Lâu nay, vấn đề quảng cáo sai sự thật và sử dụng người nổi tiếng, KOL (influencer) để quảng bá sản phẩm không rõ nguồn gốc đã trở thành một vấn đề nhức nhối trong xã hội. Tuy nhiên, với sự ra đời của Luật Quảng cáo 2025, những hành vi này sẽ bị chấm dứt. Theo đó, người nổi tiếng và KOL sẽ phải chịu trách nhiệm liên đới nếu nội dung quảng cáo sai sự thật. Điều này giúp khắc phục khoảng trống pháp lý tồn tại suốt thời gian dài và tăng cường trách nhiệm của người nổi tiếng và doanh nghiệp trong việc quảng bá sản phẩm.

Cùng với đó, Luật Quảng cáo 2025 cũng cấm phát hành quảng cáo trên các nền tảng vi phạm pháp luật, chẳng hạn như trang web giả mạo, ứng dụng không phép, hoặc nền tảng chứa nội dung phản cảm, tin giả. Đây là bước đi quyết liệt trong bối cảnh môi trường quảng cáo kỹ thuật số đang bị lấn át bởi những ‘vùng xám’ chưa được kiểm soát.

Không chỉ dừng lại ở quản lý nội dung và chủ thể, luật mới còn trao quyền khởi kiện tập thể cho người tiêu dùng, thông qua các tổ chức đại diện. Đây là công cụ pháp lý mạnh mẽ nhằm gia tăng trách nhiệm doanh nghiệp, tạo ra sức ép công khai trước các hành vi quảng cáo gian dối. Theo các chuyên gia kinh tế, một điểm mới mang tính ‘bảo vệ chủ động’ được bổ sung trong luật là cơ chế khởi kiện tập thể. Theo đó, các hiệp hội bảo vệ người tiêu dùng được trao quyền đại diện người dân khởi kiện doanh nghiệp, tổ chức có hành vi quảng cáo gian dối, gây thiệt hại rộng.

Cơ chế này giúp giảm rào cản pháp lý, chi phí tố tụng cho từng cá nhân – vốn là lý do khiến nhiều người tiêu dùng Việt Nam chọn im lặng dù bị ảnh hưởng trực tiếp. Song song với đó, luật cũng bổ sung cơ chế hậu kiểm mạnh, đặc biệt với nhóm sản phẩm có rủi ro cao như thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, thuốc, thiết bị y tế. Tất cả nội dung quảng cáo liên quan các nhóm sản phẩm này đều phải được công bố hợp quy, cấp phép trước khi đăng tải, đồng thời không được dùng từ ngữ gây hiểu nhầm như ‘thần dược’, ‘đặc trị’, hay ‘có tác dụng ngay lập tức’.

Đáng chú ý, các nền tảng kỹ thuật số cũng sẽ phải xây dựng công cụ chặn, báo cáo quảng cáo sai sự thật, tăng khả năng phản hồi của người dùng và hỗ trợ cơ quan chức năng trong giám sát nội dung. Luật Quảng cáo 2025 là minh chứng cho sự chuyển dịch từ ‘quản lý truyền thống’ sang mô hình quản trị không gian số hiện đại, chủ động và minh bạch hơn. Không chỉ là hành lang pháp lý, đây còn là lời cảnh báo dành cho những ai còn mập mờ giữa thật – giả, tận dụng lòng tin để trục lợi.

Khi luật có hiệu lực, quảng cáo không thể là cuộc chơi đơn phương giữa doanh nghiệp và người nổi tiếng. Mỗi lời nói, mỗi hình ảnh, mỗi dòng mô tả… đều phải cân nhắc và chịu trách nhiệm. Đã đến lúc chấm dứt thời ‘ai muốn nói gì thì nói’ trong lĩnh vực quảng cáo. Việc tăng cường quản lý và trách nhiệm sẽ giúp tạo ra một môi trường quảng cáo lành mạnh và minh bạch hơn cho người tiêu dùng.

Trong bối cảnh sự phát triển không ngừng của tiền kỹ thuật số và sự thay đổi trong các quy định mới, cục diện tài chính toàn cầu đang trải qua một quá trình chuyển đổi lớn. Việc thông qua Đạo luật GENIUS đã mang lại sự rõ ràng về quy định cho các stablecoin, một loại tiền kỹ thuật số được thiết kế để duy trì giá trị ổn định bằng cách gắn với giá trị của một tài sản dự trữ như tiền tệ fiat hoặc hàng hóa. Điều này đã mở ra cơ hội cho các tổ chức tài chính truyền thống tham gia vào lĩnh vực tài sản kỹ thuật số.

Trước đây, các tổ chức tài chính truyền thống thường thận trọng với tài sản kỹ thuật số do sự không rõ ràng về quy định và rủi ro liên quan. Tuy nhiên, với sự xuất hiện của Đạo luật GENIUS, các ngân hàng đang ngày càng tích cực tham gia vào việc phát triển, cấp hành và tích hợp stablecoin vào hoạt động của mình. Điều này không chỉ giúp họ hiện đại hóa thanh toán mà còn giữ chân khách hàng và cạnh tranh với các công ty fintech trong lĩnh vực blockchain.

Khi tham gia vào lĩnh vực stablecoin, các ngân hàng phải đối mặt với một loạt rủi ro mới, bao gồm rủi ro tín dụng, thanh khoản, hoạt động và danh tiếng. Để giảm thiểu những rủi ro này, các ngân hàng cần xây dựng một khuôn khổ toàn diện bao gồm con người, quy trình và công nghệ. Việc này đòi hỏi sự đầu tư vào các chuyên gia, quy trình và công nghệ mới để đảm bảo việc quản lý và giảm thiểu rủi ro một cách hiệu quả.

Bốn loại rủi ro chính liên quan đến stablecoin bao gồm rủi ro quy định và tuân thủ, rủi ro an ninh mạng, rủi ro hoạt động và rủi ro thanh khoản cũng như rủi ro đối tác. Để giảm thiểu rủi ro quy định và tuân thủ, các ngân hàng cần có các chuyên viên tuân thủ, luật sư và chuyên gia quan hệ với cơ quan quản lý. Họ cũng cần triển khai các quy trình kiểm soát và công nghệ như hệ thống theo dõi giao dịch và xác minh danh tính.

Về rủi ro an ninh mạng, các ngân hàng cần có một đội ngũ an ninh thông tin mạnh mẽ, các chuyên viên an ninh blockchain và các quy trình bảo mật nghiêm ngặt. Đầu tư vào các công nghệ như hệ thống phát hiện và ngăn chặn tấn công mạng là điều cần thiết để bảo vệ chống lại các mối đe dọa an ninh mạng.

Rủi ro hoạt động có thể được giảm thiểu bằng cách có một đội ngũ quản lý hoạt động chuyên nghiệp, các quy trình hoạt động chuẩn và công nghệ như hệ thống theo dõi giao dịch. Điều này giúp đảm bảo rằng các hoạt động liên quan đến stablecoin được thực hiện một cách hiệu quả và an toàn.

Cuối cùng, rủi ro thanh khoản và rủi ro đối tác có thể được giảm thiểu bằng cách có một đội ngũ quản lý thanh khoản, các quy trình đánh giá rủi ro và công nghệ như hệ thống theo dõi giao dịch và phân tích dữ liệu blockchain. Việc này giúp các ngân hàng đánh giá và quản lý rủi ro liên quan đến thanh khoản và đối tác một cách hiệu quả.

Tóm lại, việc tham gia vào lĩnh vực stablecoin đòi hỏi các ngân hàng phải có một chiến lược toàn diện để giảm thiểu các rủi ro mới. Bằng cách xây dựng một khuôn khổ bao gồm con người, quy trình và công nghệ phù hợp, các ngân hàng có thể tận dụng lợi ích của stablecoin trong khi giảm thiểu rủi ro. Sự phát triển của stablecoin và các quy định mới đang mở ra một chương mới trong lĩnh vực tài chính toàn cầu, và việc các ngân hàng tham gia vào lĩnh vực này một cách có trách nhiệm và sáng tạo sẽ đóng vai trò quan trọng trong tương lai của tài chính kỹ thuật số.

Hiện tại, nhiều stablecoin đang được phát triển và triển khai trên các nền tảng blockchain khác nhau, và các ngân hàng đang ngày càng quan tâm đến việc tích hợp stablecoin vào hoạt động của mình. Với sự rõ ràng về quy định và sự phát triển của công nghệ, stablecoin có thể trở thành một phần quan trọng của hệ thống tài chính toàn cầu trong tương lai.

Trong bối cảnh hàng giả, hàng nhái đang tràn lan trên thị trường, việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm đã trở thành một công cụ quan trọng để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, duy trì uy tín cho các doanh nghiệp và tăng cường hiệu lực quản lý của Nhà nước. Một giải pháp then chốt để giải quyết vấn đề này là sớm xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về nguồn gốc và chất lượng sản phẩm, hàng hóa.

Công nghệ đang đóng vai trò quan trọng trong việc giúp người tiêu dùng truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Hiện nay, nhiều người tiêu dùng đã quen với việc sử dụng điện thoại thông minh để quét mã QR trên sản phẩm để đọc thông tin về sản phẩm, như hạn sử dụng, nơi sản xuất, kiểm định, và thậm chí thông tin về đóng gói và vận chuyển. Việc này không chỉ giúp người tiêu dùng yên tâm về chất lượng sản phẩm mà còn giúp các doanh nghiệp tăng cường uy tín và niềm tin với khách hàng.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức trong việc triển khai rộng rãi hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Tại một số cửa hàng tiện lợi và siêu thị, không phải tất cả các sản phẩm đều có mã QR để truy xuất nguồn gốc. Điều này cho thấy cần có sự đầu tư và hỗ trợ từ các doanh nghiệp và cơ quan chức năng để triển khai rộng rãi hệ thống này. Sự hỗ trợ từ công nghệ và các giải pháp số đang mở ra những cơ hội mới để giải quyết vấn đề hàng giả, hàng nhái.

Các doanh nghiệp đã bắt đầu áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc số để cung cấp thông tin về sản phẩm của mình. Mã QR truy xuất nguồn gốc sản phẩm là một dạng mã vạch hai chiều, giúp người dùng kiểm tra thông tin về sản phẩm một cách tiện lợi. Nhiều doanh nghiệp đã thấy được lợi ích của việc áp dụng hệ thống này, không chỉ giúp tăng cường uy tín cho doanh nghiệp mà còn giúp ngăn chặn hàng giả, hàng nhái. Sự tham gia của các doanh nghiệp vào hệ thống này là một bước tiến quan trọng trong việc xây dựng một môi trường kinh doanh lành mạnh và an toàn.

Để hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm thực sự hiệu quả, cần có sự phối hợp và hỗ trợ từ các cơ quan chức năng. Việc tạo mã QR phải được cơ quan chức năng kiểm soát và kiểm tra định kỳ để tránh tình trạng làm giả, làm lại mã QR. Sự kiểm soát chặt chẽ này sẽ giúp duy trì tính chính xác và tin cậy của hệ thống, đồng thời ngăn chặn những hành vi gian lận.

Tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc sơ kết 6 tháng và tổng kết đợt cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long cho biết, lực lượng công an đã tập trung triệt phá các đường dây sản xuất, buôn bán thực phẩm giả quy mô lớn. Để ngăn chặn hàng giả, hàng nhái, cần có sự đầu tư nâng cấp hạ tầng công nghệ Cổng thông tin truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa quốc gia. Đây là một bước đi quan trọng nhằm hiện đại hóa và nâng cao hiệu quả của các biện pháp quản lý và kiểm soát.

Bộ Công an đang phối hợp với Bộ Công Thương và VNPT xây dựng hệ thống dữ liệu về xuất xứ hàng hóa. Khi hệ thống này đi vào hoạt động, sẽ giúp người dân truy xuất nguồn gốc sản phẩm, góp phần ngăn chặn gian lận thương mại, hàng giả, hàng nhập lậu. Sự hợp tác giữa các cơ quan chức năng và doanh nghiệp trong việc xây dựng và triển khai hệ thống này thể hiện sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị trong việc chống lại hàng giả và hàng nhái.

Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền đã chỉ đạo các đơn vị thành viên Ban Chỉ đạo 389 TP Hà Nội tăng cường chống buôn lậu, hàng giả, hàng nhái. Ông cũng nhấn mạnh rằng TP Hà Nội không có ngoại lệ, không có vùng cấm trong hoạt động chống buôn lậu. Việc tăng cường các biện pháp kiểm soát và quản lý sẽ giúp bảo vệ thị trường trong nước và nâng cao niềm tin của người tiêu dùng.

Ngày 10 tháng 10 năm 2023, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký ban hành Đạo luật GENIUS, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong việc quản lý các tiền số ổn định, hay còn gọi là stablecoin. Đây là một quy định quan trọng nhằm thiết lập những tiêu chuẩn và cơ chế bảo vệ người tiêu dùng trên thị trường tiền số.

Đạo luật GENIUS đã được thông qua bởi cả Hạ viện và Thượng viện Mỹ với đa số phiếu lưỡng đảng. Quy định này chính thức công nhận stablecoin – loại tiền mã hóa gắn với tài sản ổn định như đồng USD để giảm biến động giá – và thiết lập những tiêu chuẩn ban đầu cho ngành công nghiệp này.

Với việc Đạo luật GENIUS được ký ban hành, các ngân hàng, tổ chức phi ngân hàng và liên hiệp tín dụng giờ đây có thể chính thức tham gia vào thị trường bằng cách phát hành stablecoin của riêng mình. Stablecoin được thiết kế để duy trì giá trị ổn định, thường là theo tỷ lệ 1:1 với đồng USD. Điều này mở ra cơ hội cho các tổ chức tài chính tham gia vào thị trường tiền số một cách chính thức và an toàn hơn.

Trước đây, việc sử dụng stablecoin đã bùng nổ trong những năm gần đây, đặc biệt trong giới giao dịch tiền mã hóa khi di chuyển vốn giữa các loại token. Ngành công nghiệp này kỳ vọng stablecoin sẽ sớm được sử dụng rộng rãi trong các giao dịch thanh toán tức thời. Sự phát triển của stablecoin được kỳ vọng sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và tăng cường sự ổn định trên thị trường tiền số.

Liên quan đến quy định mới, các chuyên gia cho rằng stablecoin phải được bảo chứng bằng các tài sản có tính thanh khoản cao như đồng USD và trái phiếu kho bạc Mỹ ngắn hạn. Đồng thời, các tổ chức phát hành phải công khai hàng tháng thành phần dự trữ của họ. Điều này giúp tăng cường sự minh bạch và giảm thiểu rủi ro cho người dùng.

Các công ty và lãnh đạo trong ngành tiền số cho rằng luật này sẽ giúp nâng cao uy tín của stablecoin và khiến các ngân hàng, nhà bán lẻ cũng như người tiêu dùng sẵn sàng hơn trong việc sử dụng chúng để chuyển tiền tức thì. Theo nhà cung cấp dữ liệu tiền mã hóa CoinGecko, thị trường stablecoin hiện được định giá hơn 260 tỷ USD và có thể tăng lên 2.000 tỷ USD vào năm 2028 nhờ luật mới, theo ước tính của ngân hàng Standard Chartered đầu năm nay.

Tổng thống Trump nhiều lần cam kết đưa Mỹ trở thành “thủ phủ tiền số của thế giới”. Tại lễ ký ban hành Đạo luật GENIUS, Tổng thống Trump tuyên bố hỗ trợ ngành công nghiệp tiền số là “tốt cho đồng USD và tốt cho nước Mỹ”. Sự hỗ trợ từ chính phủ Mỹ đối với ngành công nghiệp tiền số cho thấy sự thay đổi quan điểm của chính quyền Mỹ về tiềm năng của công nghệ blockchain và tiền số.

Chính quyền Tổng thống Trump đang cho thấy sự xoay trục rõ rệt trong chính sách tiền số, chuyển từ hoài nghi sang thúc đẩy mạnh mẽ, mở đường cho việc Mỹ trở thành trung tâm toàn cầu của ngành tiền số. Điều này cho thấy một tương lai đầy hứa hẹn cho ngành công nghiệp tiền số tại Mỹ và có thể tác động tích cực đến toàn cầu.

Quốc hội đã chính thức thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa vào ngày 18/6/2025, dự kiến có hiệu lực từ ngày 01/01/2026. Luật này bổ sung các quy định cụ thể về việc đảm bảo chất lượng hàng hóa được kinh doanh trên các nền tảng số phục vụ giao dịch điện tử. Theo đó, tất cả hàng hóa được mua bán trên các nền tảng số phải tuân thủ các quy định hiện hành về chất lượng và cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác về sản phẩm.

Các tổ chức, cá nhân bán hàng hóa trên các nền tảng số sẽ có trách nhiệm cung cấp thông tin cụ thể về chất lượng sản phẩm, hàng hóa, bao gồm tên hàng hóa, xuất xứ, tên của tổ chức hoặc cá nhân sản xuất hoặc nhập khẩu chịu trách nhiệm về chất lượng hàng hóa, thông tin về dấu hợp chuẩn, dấu hợp quy, hướng dẫn sử dụng, cảnh báo an toàn và các thông tin khác theo quy định của pháp luật. Việc cung cấp thông tin đầy đủ và chính xác không chỉ giúp người tiêu dùng đưa ra quyết định mua hàng sáng suốt mà còn tăng cường trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân kinh doanh trong việc đảm bảo chất lượng sản phẩm.

Không chỉ tổ chức, cá nhân bán hàng hóa, mà còn chủ quản của các nền tảng số trung gian phục vụ giao dịch điện tử cũng có những trách nhiệm quan trọng. Họ phải yêu cầu tổ chức, cá nhân có hàng hóa bán trên nền tảng số cung cấp thông tin đầy đủ và có biện pháp kiểm tra, xử lý đối với hàng hóa vi phạm pháp luật về chất lượng. Điều này nhằm ngăn chặn và giảm thiểu tình trạng kinh doanh hàng hóa không đảm bảo chất lượng trên các nền tảng số.

Ngoài ra, chủ quản của các nền tảng số cũng phải thiết lập và vận hành hệ thống tiếp nhận, xử lý phản ánh, khiếu nại của người tiêu dùng liên quan đến chất lượng sản phẩm, hàng hóa. Họ cũng cần phối hợp chặt chẽ với các cơ quan có thẩm quyền trong việc kiểm tra, xác minh và xử lý các trường hợp vi phạm. Qua đó, không chỉ bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng mà còn góp phần xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh trên các nền tảng số.

Bắt đầu từ ngày 01/01/2026, tất cả thông tin sản phẩm được đưa ra thị trường đều phải được cập nhật công khai trên các nền tảng số, thương mại điện tử. Các tổ chức, cá nhân kinh doanh phải công bố đầy đủ, minh bạch các thông tin về chất lượng sản phẩm, nguồn gốc xuất xứ, hướng dẫn sử dụng, cảnh báo an toàn. Điều này không chỉ giúp người tiêu dùng dễ dàng tiếp cận thông tin mà còn tăng cường tính trách nhiệm và minh bạch trong hoạt động kinh doanh của các tổ chức, cá nhân trên môi trường số.

Thị trường thực phẩm chức năng (TPCN) hiện đang đối mặt với nhiều vấn đề nghiêm trọng liên quan đến chất lượng và an toàn. Sự phát triển nhanh chóng của thị trường này đã dẫn đến nguy cơ tiềm ẩn từ hàng loạt sản phẩm kém chất lượng, giả mạo, không rõ nguồn gốc. Các cơ quan bảo vệ pháp luật đã và đang tiếp tục làm rõ những vấn đề này, cho thấy ‘bóng tối’ ở thị trường TPCN.

Theo thống kê từ Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), từ đầu năm đến nay, các đơn vị đã xử lý hơn 34.000 vụ vi phạm, bao gồm hơn 8.200 vụ buôn bán hàng cấm, hơn 25.100 vụ gian lận thương mại và hơn 1.100 vụ hàng giả quy mô lớn có liên quan đến mặt hàng TPCN. Gần đây, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã xác định được 12 sản phẩm thực phẩm, dinh dưỡng (sữa dạng bột), có chỉ tiêu chất lượng các chất chính chỉ đạt dưới 70% so với mức công bố, được xác định là hàng giả (về chất lượng).

Hàng loạt sản phẩm được quảng bá rầm rộ với công dụng được ‘thần thánh hóa’ như điều trị ung thư, tăng chiều cao, giảm cân cấp tốc… nhưng qua kết quả kiểm định thì thành phần không hề tương xứng với công bố trước đó. Một số tổ chức, cá nhân còn lợi dụng danh tiếng của người nổi tiếng, KOL, nghệ sĩ để quảng bá sản phẩm sai lệch, biến TPCN thành ‘thuốc chữa bệnh’ mà dường như quên mất rằng, chất lượng thực sự vẫn còn đang bỏ ngỏ sau tờ giấy kiểm định.

Nhiều câu hỏi được đặt ra về lý do tại sao TPCN giả vẫn còn đất sống dù có không ít biện pháp quản lý. Nguyên nhân đầu tiên xuất phát từ lợi nhuận khổng lồ mà ngành hàng này mang lại. Chỉ cần vài chục nghìn đồng để sản xuất ra một sản phẩm giả, nhưng có thể bán với giá từ vài trăm nghìn đến cả triệu đồng. Sự chênh lệch lợi nhuận quá lớn cùng với chế tài xử lý chưa đủ sức răn đe đã khiến nhiều đối tượng bất chấp pháp luật, trục lợi trên sức khỏe cộng đồng.

Bên cạnh đó, một trong những nguyên nhân cốt lõi chính là những kẽ hở trong khung pháp lý hiện hành. Thực tế, khung pháp lý hiện nay cho phép tổ chức, cá nhân được phép tự công bố sản phẩm TPCN trước khi đưa ra thị trường. Đây được xem là ‘lỗ hổng lớn’ khi cho phép hàng loạt sản phẩm trôi nổi dễ dàng xuất hiện trên thị trường với hình thức hợp pháp, nhưng chất lượng chưa được kiểm chứng.

Ông Vũ Văn Trung, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam, thông tin: ‘Người tiêu dùng phản ánh rất nhiều về các sản phẩm TPCN quảng cáo sai sự thật, công dụng phóng đại, thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe mà khi khiếu nại không tìm được ai chịu trách nhiệm. Nguyên nhân sâu xa là do cơ chế tự công bố đã tạo điều kiện để nhiều doanh nghiệp làm ăn chụp giật đưa hàng ra thị trường mà không bị kiểm soát về chất lượng thật sự’.

Hiện nay, các nền tảng thương mại điện tử, mạng xã hội chưa buộc trách nhiệm xác thực nguồn gốc, dẫn đến người tiêu dùng như lạc giữa ‘ma trận’ quảng cáo. Vụ việc ‘sữa giả’ Hofumil Gold Plus, Hapomil lọt vào các cơ sở y tế lớn là một minh chứng. Điều này cho thấy ngay cả hệ thống y tế, bệnh viện – nơi đáng tin tưởng nhất cũng có thể là nơi hàng giả xâm nhập, gây hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe và lòng tin.

Thêm vào đó, cơ chế phối hợp giữa các cơ quan liên ngành như Bộ Y tế, Bộ Công Thương, Bộ Khoa học và Công nghệ trong việc kiểm soát nội dung quảng cáo, nguồn gốc sản phẩm và xử lý vi phạm vẫn chưa đồng bộ. Điều này dẫn đến nhiều sản phẩm kém chất lượng thoát khỏi vòng kiểm soát.

Luật sư Bùi Quang Thu, Đoàn Luật sư Hà Nội, nhìn nhận: Ngoài việc ‘bịt’ kẽ hở pháp lý hiện hành, cần xem xét một cách nghiêm túc trách nhiệm người đứng đầu bộ ngành, chính quyền cơ sở (chịu trách nhiệm về quản lý sản phẩm, an toàn thực phẩm). Làm chặt, làm nghiêm, làm quyết liệt và minh bạch trong xử lý cán bộ có liên quan, cán bộ chịu trách nhiệm là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe, quyền, lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng.

Trước thực trạng trên, Bộ Y tế đang hoàn thiện dự thảo sửa đổi Nghị định 15/2018/NĐ-CP với hàng loạt điểm mới có tính đột phá. Trong đó, điểm đáng chú ý nhất là chuyển từ ‘tự công bố sản phẩm’ sang ‘đăng ký bản công bố’ với cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Điều này có nghĩa là trước khi đưa sản phẩm ra thị trường, doanh nghiệp phải cung cấp bằng chứng khoa học về độ an toàn, công dụng và thành phần.

Dự thảo cũng đề xuất tăng mức xử phạt vi phạm hành chính gấp 1,2 – 2 lần hiện hành, đồng thời mở rộng các hành vi có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe người dùng. Đặc biệt, các hành vi quảng cáo sai sự thật, lợi dụng uy tín cá nhân để lừa người tiêu dùng cũng sẽ được đưa vào nhóm vi phạm nghiêm trọng cần xử lý nghiêm.

Cùng với đó, cơ quan chức năng cần tăng cường hậu kiểm định kỳ. Các hệ thống truy xuất nguồn gốc như iTrace247, truyxuat.gov.vn cần được phổ biến rộng rãi, buộc doanh nghiệp minh bạch thông tin sản phẩm và quá trình lưu thông.

Ngoài ra, cần rà soát, sửa đổi Luật Quảng cáo và Luật Bảo vệ người tiêu dùng để gắn trách nhiệm pháp lý đối với các nền tảng thương mại điện tử, KOL và người nổi tiếng. Khi người nổi tiếng tiếp tay quảng cáo hàng giả, cần có chế tài mạnh, không chỉ dừng lại ở mức phạt tiền mà nên áp dụng hình thức tạm đình chỉ việc quảng cáo hoặc buộc công khai xin lỗi.

Một điểm đáng chú ý khác là đề xuất sửa đổi cũng nhằm làm rõ và phân biệt rạch ròi giữa các nhóm thực phẩm thông thường với nhóm thực phẩm bổ sung có tính đặc thù và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng. Người dân cần biết phân biệt rõ thực phẩm chức năng và thuốc chữa bệnh, không tin vào quảng cáo ‘giật gân’ và cần kiểm tra kỹ nguồn gốc sản phẩm qua tem truy xuất, mã QR và giấy công bố. Mỗi người tiêu dùng chính là ‘thanh tra tại chỗ’ góp phần làm sạch thị trường.