Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam đang đứng trước những cơ hội chuyển mình mang tính bước ngoặt. Với mức tăng trưởng GDP 6 tháng đầu năm đạt 7,52% – mức tăng cao nhất trong khu vực, nền kinh tế của chúng ta đã thể hiện sức bật mạnh mẽ sau nhiều năm chịu ảnh hưởng từ dịch bệnh, bất ổn kinh tế toàn cầu và biến động địa chính trị.

Quá trình sáp nhập các tỉnh và đưa chính quyền địa phương hai cấp vào vận hành chính thức từ ngày 1-7-2025 đã đánh dấu một cột mốc thể chế quan trọng. Việc này không chỉ giúp tinh giản bộ máy, tiết kiệm ngân sách, mà còn mở ra dư địa tăng trưởng mới, định hình lại bản đồ kinh tế quốc gia. Mô hình chính quyền địa phương 2 cấp giúp phân quyền mạnh mẽ, tăng hiệu quả điều hành, từ đó đẩy nhanh tiến độ đầu tư, cải cách thủ tục và tiếp cận thị trường.

Một trong những yếu tố quan trọng giúp Việt Nam mở ra dư địa xuất khẩu lớn chưa từng có trong lịch sử hiện đại của nước ta là việc đạt được thỏa thuận thương mại song phương với Hoa Kỳ về thuế đối ứng và tham gia hợp tác với các quốc gia thuộc khối BRICS. Điều này không chỉ giúp tăng cường vị thế của Việt Nam trên thị trường quốc tế mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp trong nước.

Ba động lực tăng trưởng truyền thống của Việt Nam gồm đầu tư công, xuất khẩu và tiêu dùng nội địa đang tiếp tục giữ vai trò trung tâm. Trong 6 tháng đầu năm 2025, giải ngân đầu tư công đã đạt tỷ lệ cao, tập trung vào các đại dự án hạ tầng kết nối liên vùng, năng lượng tái tạo, đô thị thông minh và chuyển đổi số. Xuất khẩu cũng tăng tốc nhờ đà phục hồi của chuỗi cung ứng toàn cầu, cộng hưởng từ các thỏa thuận thương mại mới với Hoa Kỳ và BRICS. Việt Nam ngày càng khẳng định vị thế là trung tâm sản xuất – công nghệ – dịch vụ chiến lược ở châu Á – Thái Bình Dương.

Để đạt mục tiêu tăng trưởng hơn 8% trong năm 2025, Việt Nam cần thực hiện các giải pháp phát triển đột phá. Đầu tiên là đầu tư công hiệu quả, có chiến lược, tập trung vào các dự án ‘mang tính bản lề’ như đường vành đai vùng, cao tốc xuyên tỉnh, cảng biển, năng lượng sạch, chuyển đổi số vùng nông thôn. Ngoài ra, cần ưu tiên các tỉnh vừa sáp nhập, để tạo các cực tăng trưởng mới, lan tỏa ra toàn vùng.

Xuất khẩu cũng cần đẩy mạnh dựa trên lợi thế mới, tận dụng các FTA thế hệ mới và đặc biệt là thỏa thuận thuế với Mỹ để thúc đẩy các ngành điện tử, dệt may, nông thủy sản, logistics. Tiêu dùng nội địa thông minh cần được thúc đẩy bằng việc hỗ trợ lãi suất tiêu dùng có mục tiêu cho các ngành dịch vụ, bán lẻ, du lịch nội địa cùng khuyến khích tiêu dùng sản phẩm trong nước, phát triển thương mại điện tử vùng sâu, vùng xa.

Phát triển kinh tế tư nhân – động cơ tăng trưởng nội lực cũng là một giải pháp quan trọng. Cần triển khai mạnh Nghị quyết số 68-NQ/TW của Đảng về phát triển kinh tế tư nhân như một trụ cột của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Các chuyên gia kinh tế nhận định, năm 2025 có thể sẽ được ghi nhận là năm bản lề của một chu kỳ phát triển mới. Đất nước tối ưu hóa bộ máy, đồng thời mở ra các không gian kinh tế chiến lược gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng. Mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8% không còn là ‘mục tiêu cao’ nếu chúng ta tận dụng tốt các cơ hội: Tái cấu trúc hành chính – quan hệ thương mại chiến lược – đầu tư công hiệu quả – kinh tế số – tư nhân năng động – thể chế đổi mới.

Trung Quốc đã dành gần hai thập kỷ và đầu tư hơn 200 tỷ USD để phát triển ngành công nghiệp xe điện trong nước. Ngược lại, Liên minh châu Âu (EU) đã chọn cách hỗ trợ theo khối và cho phép các nước thành viên linh hoạt ban hành các ưu đãi riêng.

Chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện được xem là một trong những ‘canh bạc’ đắt đỏ nhất của thế kỷ. Gần 20 năm qua, các chính phủ đã đầu tư hàng trăm tỷ USD vào ngành công nghiệp này, từ giảm thuế, trợ giá mua xe đến xây dựng trạm sạc và nhà máy pin. Với sự đầu tư lớn, Trung Quốc không chỉ là ‘tay chơi’ chi đậm nhất mà còn đang viết lại luật chơi của nền kinh tế xe điện toàn cầu.

Trong giai đoạn từ năm 2009 đến 2023, Bắc Kinh đã chi tổng cộng 230,8 tỷ USD, tương đương 1,3% GDP năm 2023, để phát triển ngành công nghiệp xe điện. Phần lớn khoản chi này không chỉ là trợ cấp trực tiếp mà còn đến từ hàng loạt chính sách tài khóa và hành chính, bao gồm trợ giá người mua, ưu đãi thuế cho doanh nghiệp, đầu tư hạ tầng sạc và đặc quyền xe điện tại đô thị.

Vào tháng 6/2023, Bắc Kinh đã công bố gói miễn giảm thuế trị giá 520 tỷ nhân dân tệ (72,3 tỷ USD) trong vòng 4 năm cho các loại xe năng lượng mới (NEV), bao gồm cả xe điện và hybrid sạc ngoài (PHEV). Đây là gói ưu đãi lớn nhất trong lịch sử ngành ôtô Trung Quốc.

Ngược lại, EU đã chọn một mô hình linh hoạt hơn, cho phép từng quốc gia thành viên chủ động thiết kế chính sách phù hợp với điều kiện và ưu tiên nội tại. Tính đến năm 2023, cả 27 nước thành viên EU đều đã áp dụng ít nhất một hình thức hỗ trợ tiêu dùng xe điện.

Đức đã dẫn đầu với chương trình hỗ trợ lên tới 9.000 euro/xe, miễn thuế lưu hành trong 10 năm và đầu tư hàng tỷ euro cho mạng lưới trạm sạc. Pháp cũng đã triển khai chương trình hỗ trợ người tiêu dùng với mức trợ cấp từ 4.000-7.000 euro tùy theo thu nhập và giá trị xe.

Dù mỗi quốc gia triển khai theo cách riêng, EU vẫn thể hiện quyết tâm chung trong chuyển đổi giao thông. Sau đại dịch Covid-19, EU đã phân bổ khoảng 140 tỷ euro, tương đương 20% ngân sách phục hồi NextGenerationEU, cho các sáng kiến thuộc Thỏa thuận Xanh châu Âu (European Green Deal), trong đó xe điện là một trụ cột.

Một phần lớn nguồn lực này được rót qua các chương trình trung tâm như Horizon Europe, Quỹ Đổi mới (Innovation Fund) và Quỹ Phát triển Khu vực (ERDF), ưu tiên cho công nghệ pin – mắt xích chiến lược trong chuỗi EV.

Chính phủ đã đặt mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025 ở mức 8,3-8,5%, cao hơn so với mức 8% trước đây. Để đạt được mục tiêu này, Chính phủ đã tổ chức hai Hội nghị trực tuyến với các địa phương để thảo luận về kịch bản tăng trưởng kinh tế năm 2025 và các nhiệm vụ, giải pháp để thực hiện mục tiêu tăng trưởng.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã đưa ra hai kịch bản tăng trưởng kinh tế của quý III, quý IV và cả năm 2025. Với kịch bản 1, tăng trưởng GDP cả năm đạt 8%, thì tăng trưởng quý III phải đạt 8,3%, còn quý IV đạt 8,5%. Với kịch bản 2, tăng trưởng GDP cả năm đạt 8,3-8,5%, thì tăng trưởng quý III đạt 8,9-9,2% và quý IV đạt 9,1-9,5%. Chính phủ đã chấp thuận kiến nghị của Bộ Tài chính về việc phấn đấu thực hiện theo kịch bản 2.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh việc phấn đấu đạt mức tăng trưởng năm 2025 khoảng 8,3-8,5%, tạo đà, tạo lực, tạo khí thế, tạo nền tảng vững chắc để đạt tăng trưởng 2 con số trong giai đoạn 2026-2030. Để đạt được mục tiêu tăng trưởng, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh cần tập trung triển khai 3 đột phá chiến lược, ‘bộ tứ trụ cột’; thúc đẩy mạnh các động lực tăng trưởng để đạt được mục tiêu tăng trưởng 8,3-8,5% năm 2025 và từ 10% trở lên năm 2026.

Một nghị quyết mới thay thế Nghị quyết số 25/NQ-CP sẽ được ban hành, giao các mức ‘khoán tăng trưởng’ mới cho các địa phương và cả các tập đoàn, tổng công ty nhà nước. Thực tế, nền kinh tế Việt Nam đang có nhiều dư địa tăng trưởng. Nhiều tổ chức đã nâng dự báo tăng trưởng của Việt Nam năm 2025.

Nhấn mạnh những tín hiệu tích cực từ chính sách thuế quan của Mỹ đối với Việt Nam và sau khi tính đến các tác động đối với sản xuất cùng dòng vốn đầu tư nước ngoài, UOB ước tính tăng trưởng GDP của Việt Nam trong quý III và quý IV đạt khoảng 6,4%, còn cả năm sẽ tăng thêm 0,9 điểm phần trăm so với dự báo trước đó.

Xu hướng tích cực là có. Bộ Tài chính nhấn mạnh những thuận lợi, thời cơ cho nền kinh tế đến từ những quy định mới, đột phá, ‘cởi trói, khơi thông nguồn lực’ cho nền kinh tế; từ các động lực mới như ‘bộ tứ trụ cột’; từ việc chính quyền địa phương 2 cấp chính thức hoạt động từ ngày 1/7/2025, là cơ sở để các địa phương tập trung khai thác không gian phát triển mới.

Tuy vậy, để thúc đẩy tăng trưởng, cần thực hiện nhiều giải pháp, trong đó có đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công và vốn đầu tư toàn xã hội nói chung, thúc đẩy tiêu dùng, khai thác hiệu quả thị trường trong nước, thúc đẩy xuất khẩu…

Thông tin thêm về mục tiêu tăng trưởng kinh tế của Việt Nam có thể được tìm thấy trên trang web của Chính phủ Việt Nam.