Cơ quan thuế tỉnh Đồng Nai đã áp dụng biện pháp tạm hoãn xuất cảnh đối với người đại diện theo pháp luật của 17 doanh nghiệp đang nợ thuế. Tổng số tiền nợ thuế của các doanh nghiệp này lên đến khoảng 23,96 tỷ đồng. Đây là một phần trong chuỗi biện pháp cưỡng chế thuế đối với doanh nghiệp có hành vi chây ì nộp ngân sách, ảnh hưởng đến nguồn thu và kỷ cương tài chính công.

Việc áp dụng biện pháp tạm hoãn xuất cảnh là bước tiếp theo trong quy trình đôn đốc thu hồi nợ thuế. Theo Luật Quản lý thuế, đây là biện pháp mạnh để ngăn chặn khả năng người đại diện doanh nghiệp bỏ trốn hoặc trốn tránh nghĩa vụ tài chính với Nhà nước. Đội Thuế liên huyện Biên Hòa – Vĩnh Cửu yêu cầu các doanh nghiệp có tên trong danh sách phải nộp ngay toàn bộ khoản nợ vào ngân sách nhà nước. Trường hợp đã nộp, thay đổi người đại diện pháp luật hoặc thay đổi giấy tờ tùy thân, phải cung cấp thông tin và tài liệu chứng minh cho cơ quan thuế trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận thông báo.

Dư luận đang đặt câu hỏi về việc vì sao có tới 17 doanh nghiệp cùng bị phát hiện nợ thuế, cùng một thời điểm, trên cùng địa bàn? Phải chăng việc giám sát, cảnh báo sớm chưa được thực hiện đầy đủ? Việc ‘chây ì’ nộp thuế có phải là biểu hiện của năng lực tài chính yếu, hay sự lẩn tránh nghĩa vụ thuế có hệ thống?

Câu trả lời cần sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan Thuế tỉnh Đồng Nai, thanh tra tỉnh, Sở Tài chính cũng như chính quyền địa phương, không chỉ để thu hồi thuế nợ, mà còn để ngăn ngừa, cảnh báo và xử lý nghiêm các hành vi cố tình vi phạm nghĩa vụ với ngân sách nhà nước.

Theo góc nhìn chuyên gia, Luật sư Phạm Đình Bắc – Giám đốc công ty Luật TNHH Nam Bắc Sài Gòn nhận định: ‘Tạm hoãn xuất cảnh là biện pháp hành chính mạnh, nhưng đúng pháp luật, giúp tạo áp lực buộc doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ thuế. Tuy nhiên, cơ quan thuế cần làm rõ nguyên nhân nợ thuế: do khó khăn thật sự, hay cố tình chây ì, từ đó chọn cách xử lý phù hợp: hỗ trợ hay cưỡng chế.’

Cùng với việc áp dụng các biện pháp cưỡng chế như tạm hoãn xuất cảnh, ngoài công khai danh sách nợ thuế trên cổng thông tin điện tử ngành thuế thì cần báo chí chính thống lên tiếng để tăng tính minh bạch, tạo áp lực dư luận và khôi phục kỷ cương tài chính công.

Cơ quan thuế tại TPHCM đang đề xuất tích hợp cảnh báo tạm hoãn xuất cảnh đối với những cá nhân chưa hoàn thành nghĩa vụ thuế vào nền tảng định danh điện tử quốc gia VNeID. Mục đích của đề xuất này là nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật thuế và hỗ trợ người nộp thuế tiếp cận thông tin nghĩa vụ thuế một cách dễ dàng hơn.

Trong bản tổng hợp và giải trình về Dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi), Chi cục Thuế khu vực II, thuộc Cục Thuế TPHCM, đề xuất Bộ Công an phối hợp với cơ quan thuế để kết nối và chia sẻ thông tin công dân theo phương thức điện tử. Từ đó, cảnh báo tạm hoãn xuất cảnh đối với những trường hợp chưa hoàn thành nghĩa vụ thuế sẽ được cập nhật và tích hợp trên VNeID.

Việc kết nối và chia sẻ thông tin giữa Bộ Công an và ngành thuế sẽ giúp cảnh báo sớm cho người nộp thuế về nghĩa vụ thuế thông qua ứng dụng VNeID. Điều này không chỉ giúp nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật thuế mà còn hỗ trợ người nộp thuế thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính với Nhà nước một cách chủ động.

Trước khi áp dụng biện pháp tạm hoãn xuất cảnh, cơ quan thuế sẽ thực hiện nhiều biện pháp đôn đốc như gọi điện, gửi email, mời làm việc, gửi thông báo nợ hoặc quyết định cưỡng chế nếu có. Chi cục Thuế khu vực II cũng khuyến cáo người nộp thuế cần chủ động tra cứu nghĩa vụ thuế thường xuyên, nộp thuế đúng hạn và kiểm tra các thông báo nợ, quyết định cưỡng chế hoặc thông báo tạm hoãn xuất cảnh để tránh những rắc rối khi xuất cảnh.

Tạm hoãn xuất cảnh hiện là một trong những biện pháp cưỡng chế nợ được ngành thuế áp dụng với những trường hợp chây ỳ, có dấu hiệu tẩu tán tài sản hoặc bỏ trốn. Theo quy định hiện hành, cá nhân, chủ hộ kinh doanh nợ thuế quá hạn trên 120 ngày từ 50 triệu đồng trở lên sẽ bị tạm hoãn xuất cảnh. Đối với cá nhân là người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp, hợp tác xã, biện pháp này sẽ được áp dụng nếu đơn vị nợ quá hạn trên 120 ngày và từ 500 triệu đồng trở lên.

Cơ quan thuế sẽ thông báo tạm hoãn xuất cảnh bằng phương thức điện tử cho người nộp thuế. Nếu không gửi được thông báo bằng cách này, cơ quan quản lý thuế sẽ thông báo trên trang thông tin điện tử của ngành thuế. Sau 30 ngày, nếu người nộp thuế chưa hoàn thành nghĩa vụ, nhà chức trách sẽ gửi văn bản về việc tạm hoãn xuất cảnh cho cơ quan quản lý xuất nhập cảnh để thực hiện.

Từ ngày 1/7, nhiều tên gọi cơ quan thuế và chức danh người có thẩm quyền trong lĩnh vực thuế sẽ được thay đổi để phù hợp với việc tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy cơ quan thuế các cấp. Cục Thuế (Bộ Tài chính) vừa có văn bản hướng dẫn xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước trong các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý thuế.

Cụ thể, tên gọi ‘Chi cục Thuế khu vực’ sẽ được đổi thành ‘Thuế tỉnh, thành phố’, trong khi ‘Đội Thuế cấp huyện’ được đổi thành ‘Thuế cơ sở’. Về chức danh, ‘Chi cục trưởng Chi cục Thuế khu vực’ trở thành ‘Trưởng Thuế tỉnh, thành phố’, và ‘Đội trưởng Đội Thuế cấp huyện’ đổi thành ‘Trưởng Thuế cơ sở’.

Một số chức danh khác như Chi cục trưởng Thuế thương mại điện tử và Chi cục trưởng Thuế doanh nghiệp lớn vẫn giữ nguyên. Cục Thuế yêu cầu các Trưởng Thuế tỉnh, thành phố phổ biến và quán triệt đầy đủ các nội dung phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền chính quyền địa phương hai cấp liên quan đến lĩnh vực thuế và quản lý thuế.

Đáng chú ý, thẩm quyền quyết định xóa nợ thuế đối với doanh nghiệp, hợp tác xã có khoản nợ từ 15 tỷ đồng trở lên sẽ do Bộ trưởng Bộ Tài chính quyết định, theo phân quyền của Thủ tướng Chính phủ. Ngoài ra, các thẩm quyền được phân định cho UBND cấp xã tại Nghị định 125/2025 bao gồm quyết định thành lập Hội đồng tư vấn thuế cấp xã, ban hành quyết định cưỡng chế, phối hợp cấp và thu hồi giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh, hợp tác xã.

Các nội dung sửa đổi, bổ sung để phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương theo mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp tại Thông tư 40 của Bộ Tài chính. Về Hội đồng tư vấn thuế cấp xã, thành phần của Hội đồng sẽ có sự thay đổi và Trưởng Thuế cơ sở sẽ căn cứ thành phần và danh sách tham gia Hội đồng tư vấn thuế để đề nghị Chủ tịch UBND cấp xã ra quyết định thành lập Hội đồng tư vấn thuế.

Trách nhiệm kiểm tra và tổng hợp báo cáo cũng sẽ được điều chỉnh cho phù hợp với mô hình mới. Thẩm quyền quyết định miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp sẽ được UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ủy quyền cho UBND cấp xã.