Ngày 31/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký một sắc lệnh điều chỉnh thuế đối ứng với hàng chục đối tác thương mại của Mỹ. Quyết định này có thể ảnh hưởng đến hàng hóa nhập khẩu từ các quốc gia này vào thị trường Mỹ.

Theo công bố của Nhà Trắng, mức thuế mới sẽ dao động từ 10-41%, áp dụng cho các mặt hàng xuất khẩu từ các đối tác thương mại của Mỹ. Mức thuế cao nhất là 41% sẽ được áp dụng đối với Syria, trong khi Lào và Myanmar sẽ chịu mức thuế 40% khi xuất khẩu hàng hóa sang Mỹ.

Ở mức thấp hơn, Anh và Brazil sẽ thuộc nhóm các quốc gia có mức thuế chỉ 10%. Tuy nhiên, với Canada, mức thuế sẽ được nâng từ 25% lên 35%. Các nước có thâm hụt thương mại với Mỹ sẽ chịu mức thuế chung là 10%. Riêng hàng hóa trung chuyển để né thuế nhập khẩu sẽ bị áp thuế 40%.

Sắc lệnh có hiệu lực từ ngày 7/8 và sẽ áp dụng cho các nước không được liệt kê trong phụ lục của sắc lệnh và chưa có thỏa thuận thương mại với Mỹ, ở mức thuế chung là 10%. Một số đối tác thương mại được đề cập trong phụ lục này sắp đạt thỏa thuận với Mỹ, do đó các nền kinh tế đó sẽ tiếp tục chịu thuế như công bố đến khi thỏa thuận hoàn tất và ông Trump ban hành sắc lệnh tiếp theo.

Mức thuế mới công bố hầu hết bằng hoặc thấp hơn mức cũ. Theo giải thích của một quan chức Mỹ, các nước có thâm hụt thương mại với Mỹ sẽ chịu thuế 10%. Các nước có thặng dư nhỏ với Mỹ bị áp thuế 15%. Đến nay, Mỹ đã công bố hơn 10 thỏa thuận với các đối tác.

Việc điều chỉnh thuế đối ứng này nhằm làm cân bằng hoạt động thương mại của Mỹ với các nền kinh tế khác, đồng thời đưa việc làm và sản xuất về trong nước. Đây là một phần trong chiến lược thương mại của Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump.

Ngành logistics Việt Nam đang đối mặt với thách thức đáng kể khi đàm phán thương mại giữa Mỹ và các nước trên thế giới dẫn đến tăng giá hàng loạt của chi phí logistics. Hiệp định tạm hoãn thuế quan của Mỹ đã mở ra cơ hội kinh doanh mới, nhưng đồng thời đặt ra thách thức về việc thích ứng với thay đổi trong chuỗi cung ứng.

Ngành logistics Việt Nam hiện có trị giá khoảng 42 tỷ USD và đang tăng trưởng ở mức 14-16% mỗi năm. Tuy nhiên, thuế quan đã làm giảm khối lượng hàng hóa, dẫn đến chi phí logistics tăng cao. Cước vận chuyển container đến bờ Tây Hoa Kỳ đã tăng từ 1.850 USD lên 2.950 USD, còn đến bờ Đông tăng từ 2.000 USD lên gần 5.000 USD/container. Phí lưu kho tại cảng Los Angeles có thể lên tới 500 USD/ngày/container.

Các doanh nghiệp Việt đã có bước chuẩn bị nhất định để đối mặt với những thách thức này, nhưng thách thức lớn là sắp xếp nguồn lực và ra quyết định hiệu quả. Phần lớn doanh nghiệp vẫn vận hành dựa trên cảm tính và ý chí lãnh đạo, thay vì phân tích dữ liệu. Tình trạng chuyển đổi số chậm cũng cản trở khả năng thích ứng của khối doanh nghiệp lớn và vừa.

Ông Trần Chí Dũng, Tổng thư ký Hiệp hội doanh nghiệp dịch vụ logistic Việt Nam (VLA), nhận định thời gian 90 ngày hoãn áp thuế của Mỹ là chưa đủ để doanh nghiệp trong nước kịp thích ứng với các thay đổi trong chuỗi cung ứng. Ông cho rằng việc điều chỉnh nguồn cung, quy trình sản xuất hay kênh phân phối không thể diễn ra trong vài tháng mà cần tới vài năm.

Ông Nguyễn Ngọc Thạch, CEO của Smart-Link Logistics, cho rằng trong ngắn hạn, việc Mỹ thay đổi mức áp thuế nhập khẩu với nhiều mặt hàng có thể gây ảnh hưởng nhẹ đến số lượng đơn hàng xuất khẩu. Tuy nhiên, về dài hạn, các mặt hàng thiết yếu và có lợi thế cạnh tranh của Việt Nam sẽ ít bị ảnh hưởng, thậm chí có cơ hội tăng trưởng tốt hơn.

Các doanh nghiệp logistics đã dần thích nghi với sự biến động khó lường bằng cách linh hoạt điều chỉnh lịch trình và đầu tư mạnh vào hạ tầng. Doanh nghiệp cho biết đã chủ động xây dựng kịch bản ứng phó, đồng thời tận dụng mạng lưới 17 FTA mà Việt Nam đã ký kết để mở rộng thị trường.

Dự báo tác động từ mức thuế mới đối với một số ngành hàng xuất khẩu sang Mỹ sẽ khiến đơn hàng giảm từ 10-15% trong 1-3 tháng đầu. Tuy nhiên, đây chỉ là sự điều chỉnh ngắn hạn, bởi các đối thủ cạnh tranh có thể mở ra cơ hội dài hạn cho hàng hóa Việt Nam.

Để nâng cao lợi thế cạnh tranh, các doanh nghiệp logistics cần chuyển vai trò từ “hỗ trợ phía sau” sang “mở đường” cho hàng hóa ra thị trường. Đồng thời, doanh nghiệp logistics phải đóng vai trò như “người quản lý chuỗi cung ứng”, hỗ trợ khách hàng tái cấu trúc chuỗi cung ứng một cách linh hoạt và hiệu quả hơn trong bối cảnh nhiều biến động toàn cầu.

Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa công bố kế hoạch áp thuế nhập khẩu đối với hàng hóa từ khoảng 100 quốc gia, phần lớn là các nước nhỏ ở châu Phi và Caribe. Khi phát biểu trước các phóng viên vào ngày 15/7, ông Trump cho biết sẽ áp dụng một mức thuế chung cho tất cả các quốc gia này, với mức thuế dự kiến là “hơn 10% một chút”.

Ngay sau đó, Bộ trưởng Thương mại Mỹ, ông Howard Lutnick, đã làm rõ rằng hầu hết các nước bị ảnh hưởng sẽ là những quốc gia ở châu Phi và Caribe, nơi có kim ngạch thương mại tương đối thấp với Mỹ. Điều này cho thấy chính sách thuế mới này có thể không có tác động lớn đến việc giảm thâm hụt thương mại toàn cầu, một mục tiêu chính của chính quyền ông Trump.

Trước đó, vào tháng này, Tổng thống Trump đã gửi thư cho khoảng 20 quốc gia và Liên minh châu Âu, thông báo về mức thuế sẽ được áp dụng từ ngày 1/8. Mức thuế này tương tự như mức thuế mà ông Trump công bố vào ngày 2/4, khi Mỹ áp dụng các mức thuế nhập khẩu cao kỷ lục đối với hàng hóa nhập khẩu.

Ngoài ra, ông Trump cũng cho biết có thể sẽ công bố mức thuế mới đối với dược phẩm vào cuối tháng này, bắt đầu với mức thuế thấp và cho phép các công ty có một năm để xây dựng nhà máy trong nước trước khi áp dụng mức thuế nhập khẩu cao hơn. Các loại chip máy tính cũng có thể sẽ bị áp dụng chính sách thuế tương tự.

Chính sách thuế mới của Mỹ đang thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế, đặc biệt là các quốc gia bị ảnh hưởng trực tiếp. Việc áp dụng mức thuế nhập khẩu cao hơn có thể dẫn đến những tác động đáng kể đến thương mại toàn cầu và làm gia tăng căng thẳng giữa Mỹ và các nước khác.

Trong bối cảnh đó, các chuyên gia kinh tế đang theo dõi chặt chẽ diễn biến của tình hình, đồng thời kêu gọi các bên liên quan tìm kiếm giải pháp nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực của chính sách thuế mới. Việc Mỹ áp dụng mức thuế nhập khẩu cao hơn cũng đặt ra câu hỏi về khả năng xảy ra cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và các nước khác.

Hiện tại, vẫn chưa rõ mức độ sẽ ảnh hưởng của chính sách thuế mới này đến nền kinh tế toàn cầu. Tuy nhiên, có thể thấy rằng các quốc gia bị ảnh hưởng sẽ phải tìm cách thích nghi và điều chỉnh chiến lược thương mại của mình để đối phó với những thay đổi này.