham gia tích cực của các cơ quan quản lý nhà nước trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình chuyển đổi số y tế. Cần có các chính sách hỗ trợ, khuyến khích các cơ sở y tế đầu tư vào công nghệ thông tin và đào tạo nguồn nhân lực có thể ứng dụng hiệu quả những công nghệ này.

Cuối cùng, GS.TS.BS Lê Hữu Song nhấn mạnh rằng quá trình chuyển đổi số y tế không chỉ là một cuộc cách mạng công nghệ mà còn là một quá trình đổi mới toàn diện, bao gồm cả thay đổi về nhận thức, hành vi và quy trình làm việc của các cán bộ y tế. Đây là một hành trình đòi hỏi sự kiên nhẫn, quyết tâm và sự tham gia tích cực của tất cả các bên liên quan.

Chiều ngày 18/7, Đoàn công tác của Thường trực Hội đồng Nhân dân (HĐND) Thành phố Hồ Chí Minh do ông Võ Văn Minh, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố làm Trưởng đoàn, đã tiến hành buổi làm việc với HĐND và UBND xã Long Sơn, Thành phố Hồ Chí Minh. Xã Long Sơn trước đây thuộc thành phố Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu.

Tại buổi làm việc, ông Nguyễn Trọng Thụy, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Long Sơn, đã báo cáo về quá trình triển khai và thực hiện Nghị quyết số 1685/NQ-UBTVQH15 và Kế hoạch số 329/KH-HĐND của Thường trực HĐND Thành phố Hồ Chí Minh. Theo đó, xã Long Sơn đã chủ động tổ chức và kiện toàn bộ máy hành chính, triển khai đồng bộ các giải pháp chuyển đổi số, nhằm ổn định và nâng cao hiệu quả hoạt động sau khi sắp xếp đơn vị hành chính.

Xã Long Sơn đã nhanh chóng hoàn tất việc thành lập các cơ quan chuyên môn, Trung tâm Phục vụ hành chính công, và phân công nhiệm vụ cụ thể cho các chức danh lãnh đạo và công chức. Việc bố trí trụ sở, cơ sở vật chất, và trang thiết bị cũng được thực hiện một cách linh hoạt, tận dụng hiệu quả nguồn lực sẵn có, đảm bảo bộ máy chính quyền vận hành thông suốt. Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Long Sơn đã đi vào hoạt động hiệu quả theo mô hình ‘một cửa, một cửa liên thông’, với 100% hồ sơ được giải quyết đúng hạn.

Các dịch vụ công trực tuyến, hệ thống mạng nội bộ, và thiết bị công nghệ thông tin được đầu tư bài bản, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp tiếp cận dịch vụ nhanh chóng và thuận tiện. Từ tháng 6/2025, mô hình ‘Tuyến đường thanh toán không dùng tiền mặt’ đã được triển khai tại thôn 7 và thôn 10 của xã, nhận được sự đồng thuận cao từ các hộ kinh doanh. Xã đã tích cực thúc đẩy sử dụng các ứng dụng số như VNeID, hoàn thành số hóa hồ sơ hành chính, và đào tạo kỹ năng số cho cán bộ và người dân.

Tuy nhiên, chính quyền xã Long Sơn vẫn gặp một số khó khăn, như hạ tầng và cơ sở vật chất công nghệ còn thiếu, hệ thống phần mềm một số lĩnh vực còn lỗi, và tỷ lệ người dân tiếp cận dịch vụ công trực tuyến chưa cao… HĐND và UBND xã kiến nghị HĐND thành phố sớm ban hành các nghị quyết phân cấp mua sắm thiết bị công nghệ thông tin, hướng dẫn quy trình điều chỉnh quy hoạch đô thị. Sở Khoa học và Công nghệ đề nghị các doanh nghiệp viễn thông có chính sách phát triển hạ tầng mạng viễn thông, đặc biệt là các trạm phát sóng 5G trên địa bàn xã, nhằm tạo điều kiện phát triển hệ sinh thái số, làm cơ sở thúc đẩy nhanh công cuộc chuyển đổi số của địa phương.

Tại buổi làm việc, các thành viên của Đoàn công tác đã giải đáp những thắc mắc và kiến nghị của HĐND và UBND xã Long Sơn. Phát biểu kết luận buổi làm việc, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND Thành phố Hồ Chí Minh Võ Văn Minh ghi nhận và đánh giá cao nỗ lực của đội ngũ cán bộ UBND xã Long Sơn trong giai đoạn đầu vận hành mô hình chính quyền mới.

Ông Võ Văn Minh đề nghị xã tiếp tục chú trọng công tác sắp xếp và kiện toàn nhân sự, phân công và bổ nhiệm nhân sự đúng quy chế, chặt chẽ, đảm bảo hiệu quả trong thực thi công vụ; có sự phối hợp nhịp nhàng, trách nhiệm giữa các đơn vị để hoạt động điều hành, giám sát, hỗ trợ lẫn nhau cùng hướng đến mục tiêu phục vụ người dân ngày một tốt hơn.

Xã Long Sơn là xã duy nhất của thành phố Vũng Tàu cũ không phải sáp nhập. Xã gồm một đảo chính nằm men theo triền của núi Nứa, đoạn cuối của dãy núi Phước Hòa đâm ra biển và đảo nhỏ là đảo Gò Găng. Xã Long Sơn có diện tích 56,50 km², dân số 17.767 người.

Trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0 đang lan tỏa mạnh mẽ, việc kết hợp hài hòa giữa khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số không chỉ là động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mà còn góp phần nâng cao chất lượng sống, tăng cường hiệu quả quản trị nhà nước, đảm bảo an ninh, quốc phòng và hội nhập quốc tế. Tỉnh Thái Nguyên đã nhận thức rõ vai trò đặc biệt quan trọng của đổi mới sáng tạo gắn với công nghệ số và đã triển khai nhiều biện pháp quyết liệt để hiện thực hóa mục tiêu này.

Tỉnh Thái Nguyên đã ban hành Chương trình hành động và Kế hoạch triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Trong 6 tháng đầu năm 2025, tỉnh đã hoàn thành 22/23 nhiệm vụ được giao theo Nghị quyết 57-NQ/TW có thời hạn đến 30/6, đạt tỷ lệ hoàn thành 95,6%. Tỉnh cũng đang triển khai đúng tiến độ 42 nhiệm vụ có thời hạn đến 31/12/2025, trong đó có 11 nhiệm vụ hoàn thành trước thời hạn.

Thái Nguyên đang triển khai 6 công trình, sản phẩm công nghệ số và 20 mô hình ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Những nỗ lực này không chỉ nhằm nâng cao hiệu quả điều hành, quản lý của chính quyền mà còn phục vụ thiết thực nhu cầu của người dân và doanh nghiệp. Tỉnh đã hoàn thành nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin, kết nối hệ thống giải quyết thủ tục hành chính với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư theo Nghị định 107/2021/NĐ-CP.

Một trong những điểm nhấn đáng chú ý là việc hoàn thiện hồ sơ đề án thành lập Khu công nghệ thông tin tập trung Yên Bình. Việc hình thành một khu công nghệ – thông tin tập trung sẽ mở ra không gian kết nối, hợp tác cho các doanh nghiệp công nghệ cao, tạo động lực thu hút đầu tư và phát triển các sản phẩm số ‘Make in Vietnam’ từ Thái Nguyên.

Trong lĩnh vực cải cách hành chính, việc ứng dụng công nghệ số cũng mang lại hiệu quả rõ rệt. Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính phiên bản mới đang được triển khai toàn diện trên địa bàn tỉnh. Từ đầu năm đến 25/6/2025, toàn tỉnh đã tiếp nhận hơn 361.000 hồ sơ, tỷ lệ giải quyết đúng hạn đạt 99,55%; số hóa được hơn 321.000 hồ sơ, tương đương 95,45%.

Dù đạt được nhiều kết quả tích cực, Thái Nguyên cũng thẳng thắn nhìn nhận những mặt hạn chế cần khắc phục, như: Hạ tầng công nghệ tại một số xã còn yếu; đội ngũ cán bộ vận hành chưa đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh, đồng bộ… Đây là những vấn đề cần sớm được quan tâm tháo gỡ nhằm tạo thuận lợi cho quá việc phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn.

Tỉnh cũng đang tích cực thu hút các nhà đầu tư vào lĩnh vực công nghệ, dữ liệu và bán dẫn. Đã có những biên bản ghi nhớ, xúc tiến đầu tư được ký kết giữa Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Thái Nguyên với các đối tác trong và ngoài nước. Việc phát triển hạ tầng dữ liệu, xây dựng trung tâm dữ liệu tại địa phương sẽ là bước đi chiến lược tạo nền móng cho kinh tế số phát triển bền vững, an toàn và độc lập.

Thái Nguyên cũng đang xây dựng và hoàn thiện nền tảng quản trị tổng thể G-ThaiNguyen, tích hợp các chỉ số kinh tế – xã hội trọng yếu như thu ngân sách, giải ngân đầu tư công, FDI, GRDP, chỉ số giáo dục… Việc vận hành hiệu quả nền tảng này sẽ giúp chính quyền các cấp nâng cao năng lực dự báo, phản ứng chính sách và chỉ đạo điều hành một cách khoa học, dữ liệu hóa, minh bạch và kịp thời.

Có thể thấy, đổi mới sáng tạo gắn với công nghệ số không còn là lựa chọn mà đã trở thành yêu cầu tất yếu. Thái Nguyên đang từng bước khẳng định quyết tâm vươn lên trở thành địa phương tiên phong trong lĩnh vực này, góp phần đưa khoa học, công nghệ và chuyển đổi số thực sự trở thành động lực then chốt cho phát triển nhanh và bền vững, vì lợi ích của người dân và cộng đồng doanh nghiệp.

Chuyển đổi số trong khu vực công đang nổi lên như một trụ cột chiến lược quan trọng trong tiến trình cải cách thể chế quốc gia. Việc ứng dụng công nghệ số vào khu vực công không chỉ giúp tối ưu hóa hoạt động của các cơ quan Nhà nước mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân tiếp cận dịch vụ công nhanh chóng và hiệu quả.

Theo các chuyên gia, chuyển đổi số trong khu vực công đang trở thành một yêu cầu thiết yếu trong bối cảnh hiện nay, khi đòi hỏi nâng cao năng lực quản trị, hiện đại hóa nền hành chính và tối ưu hóa hiệu quả sử dụng nguồn lực công. Nghị quyết số 57-NQ/TW đã đưa ra định hướng đột phá thể chế cho phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đặt ra những mục tiêu dài hạn và định vị lại vai trò của khu vực công trong hệ sinh thái số quốc gia.

Tuy nhiên, việc triển khai chuyển đổi số trong khu vực công vẫn còn nhiều thách thức. Các chuyên gia chỉ ra rằng phát triển cơ sở hạ tầng công nghệ tại các cơ quan Nhà Nước còn rất lạc hậu, nhiều nơi vẫn sử dụng các hệ thống công nghệ cũ, không đồng bộ, gây khó khăn trong việc tích hợp các giải pháp số hóa mới. Ngoài ra, ngân sách dành cho chuyển đổi số thường bị giới hạn, đặc biệt ở các địa phương hoặc cơ quan cấp cơ sở.

Ngành Ngân hàng là một trong những bộ ngành tiên phong trong chuyển đổi số và đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã tích cực hoàn thiện khuôn khổ pháp lý tạo điều kiện thúc đẩy quá trình chuyển đổi số ngành Ngân hàng. Hiện đã có 63 tổ chức tín dụng triển khai ứng dụng thẻ CCCD gắn chip tại quầy và 57 tổ chức tín dụng triển khai ứng dụng thẻ CCCD gắn chip qua mobile app.

Bên cạnh đó, ngành Ngân hàng đã chủ động kết nối trực tiếp với Cổng Dịch vụ công Quốc gia, triển khai đa dạng các giải pháp thanh toán, tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân thanh toán trực tuyến phí, lệ phí, thuế và các nghĩa vụ tài chính. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức trong triển khai chuyển đổi số ngành Ngân hàng, bao gồm sự phát triển nhanh của công nghệ, gia tăng rủi ro an ninh mạng, khuôn khổ pháp lý, cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực và sự thay đổi văn hoá tổ chức.

Trong thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, đặt người dân, doanh nghiệp là trung tâm trong chuyển đổi số để cùng với các bộ, ngành xây dựng một nền hành chính công hiện đại, thuận tiện, tạo tiền đề mới cho phát triển kinh tế, xã hội.