Công nghệ 4.0 đang đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa tại Việt Nam. Việc ứng dụng công nghệ vào các bảo tàng và di tích lịch sử đã giúp không gian văn hóa trở nên sống động và hấp dẫn hơn, đặc biệt là đối với thế hệ trẻ.

Một trong những ví dụ điển hình là Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, nơi công nghệ 4.0 đã biến những tác phẩm nghệ thuật thành ‘câu chuyện hình ảnh sống’, cho phép người xem tương tác và khám phá một cách sâu sắc hơn. Từ năm 2021, lượng khách trẻ đến bảo tàng đã tăng vọt lên 40% tổng lượng khách tham quan, không chỉ để học hỏi mà còn chia sẻ trải nghiệm trên mạng xã hội, tạo ra hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ.

Văn Miếu – Quốc Tử Giám cũng là một điểm đến nổi bật với việc ứng dụng công nghệ 4.0 trong việc tái hiện truyền thống khoa cử xưa qua công nghệ 3D mapping, thực tế tăng cường (AR) và trí tuệ nhân tạo (AI). Hệ thống trợ lý du lịch ảo, tour tham quan ảo 3D, và trải nghiệm VR360 giúp khách tham quan khám phá di tích ở mọi lúc, mọi nơi.

Các buổi trình diễn ánh sáng 3D mapping ban đêm tại Văn Miếu đã biến nơi này thành một không gian văn hóa sáng tạo, giao thoa giữa truyền thống và hiện đại, thu hút đông đảo du khách. Việc ‘đánh thức’ di sản bằng công nghệ không chỉ là xu hướng mà đang trở thành sứ mệnh chung, giúp mỗi di sản có cơ hội kể lại câu chuyện của mình theo ngôn ngữ mới, lay động và lan tỏa trong cộng đồng số.

Đây là một bước tiến quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa tại Việt Nam, và chúng ta có thể hy vọng rằng công nghệ 4.0 sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc này. Để biết thêm thông tin về các bảo tàng và di tích lịch sử tại Việt Nam, vui lòng truy cập https://www.museum.edu.vn/ hoặc https://banquanchuavienmiewn.gov.vn/.

Quy Nhơn, một địa danh nằm ở tỉnh Bình Định, Việt Nam, đang trên đà trở thành một trong những điểm đến du lịch biển đảo hàng đầu tại Châu Á. Với nền văn hóa cổ Sa Huỳnh, Đông Sơn phong phú và bãi biển độc đáo mang hình dạng ‘vầng trăng khuyết’, Quy Nhơn đang hiện thực hóa giấc mơ trở thành thủ phủ mới của du lịch biển đảo Việt Nam.

Thống kê mới nhất cho thấy, trong năm 2024, Quy Nhơn đã thu hút 7,9 triệu lượt khách và trong 6 tháng đầu năm 2025, con số này đã đạt 6,5 triệu lượt khách. Đây là minh chứng cho thấy du lịch Quy Nhơn đã tìm ra ‘chìa khóa vàng’ để mở cửa ‘kho báu’ du lịch biển đảo của mình. Sự tăng trưởng ấn tượng này cho thấy Quy Nhơn đang là điểm đến yêu thích của nhiều du khách.

Các chuyên gia du lịch đánh giá cao tiềm năng du lịch biển tại Quy Nhơn, cho rằng khu vực này còn rất nhiều tiềm năng để khai thác, thậm chí có thể được xem như ‘mỏ vàng’ du lịch biển còn ẩn giấu. Bên cạnh đó, Quy Nhơn cũng có tiềm năng lớn trong các phân khúc du lịch như MICE, du lịch gắn với bảo tồn giá trị lịch sử, văn hóa, tạo nét riêng thu hút du khách. Sự đa dạng trong các phân khúc du lịch này sẽ giúp Quy Nhơn trở thành điểm đến đa dạng và phong phú.

Quy Nhơn không chỉ tập trung vào khai thác các lợi thế đặc biệt với di sản văn hóa vật thể, phi vật thể đậm nét như Võ Cổ truyền Bình Định, trống trận Tây Sơn, Bài Chòi, Hò Bả trạo, văn hóa kiến trúc làng chài còn gìn giữ tốt, ẩm thực đặc sắc và phong phú, mà còn hướng đến trở thành điểm đến mới thu hút nhân tài với Trung tâm khoa học quốc tế và giáo dục liên ngành. Đây là nơi các nhà khoa học đạt giải Nobel, huy chương Field đến nhiều nhất khu vực châu Á – Thái Bình Dương, và là địa điểm tổ chức các hội thảo khoa học uy tín của quốc tế. Với những lợi thế mới này, du lịch Quy Nhơn đang có cơ hội để phát triển và vươn tầm quốc tế.

Với việc trở thành điểm đến mới thu hút nhân tài và tổ chức các hội thảo khoa học quốc tế, Quy Nhơn không chỉ đáp ứng mục tiêu trở thành thủ phủ mới, điểm đến văn hoá, ‘Đất võ, Trời văn’ được yêu thích hàng đầu Châu Á, mà còn góp phần vào sự phát triển kinh tế – xã hội của địa phương. Du lịch Quy Nhơn đang có cơ hội để phát triển và vươn tầm quốc tế, mang lại nhiều lợi ích cho địa phương và du khách.

Nhìn chung, Quy Nhơn đang trên đà trở thành một trong những điểm đến du lịch biển đảo hàng đầu tại Châu Á. Với những lợi thế mới và tiềm năng du lịch biển còn ẩn giấu, Quy Nhơn chắc chắn sẽ trở thành điểm đến yêu thích của nhiều du khách trong tương lai.

Một dự án bất động sản khổng lồ của tỷ phú Mark Zuckerberg tại Hawaii đang gây ra những lo ngại sâu sắc về việc xóa sổ di sản văn hóa của người bản địa. Khu đất rộng lớn mà CEO của Meta đang phát triển nằm tại đảo Kauai, nơi có nhiều di tích văn hóa và lịch sử quan trọng đã được người dân bản địa lưu giữ qua hàng thế kỷ.

Một người bản địa, Julian Ako, đã tình cờ phát hiện ra rằng tổ tiên của mình đã được chôn cất tại mảnh đất này, hiện nằm trong khu phức hợp bí mật của Zuckerberg. Mảnh đất này trước đây thuộc về gia đình ông cố của Ako, nhưng đã trở thành một phần của dự án bất động sản khổng lồ trị giá hàng trăm triệu USD. Việc phát hiện này đã làm dấy lên mối quan ngại về việc bảo tồn di sản văn hóa và lịch sử của người bản địa trên đảo.

Sau quá trình đàm phán với đại diện pháp lý của Zuckerberg, Ako được phép tiếp cận khu đất để xác định và đăng ký vị trí các ngôi mộ với chính quyền bang Hawaii. Tuy nhiên, ông vẫn chưa thể tìm thấy dấu tích của những người thân khác được cho cũng chôn tại đây. Điều khiến Ako lo ngại là khu vực này được kiểm soát an ninh nghiêm ngặt và nhân viên xây dựng bị buộc ký các thỏa thuận không tiết lộ (NDA), khiến việc báo cáo phát hiện các di tích văn hóa như hài cốt (iwi) trở nên phức tạp và khó khăn.

Chính quyền Hawaii đã xác nhận khả năng có thêm nhiều địa điểm chôn cất chưa xác định trong khu đất này. Đại diện truyền thông của Zuckerberg cho biết khu mộ của gia đình Ako đã được thông báo từ năm 2015 và đang được rào lại. Bà cũng cho biết nhân viên buộc phải tuân thủ quy định về việc báo cáo nếu phát hiện di tích văn hóa, thể hiện sự cam kết của dự án trong việc bảo vệ di sản văn hóa.

Dự án bất động sản của Zuckerberg đã trở thành một trong những vấn đề nóng tại Hawaii, đặc biệt khi không ai rõ liệu còn bao nhiêu di tích văn hóa khác đang bị chôn vùi trong vùng đất bị phong tỏa. Mark Zuckerberg đã trở thành một trong những chủ đất lớn nhất tại bang Hawaii, với tổng diện tích đất vượt mốc 2.300 mẫu Anh (9,3 triệu m2), gấp gần 10 lần Công viên Trung tâm ở New York. Việc này đặt ra câu hỏi về tác động của việc tích tụ đất đai bởi các tỷ phú công nghệ đối với cộng đồng bản địa và cấu trúc xã hội của Hawaii.

Zuckerberg không phải là người duy nhất tham gia vào làn sóng mua đất tại Hawaii. Nhiều tỷ phú công nghệ khác, như Larry Ellison, Jeff Bezos, Oprah Winfrey và Marc Benioff, cũng sở hữu đất rộng tại các đảo Hawaii. Tuy nhiên, sự hiện diện ngày càng lớn của Zuckerberg vẫn gây tranh cãi, và nhiều chuyên gia và cư dân bản địa lo ngại rằng sự “chiếm lĩnh” đất đai của các tỷ phú từ đất liền sẽ phá vỡ cấu trúc xã hội và bản sắc của Hawaii, một quần đảo có lịch sử và văn hóa phong phú.

Trong bối cảnh này, dự án của Zuckerberg tại Kauai đang được theo dõi chặt chẽ bởi các nhà hoạt động văn hóa và cộng đồng bản địa, những người đang nỗ lực bảo vệ di sản của họ. Việc cân bằng giữa phát triển kinh tế và bảo tồn văn hóa đang trở thành một thách thức lớn cho chính quyền địa phương và các chủ đầu tư.

theguardian.com

Một người bản địa Hawaii đã phát hiện ra một thực tế đau lòng: khu chôn cất tổ tiên của ông hiện nằm gọn bên trong khu phức hợp bất động sản khổng lồ và bí mật của CEO Meta, Mark Zuckerberg. Câu chuyện của ông không chỉ là một tranh chấp cá nhân, mà đã trở thành biểu tượng cho một cuộc khủng hoảng lớn hơn tại Hawaii, nơi việc các tỷ phú công nghệ ‘thâu tóm’ đất đai đang đe dọa xóa sổ di sản văn hóa và đẩy người dân bản địa ra khỏi chính quê hương của họ.

Câu chuyện của ông Julian Ako bắt đầu khi ông phát hiện ra mảnh đất, nơi tổ tiên của mình từng được chôn cất, đã trở thành một phần trong dự án bất động sản hàng trăm triệu USD của Mark Zuckerberg tại đảo Kauai. Sau một quá trình đàm phán, ông đã được phép tiếp cận khu đất để xác định và đăng ký các ngôi mộ. Tuy nhiên, điều khiến ông lo ngại là khu vực này được kiểm soát an ninh quá nghiêm ngặt, và các nhân viên xây dựng thậm chí còn bị buộc phải ký các thỏa thuận không tiết lộ (NDA). Điều này làm dấy lên lo ngại rằng, nếu có thêm các di tích văn hóa hay hài cốt khác được phát hiện, chúng có thể sẽ không được báo cáo.

Đại diện của Zuckerberg cho biết khu mộ của gia đình Ako đã được thông báo từ năm 2015 và đang được rào lại để bảo vệ. Tuy nhiên, câu chuyện này đã phơi bày một vấn đề lớn hơn, khi không ai biết rõ còn bao nhiêu di sản văn hóa khác của người bản địa đang bị chôn vùi bên trong vùng đất bị phong tỏa của một tỷ phú.

Trong những năm qua, Mark Zuckerberg đã trở thành một trong những chủ đất lớn nhất tại Hawaii. Tổng diện tích đất của ông tại đây hiện đã vượt mốc 9,3 triệu mét vuông, lớn gần gấp 10 lần Công viên Trung tâm ở New York. Theo các tài liệu được Wired công bố, ông chủ Meta đang tiếp tục xây dựng các công trình mới trên khu đất này, bao gồm ba tòa nhà lớn, hai trong số đó được thiết kế như những dãy nhà với 16 phòng ngủ. Khu phức hợp hiện tại đã bao gồm hai biệt thự khổng lồ, một phòng tập thể hình, và đặc biệt là một hầm trú ẩn dưới lòng đất có diện tích tương đương một sân bóng rổ NBA. Tổng chi phí đầu tư cho dự án này được cho là đã vượt 300 triệu USD, cao hơn cả ngân sách hoạt động hàng năm của toàn bộ hạt Kauai.

Hành trình thâu tóm đất của Zuckerberg tại Hawaii đã liên tục vấp phải sự chỉ trích. Từ năm 2014, ông đã bắt đầu mua lại những mảnh đất lớn và sau đó vướng vào các vụ kiện với người dân địa phương. Gần đây nhất, vào đầu năm 2025, ông đã mua thêm một khu đất nông nghiệp rộng gần 4 triệu mét vuông.

Dù đại diện của Zuckerberg khẳng định khu đất mới sẽ được dùng cho mục đích nông nghiệp và bảo tồn, nhưng sự hiện diện ngày càng lớn của ông vẫn gây ra tranh cãi. Đây là một phần của một xu hướng lớn hơn, khi hàng loạt các tỷ phú công nghệ khác như Larry Ellison, Jeff Bezos, và Oprah Winfrey cũng đang sở hữu những khu đất rộng lớn tại các đảo Hawaii.

Làn sóng ‘chiếm lĩnh’ bất động sản Hawaii này đang phá vỡ cấu trúc xã hội và bản sắc của hòn đảo. Giá nhà tăng vọt, khiến người dân địa phương dần mất đi khả năng sở hữu bất động sản ngay trên quê hương mình. Giáo sư Puali’i Rossi từ Cao đẳng Cộng đồng Kauai đã cảnh báo rằng, nếu xu hướng này tiếp diễn, Hawaii sẽ có nguy cơ trở thành ‘một khu nghỉ dưỡng cho người giàu’, nơi người bản địa bị đẩy ra bên lề.

TP.HCM – Thành phố năng động với diện mạo mới

Sau khi sáp nhập, TP.HCM đang đứng trước cơ hội chuyển mình trở thành trung tâm du lịch hàng đầu cả nước. Với diện mạo mới, thành phố này là nơi không gian đô thị hiện đại kết nối hài hòa với biển đảo, núi rừng và di sản văn hóa đặc sắc của vùng đất phía Nam. Trong không gian địa lý mới, TP.HCM với tài nguyên đa dạng, thị trường rộng lớn, hạ tầng hoàn chỉnh đang đứng trước cơ hội chuyển mình mạnh mẽ để trở thành trung tâm du lịch đa tâm, hiện đại và bền vững. Cấu trúc trải rộng và phân vùng rõ ràng theo tính chất: từ đô thị, làng nghề, công nghiệp, ven sông đến biển đảo, tạo nên một không gian du lịch đa dạng và phong phú.

Một không gian du lịch đa dạng và phong phú

Từ các đô thị sôi động, các tuyến phố trung tâm đến những bãi biển nên thơ, vùng đồi núi xanh mát và hệ thống di tích văn hóa lịch sử, TP.HCM (mới) không chỉ là điểm đến du lịch mà còn là nơi hội tụ các giá trị văn hóa truyền thống. Không gian đô thị TP.HCM nổi bật với hệ thống di sản kiến trúc, bảo tàng hiện đại, chợ truyền thống, ẩm thực đường phố, không gian sáng tạo và lễ hội là nơi phát triển mạnh du lịch MICE, city tour, du lịch văn hóa và các sản phẩm du lịch đêm.

Khám phá các không gian du lịch khác nhau

Không gian công nghiệp – làng nghề – ven sông là vùng tiềm năng cho du lịch công nghiệp. Không gian biển đảo nghỉ dưỡng với hệ thống resort ven biển, sân golf, khu bảo tồn thiên nhiên và du lịch sức khỏe là nền tảng cho các sản phẩm nghỉ dưỡng cao cấp. Về không gian văn hóa, lịch sử và nghệ thuật, TP.HCM là nơi giao thoa của những lớp lang đô thị đặc trưng và chiều sâu văn hóa khu vực.

Các điểm đến nổi tiếng

Các công trình kiến trúc thời Pháp thuộc, hệ thống bảo tàng hiện đại như Bảo tàng TP.HCM, Bảo tàng Mỹ thuật, Bảo tàng Áo dài kết hợp cùng các di tích văn hóa lịch sử như đình Thắng Tam, chùa Đại Tòng Lâm, căn cứ Núi Dinh… tạo nên các hành trình trải nghiệm phong phú từ thành thị đến ven biển. Những điểm đến như Phố đi bộ Nguyễn Huệ, chợ Bến Thành, Bãi Sau – Bãi Trước Vũng Tàu, bãi biển Long Hải, khu du lịch Hồ Tràm, Khu du lịch quốc gia Côn Đảo, tuyến phố Thủ Dầu Một hay làng nghề Lái Thiêu chính là nơi du khách cảm nhận được nhịp sống hiện đại, vẻ đẹp thiên nhiên cùng với nét văn hóa và chiều sâu lịch sử.

Trải nghiệm đa dạng tại TP.HCM

Bên cạnh đó, TP.HCM (mới) còn là điểm đến giàu trải nghiệm với các hoạt động khám phá thiên nhiên, nghỉ dưỡng, vui chơi giải trí và tương tác cộng đồng. Từ trung tâm TP.HCM (mới) đến các đô thị vệ tinh, khu vực ven sông, biển và núi, du khách có nhiều lựa chọn các tuyến, điểm mang tính biểu tượng và cả những tọa độ mới mẻ, đang dần định hình một thương hiệu điểm đến năng động và kết nối đa chiều.

Phát triển sản phẩm du lịch đặc trưng

Hiện nay, ngành du lịch TP.HCM đang hoàn thiện các nhóm sản phẩm đặc trưng, tổ chức theo trục trải nghiệm liên kết các khu vực. Nổi bật là hành trình “Từ phố theo sông ra biển” – kết nối các không gian đô thị trung tâm, vùng sinh thái ven sông và vùng nghỉ dưỡng biển trong một tuyến liên tục; hay chuỗi “Văn hóa biển” – tái định vị các điểm đến ven biển gắn với tín ngưỡng, di sản và sinh thái.

Nâng cao chất lượng dịch vụ

Các sản phẩm chuyên đề như trải nghiệm ẩm thực, du lịch đêm, làng nghề cũng đang từng bước được TP.HCM phát triển nhằm phục vụ các đối tượng du khách khác nhau. Các tuyến cao tốc liên vùng như TP.HCM – Long Thành – Dầu Giây, Bến Lức – Long Thành, TP.HCM – Chơn Thành sẽ kết nối hiệu quả các không gian đô thị, công nghiệp và ven biển, tạo thành trục hành lang phát triển du lịch theo cung đường chuyên biệt.

Đầu tư cơ sở hạ tầng du lịch

Ngoài ra, hệ thống cảng biển, logistics, giao thông thủy nội địa và các tuyến sông lớn như sông Sài Gòn, Nhà Bè còn nhiều dư địa phát triển du lịch đường sông. Với gần 93.000 phòng lưu trú, từ khách sạn cao cấp đến các resort, homestay, cùng hệ thống trung tâm mua sắm, sân golf, khu giải trí… TP.HCM hoàn toàn có khả năng đón tiếp các đoàn khách quy mô lớn và cả phân khúc cao cấp.

Định vị TP.HCM trong ngành du lịch

Bên cạnh đó, các sự kiện lớn cũng được nâng tầm và định vị lại như Hội chợ Du lịch Quốc tế TP.HCM (ITE HCMC) tiếp tục là đầu mối kết nối thị trường quốc tế và khu vực. Tuần lễ Du lịch TP.HCM được mở rộng quy mô toàn vùng, gắn với sản phẩm mới và điểm đến mới. Lễ hội Sông nước TP.HCM, Giải Marathon quốc tế TP.HCM và các chuỗi lễ hội sẽ góp phần tái định vị hình ảnh TP.HCM năng động, sáng tạo và giàu bản sắc.

Châu Âu đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng khi các khu vực nông thôn, chiếm 40% diện tích, dần trở nên trống vắng. Tình trạng này đã dẫn đến nền kinh tế địa phương ảm đạm và nhiều vấn đề xã hội. Tây Ban Nha là một ví dụ điển hình, nơi ngôi làng Molezuelas de la Carballeda đang phải đối mặt với tình trạng già hóa dân số và thiếu hụt trẻ em. Dân số của làng chỉ còn 47 người với độ tuổi trung bình là 70.

Suy giảm dân số ở vùng nông thôn không chỉ là vấn đề của Tây Ban Nha mà đang trở thành một cuộc khủng hoảng trên khắp châu Âu. Trong vòng 10 năm đến 2024, dân số sống tại các vùng nông thôn của Liên minh châu Âu đã giảm gần 8 triệu người, trong khi dân số đô thị tăng hơn 10 triệu người. Điều này cho thấy sự chênh lệch rõ rệt giữa dân số nông thôn và đô thị.

Để ứng phó, các nước châu Âu đang nỗ lực xoay chuyển tình hình. Một số nước đã áp dụng các biện pháp như bán nhà với giá 1 euro, hỗ trợ tái thiết nhà cửa, trợ cấp dịch vụ thiết yếu, đến sử dụng công nghệ để cải thiện tiếp cận giáo dục và y tế. Tuy nhiên, thực tế không dễ thay đổi. Cơ sở hạ tầng xuống cấp, việc làm khan hiếm, dân số già hóa là những thách thức dài hạn mà các khu vực nông thôn đang phải đối mặt.

Tại Phần Lan, thị trưởng Markus Hirvonen của khu vực Bắc Karelia bày tỏ lo ngại sâu sắc về sự thiếu hụt trẻ em. Ở Garfagnana, Ý, nữ thị trưởng Raffaella Mariani phải dùng chính tiền lương của mình để chi trả cho các tiết học ngoại khóa âm nhạc, khoa học, toán học và dịch vụ trông trẻ. Điều này cho thấy sự thiếu hụt nguồn lực và cơ sở hạ tầng ở các khu vực nông thôn.

Dù nỗ lực, nhiều khu vực vẫn phải đối mặt với khó khăn. Tại vùng cao nguyên Scotland, Hội đồng Highland đang đối mặt khủng hoảng kép: thiếu việc làm, thiếu nhà ở và thiếu dịch vụ cơ bản. Để khắc phục, họ mua lại công ty xe buýt để phục vụ người dân ở khu vực xa xôi, tạm dừng hoạt động trường học thay vì đóng cửa vĩnh viễn.

Một số vùng bắt đầu dựa vào du lịch như một cách duy trì sức sống. Tuy nhiên, vẫn có những hy vọng. Chính quyền tỉnh Zamora đã khởi động chương trình “Mi Pueblo Acoge” (Làng tôi chào đón bạn), thu hút người nhập cư từ Mỹ Latinh. 124 gia đình đã được tái định cư, trong đó có kỹ sư, bác sĩ, quản trị viên từ Venezuela. Chương trình này đã giúp mang lại sức sống mới cho khu vực nông thôn.

Cuộc khủng hoảng này không chỉ ảnh hưởng đến kinh tế mà còn đến xã hội và văn hóa của các khu vực nông thôn. Để giải quyết vấn đề này, cần có sự chung tay của chính phủ, doanh nghiệp và cộng đồng địa phương. Sự hỗ trợ và phối hợp chặt chẽ giữa các bên sẽ giúp các khu vực nông thôn vượt qua khó khăn và phát triển bền vững.