Trong giai đoạn 2025-2035, đô thị thông minh sẽ cần một hạ tầng số tinh vi để giúp dữ liệu công trở thành công cụ ra quyết định, vận hành đô thị một cách minh bạch, theo thời gian thực và tiết kiệm nguồn lực. Công nghệ blockchain đang ngày càng chứng minh vai trò quan trọng trong việc kiến tạo đô thị vận hành bằng dữ liệu mở.

Công nghệ blockchain được xem là một hạ tầng mềm quan trọng cho đô thị thế hệ mới, bên cạnh hạ tầng cứng như điện, nước, giao thông. Theo ông Trần Huyền Dinh, Chủ nhiệm Ủy ban Ứng dụng Fintech, Hiệp hội Blockchain Việt Nam, giá trị cốt lõi của blockchain nằm ở khả năng lập trình hóa quy trình, phi vật chất hóa dữ liệu và phân tán trách nhiệm vận hành theo một chuẩn mực kiểm chứng công khai.

Khi dữ liệu công được ghi nhận trên một blockchain mở, mọi thao tác chỉnh sửa, can thiệp hay sai lệch đều bị phát hiện ngay lập tức. Điều này giúp làm trong sạch hóa vận hành công và giảm thiểu tiêu cực. Nhiều doanh nghiệp công nghệ đã ứng dụng blockchain tại các địa phương, từ sàn giao dịch tài sản số đến nền tảng thanh toán DeFi và hệ thống blockchain nội bộ hỗ trợ truy xuất dữ liệu kim hoàn, tài sản đô thị và tín nhiệm tài chính công.

Để xây dựng đô thị thông minh, việc thiết kế lại cấu trúc dữ liệu nền là quan trọng. Các thành phố như Singapore, Hàn Quốc, Thụy Sĩ và Hồng Kông đã bắt đầu quá trình chuyển đổi số bằng cách chuẩn hóa dữ liệu công, lựa chọn công nghệ phù hợp và tạo sandbox để kiểm nghiệm thực tế từng ứng dụng trước khi nhân rộng.

Công nghệ blockchain giúp khôi phục niềm tin giữa người dân và chính quyền thông qua khả năng xác minh công khai mọi quyết định của Nhà nước. Hệ thống sổ cái phân tán (DLT) tạo ra bản ghi chính thức và chống lại việc sửa lại quá khứ, giúp tăng cường minh bạch trong quản trị đô thị. Một thành phố minh bạch không phải là nơi không có lỗi, mà là nơi mọi quyết định đúng hay sai đều để lại dấu vết và có thể được kiểm tra, phản biện, đánh giá bằng dữ liệu thật.

Hiện tại, một số công ty đang xây dựng các bộ công cụ để hỗ trợ chính quyền địa phương triển khai hệ thống truy xuất công khai trên dữ liệu ngân sách, giấy phép xây dựng và đất công thông qua giao diện trực tuyến. Điều này giúp tăng cường sự minh bạch và trách nhiệm giải trình trong quản lý đô thị, đồng thời thúc đẩy sự tham gia của người dân vào quá trình ra quyết định.

Với sự phát triển của công nghệ blockchain và các giải pháp số khác, đô thị thông minh trong tương lai sẽ trở thành hiện thực, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân và tạo ra một môi trường sống và làm việc hiệu quả, minh bạch và bền vững.

Thâm Quyến, một đặc khu kinh tế thuộc tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc, đang nổi lên như một biểu tượng của sự đổi mới trong lĩnh vực đô thị hóa công nghệ cao. Thành phố này đã trở thành một “phòng thí nghiệm” thực tế cho tương lai của đô thị với việc tích hợp các dịch vụ thông minh vào cuộc sống hàng ngày của cư dân.

Một trong những đột phá đáng chú ý nhất là việc Thâm Quyến sẽ khai trương cửa hàng robot 6S đầu tiên trên thế giới vào cuối tháng 7 này. Cửa hàng này sẽ cung cấp các dịch vụ bán hàng, bảo trì và nâng cấp robot, hứa hẹn tạo ra một bước ngoặt trong thị trường dịch vụ robot toàn cầu. Không chỉ dừng lại ở đó, Thâm Quyến còn đang xúc tiến xây dựng khu phố và nhà hát được phục vụ hoàn toàn bởi robot. Du khách có thể trải nghiệm nhiều dịch vụ mới mẻ như mát-xa bằng robot, châm cứu robot, thưởng thức ẩm thực do robot chuẩn bị, và thậm chí là hiệu thuốc vận hành bằng robot.

Những đổi mới này đã giúp Thâm Quyến vượt qua 429 thành phố từ 64 quốc gia và vùng lãnh thổ để giành giải thưởng Thành phố thông minh Thế giới 2024 tại Hội nghị Thế giới về thành phố thông minh (SCEWC) tổ chức tại Barcelona, Tây Ban Nha vào tháng 11/2024. Thâm Quyến đã chứng minh năng lực đổi mới toàn diện của mình trong nhiều lĩnh vực như công nghệ, giao thông, năng lượng, môi trường, quản trị, kinh tế, hạ tầng và mức sống người dân.

Một trong những điểm nổi bật của Thâm Quyến là hệ thống quản trị thành phố thông qua nền tảng ‘digital twin’ (đô thị song sinh số). Tính đến cuối năm 2024, Thâm Quyến đã xây dựng một kho dữ liệu số gồm 10.000 mô hình thông tin công trình (BIM) của các công trình quan trọng, được chia thành 3 phân mục chính và 25 tiểu mục quản trị, với hơn 4.000 dịch vụ dữ liệu. Ứng dụng này đã tạo ra 200 kịch bản điều hành đô thị thực tế.

Thâm Quyến đang hướng tới xây dựng một mô hình thành phố thông minh dựa trên ba trụ cột chính: chính quyền điện tử, kinh tế số và công dân số. Mô hình này đặt mục tiêu hoàn thành vào năm 2025 để trở thành thành phố thông minh mẫu mực toàn cầu.

Không chỉ riêng Thâm Quyến, nhiều thành phố khác trên khắp Trung Quốc cũng đang chạy đua số hóa đô thị nhằm tối ưu hóa quản trị và nâng cao chất lượng sống cho người dân. Tuy nhiên, việc triển khai rộng rãi các công nghệ đô thị thông minh vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức.

Hiện tại, Thâm Quyến đang thử nghiệm mô hình ‘City in the Cloud’ (Thành phố trên nền tảng đám mây), một hệ sinh thái quản trị hoàn toàn số hóa. Trong mô hình này, dữ liệu từ giáo dục, y tế, giao thông đến thủ tục hành chính đều được kết nối và xử lý tập trung trên nền tảng điện toán đám mây. Điều này không chỉ giúp tối ưu hóa quản trị mà còn mở ra nhiều cơ hội mới cho sự phát triển của thành phố thông minh.

Công nghệ đang trở thành chìa khóa quan trọng trong việc mở ra một tương lai bền vững cho nhân loại. Từ việc ứng dụng năng lượng tái tạo đến xây dựng đô thị thông minh, công nghệ đã và đang đóng vai trò then chốt trong việc giảm thiểu các tác động tiêu cực đến môi trường và tạo ra những cơ hội mới cho sự phát triển bền vững.

Trong bối cảnh thế giới đang phải đối mặt với những thách thức lớn như biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và cạn kiệt tài nguyên, công nghệ đã trở thành một phần không thể thiếu trong việc tìm kiếm các giải pháp. Năng lượng tái tạo, chẳng hạn như năng lượng mặt trời và gió, đã trở thành một trong những nguồn năng lượng chính của thế giới. Công nghệ lưu trữ năng lượng cũng đã được cải tiến đáng kể, giúp giảm thiểu sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và hướng tới một tương lai năng lượng sạch hơn.

Trí tuệ nhân tạo (AI) cũng đang đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển đổi sang nền kinh tế xanh. AI giúp dự báo nhu cầu điện, điều phối lưới điện thông minh và tối ưu hóa việc tích hợp nguồn năng lượng tái tạo. Ngoài ra, AI cũng giúp cải thiện giao thông đô thị, giảm ùn tắc và lượng khí thải nhà kính, từ đó góp phần xây dựng các thành phố bền vững hơn. Các ứng dụng của AI trong lĩnh vực giao thông có thể được tìm hiểu thêm tại đây.

Kinh tế tuần hoàn cũng là một trong những lĩnh vực mà công nghệ đang đóng vai trò quan trọng. Công nghệ giúp phân loại rác thải tự động, tăng tỷ lệ tái chế và giảm thiểu lãng phí nguyên liệu. Công nghệ in 3D cũng giúp sản xuất theo yêu cầu, giảm tồn kho và vận chuyển, từ đó giảm thiểu tác động môi trường.

Tất cả những đổi mới trên đang được tích hợp vào các thành phố thông minh, nơi công nghệ không chỉ giúp tiết kiệm năng lượng mà còn nâng cao chất lượng sống của cư dân. Mặc dù công nghệ không phải là giải pháp duy nhất, nhưng nó là một công cụ đắc lực trong hành trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh. Việc tích hợp công nghệ vào các thành phố thông minh có thể giúp tạo ra các không gian sống bền vững hơn cho tương lai.

Từ năng lượng tái tạo đến trí tuệ nhân tạo, từ kinh tế tuần hoàn đến thành phố thông minh, đổi mới công nghệ đang mở ra một lộ trình mới cho sự phát triển hài hòa giữa con người và thiên nhiên. Việc đầu tư và thúc đẩy công nghệ sạch ngay hôm nay không chỉ là lựa chọn thông minh mà còn là trách nhiệm chung của toàn nhân loại để bảo vệ môi trường và đảm bảo một tương lai bền vững.

Đến nay, Việt Nam đã có gần 76.000 doanh nghiệp công nghệ số, với 739 doanh nghiệp mới thành lập trong tháng 5. Đây là tín hiệu đáng mừng trong quá trình phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của đất nước.

Ngày 20/7, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì phiên họp lần thứ 3 của Ban Chỉ đạo về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06. Theo báo cáo của Bộ Khoa học và Công nghệ, trong 6 tháng đầu năm, các bộ, ngành, địa phương đã hoàn thành 76/106 nhiệm vụ theo Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW. Việc xây dựng thể chế, phát triển hạ tầng, nguồn nhân lực và tài chính cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đã đạt nhiều kết quả tích cực.

Chính phủ đã trình Quốc hội thông qua 16 dự án luật và 3 nghị quyết, đồng thời ban hành 21 nghị định để tháo gỡ vướng mắc và thúc đẩy các lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Tính đến nay, cả nước có 889 tổ chức nghiên cứu và 858 doanh nghiệp khoa học công nghệ, với hơn 42.000 lao động. Cổng sáng kiến giải pháp khoa học công nghệ và Sàn giao dịch khoa học công nghệ quốc gia đã được khai trương, góp phần kết nối sáng kiến với thị trường.

Về chuyển đổi số quốc gia, các bộ, ngành, địa phương đã đẩy mạnh triển khai trên các trụ cột: Hạ tầng số, chính phủ số, kinh tế số, xã hội số và đô thị thông minh. Tốc độ mạng di động và cố định của Việt Nam đã tăng mạnh, lần lượt đứng thứ 20 và 26 thế giới. Số lượng trạm 5G đã tăng hơn 4.200 trạm trong 6 tháng đầu năm, với tổng số 12.106 trạm. Hai tuyến cáp quang biển mới đã đi vào hoạt động, tăng gấp đôi dung lượng hệ thống cáp quang biển quốc tế của Việt Nam.

Tỷ lệ hồ sơ trực tuyến toàn trình trên tổng hồ sơ giải quyết thủ tục hành chính đã đạt gần 40% trong tháng 6. Văn phòng Chính phủ đã tham mưu Thủ tướng chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương triển khai Cổng Dịch vụ công quốc gia. Về kinh tế số, doanh thu 6 tháng đầu năm đạt gần 2,3 triệu tỷ đồng, tăng 21% so với cùng kỳ. Số lượng doanh nghiệp công nghệ số đã tăng lên gần 76.000, với 739 doanh nghiệp mới thành lập trong tháng 5.

Tuy nhiên, vẫn còn một số vướng mắc, với 30 nhiệm vụ quá hạn trong số 106 nhiệm vụ được giao. Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ tập trung vào phát triển công nghệ chiến lược và ngành công nghiệp nền tảng trong 6 tháng cuối năm. Một trong những nhiệm vụ trọng tâm là phủ sóng vùng lõm, thúc đẩy nhanh mạng 5G.

Tập đoàn VNPT sẽ khẩn trương hoàn thành cơ sở hạ tầng tại 238 thôn bản lõm sóng trước ngày 31/8 và phát sóng chậm nhất tại 238 thôn bản trong tuần thứ 2 của tháng 9. Trong cải cách thủ tục hành chính, các bộ, ngành phải rà soát 1.139 thủ tục để cắt giảm hồ sơ, đồng thời đơn giản hóa quy trình, chuyển toàn bộ thủ tục sang hình thức trực tuyến và triển khai đồng bộ tại chính quyền địa phương hai cấp trên Cổng Dịch vụ công quốc gia.

Ngày 19-7, tại Hà Nội, Ban Quản lý các khu công nghệ cao và khu công nghiệp thành phố Hà Nội và Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông Quân đội (Viettel) đã tổ chức Lễ ký kết Thỏa thuận hợp tác chiến lược giai đoạn 2025–2030. Sự kiện này đánh dấu một bước phát triển mới trong mối quan hệ hợp tác giữa hai bên, với mục tiêu xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, phát triển công nghiệp công nghệ cao và đô thị thông minh tại Thủ đô.

Thỏa thuận hợp tác này là sự tiếp nối và nâng tầm mối quan hệ hợp tác chiến lược giữa Ban Quản lý các khu công nghệ cao và khu công nghiệp thành phố Hà Nội và Viettel, vốn đã được thiết lập từ năm 2019. Với 19 nội dung hợp tác cụ thể, bao trùm 3 lĩnh vực lớn là đầu tư, xây dựng hạ tầng; phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; xây dựng đô thị thông minh, thỏa thuận lần này thể hiện quyết tâm của hai bên trong việc đồng hành và phát huy thế mạnh lẫn nhau vì mục tiêu phát triển bền vững.

Tại sự kiện, đại diện hai bên đã thống nhất các nguyên tắc hợp tác trên tinh thần tự nguyện, bình đẳng, cùng có lợi, bảo đảm tuân thủ quy định pháp luật và tôn trọng uy tín, thương hiệu của mỗi bên. Theo nội dung thỏa thuận, Tập đoàn Viettel cam kết trở thành nhà đầu tư chiến lược tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc và các khu công nghệ cao, khu công nghiệp khác trên địa bàn Hà Nội. Viettel sẽ đẩy mạnh đầu tư vào các lĩnh vực công nghiệp công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo, viễn thông, chuyển đổi số và thử nghiệm có kiểm soát các mô hình kinh doanh đổi mới sáng tạo.

Về phía Ban Quản lý, đơn vị cam kết tạo điều kiện thuận lợi tối đa trong khuôn khổ pháp luật để Viettel triển khai nhanh chóng các dự án đã, đang và sẽ đầu tư, bao gồm việc hỗ trợ thủ tục pháp lý, quy hoạch, hạ tầng kỹ thuật và xúc tiến đầu tư. Ban Quản lý cũng sẽ phối hợp với Viettel xây dựng Khu Công nghệ cao Hòa Lạc trở thành đô thị khoa học và công nghệ thông minh, thí điểm các mô hình đô thị hiện đại, an toàn và bền vững.

Thỏa thuận cũng xác định rõ các hoạt động đồng hành của hai bên trong phát triển hạ tầng số, thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện, xây dựng nền tảng quản lý điều hành thông minh, thiết lập hệ thống dữ liệu tích hợp giữa các khu công nghiệp, công nghệ cao trên địa bàn Hà Nội. Viettel sẽ tham gia tư vấn, cung cấp giải pháp, chia sẻ hạ tầng và hỗ trợ Ban Quản lý trong triển khai các đề án về đô thị thông minh, chuyển đổi số và nghiên cứu phát triển.

Tính đến thời điểm hiện tại, Viettel là nhà đầu tư lớn nhất tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc với 6 dự án đang triển khai, tổng vốn đăng ký gần 11.625 tỷ đồng và đang tiếp tục điều chỉnh tăng thêm, dự kiến thêm khoảng 4.000 tỷ đồng. Các dự án của Viettel tại đây được đánh giá là điển hình trong việc kết hợp hiệu quả giữa nghiên cứu – triển khai – sản xuất – thương mại hóa các sản phẩm công nghệ cao, phục vụ cả quốc phòng và dân sự.

Việc ký kết thỏa thuận hợp tác lần này là minh chứng rõ ràng cho định hướng phát triển Khu Công nghệ cao Hòa Lạc theo tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Đây cũng là bước đi cụ thể nhằm hiện thực hóa chủ trương của Trung ương và thành phố Hà Nội trong việc xây dựng Hòa Lạc trở thành hạt nhân khoa học – công nghệ, là trung tâm đổi mới sáng tạo dẫn dắt sự phát triển của Thủ đô và đất nước.

Khu kinh tế Dung Quất đang trải qua một quá trình chuyển mình với sự xuất hiện của các dự án bất động sản quy mô lớn. Bên cạnh ngành công nghiệp, khu vực này đang được kỳ vọng sẽ phát triển mạnh mẽ với các dự án đô thị hiện đại và bền vững. Mới đây, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã ký quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư cho hai dự án khu đô thị mới tại Khu kinh tế Dung Quất, tỉnh Quảng Ngãi.

Hai dự án được chấp thuận là Khu đô thị mới Đông Nam Dung Quất – phía Bắc và Khu đô thị mới Đông Nam Dung Quất – phía Nam. Dự án Khu đô thị mới Đông Nam Dung Quất – phía Bắc có tổng diện tích khoảng 1.320 ha, với số lượng nhà ở gồm biệt thự, nhà liền kề khoảng 1.668 căn, sân golf 18 lỗ, dân số gần 86 nghìn người. Tổng vốn đầu tư dự án hơn 27.000 tỷ đồng. Dự án Khu đô thị mới Đông Nam Dung Quất – phía Nam có tổng diện tích 1.377 ha, với số lượng nhà ở gồm biệt thự, nhà liền kề 935 căn, sân golf 18 lỗ, dân số khoảng 68,7 nghìn người. Tổng vốn đầu tư hơn 27.000 tỷ đồng.

Cả hai dự án này sẽ hoàn thành vào năm 2037 và có thời gian hoạt động không quá 70 năm kể từ ngày nhà đầu tư được cấp quyết định giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất. Ông Nguyễn Hải Trường, Phó Trưởng Ban Quản lý Khu kinh tế Dung Quất và các Khu công nghiệp Quảng Ngãi, cho rằng việc chấp thuận chủ trương đầu tư là cơ sở để địa phương tiến hành lựa chọn nhà đầu tư có năng lực, kinh nghiệm triển khai dự án.

Khi các dự án này được triển khai đầu tư sẽ sớm hiện thực hóa mục tiêu phát triển Khu kinh tế Dung Quất theo hướng đô thị xanh, đô thị thông minh. Ông Trường cho rằng, trong tương lai, Khu kinh tế Dung Quất sẽ hình thành các khu đô thị mới hiện đại, đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, cung cấp các sản phẩm nhà ở, dịch vụ lưu trú, vui chơi giải trí chất lượng, đẳng cấp.

Điều này góp phần sớm hoàn thiện hạ tầng theo định hướng quy hoạch tỉnh, quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, đẩy nhanh tốc độ đô thị hóa. Từ nay đến năm 2030, Ban Quản lý sẽ hoàn thiện môi trường đầu tư, sản xuất, kinh doanh đặc biệt thuận lợi. Cùng với đó, triển khai một số công trình hạ tầng kinh tế – xã hội quan trọng mang tính động lực và thu hút các nhà đầu tư chiến lược trong và ngoài nước nhằm đẩy nhanh quá trình đô thị hóa trên địa bàn Khu kinh tế Dung Quất.

Song hành với đó là quá trình hình thành một số đô thị như: đô thị Bình Sơn; đô thị Lý Sơn; đô thị Tịnh Phong. Sau năm 2030, phát triển đồng bộ về công nghiệp; dịch vụ; thương mại; tài chính; văn hóa – xã hội; du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, vui chơi giải trí cao cấp; gắn phát triển kinh tế – xã hội với an ninh quốc phòng.

Để thu hút dòng vốn đầu tư vào lĩnh vực bất động sản, ông Trường cho biết, bên cạnh hành lang pháp lý chặt chẽ, rõ ràng được Chính phủ ban hành áp dụng cho lĩnh vực kinh doanh bất động sản, Ban Quản lý quan tâm và áp dụng nhiều giải pháp khác nhau. Trong đó tăng cường công tác xúc tiến, quảng bá tiềm năng và lợi thế của Khu kinh tế Dung Quất và các Khu công nghiệp Quảng Ngãi; đầu tư xây dựng và nâng cấp cơ sở hạ tầng giao thông.