Trong thung lũng Silicon, một sự kiện mang tính đột phá đã diễn ra khi một nhóm phụ nữ quyền lực và giàu có tập trung để thảo luận về tối ưu hóa khả năng sinh sản và ảnh hưởng của công nghệ đối với thế hệ con cháu họ. Sự kiện này đã thu hút sự quan tâm lớn từ giới truyền thông và công chúng, đặc biệt khi các công ty công nghệ hàng đầu như Neuralink và Orchid Health có mặt.
Một trong những nhân vật nổi bật tại sự kiện là Shivon Zilis, giám đốc cấp cao của Neuralink – công ty công nghệ chip não của Elon Musk. Cô cũng là người đã bí mật sinh con cho tỷ phú này. Câu chuyện về buổi tối tập trung quanh chủ đề thai sản và tối ưu hóa khả năng sinh sản đã gây sốt trong giới công nghệ.
Orchid Health, một startup tại San Francisco, đang dẫn đầu trong lĩnh vực này với công nghệ sàng lọc phôi thai tiên tiến. Họ tuyên bố có thể phát hiện hàng nghìn bệnh tiềm ẩn trong tương lai thông qua việc giải trình tự toàn bộ bộ gene của phôi. Công nghệ này vượt xa các xét nghiệm di truyền truyền thống, vốn chỉ tập trung vào các đột biến gene đơn lẻ hiếm gặp. Thay vào đó, Orchid Health giải trình tự toàn bộ bộ gene khổng lồ ba tỷ cặp bazơ từ chỉ 5 tế bào của phôi để sàng lọc hơn 1.200 tình trạng bệnh lý đơn gene.
Đáng chú ý hơn, Orchid Health áp dụng một thuật toán độc quyền để tạo ra ‘điểm số rủi ro đa gene’. Chỉ số này đo lường khuynh hướng di truyền của trẻ đối với các bệnh phức tạp như rối loạn lưỡng cực, ung thư, Alzheimer, béo phì, thậm chí tâm thần phân liệt. Tuy nhiên, công nghệ này cũng gây ra tranh cãi khi một số nhà phê bình cho rằng hệ thống chấm điểm đa gene của công ty này đang hướng đến một hình thức ưu sinh học đương đại.
Nhiều người lo ngại rằng công nghệ này có thể tạo điều kiện cho một thế giới mà người giàu có vươn xa hơn nữa với trí thông minh siêu việt và sức khỏe vượt trội ngay từ khi sinh ra. Điều này có thể dẫn đến sự phân hóa giàu nghèo ngay từ khi mới sinh ra. Noor Siddiqui, sáng lập Orchid Health, cho biết công ty chỉ giúp đỡ những bậc cha mẹ tương lai – những người e ngại việc sinh con vì các rối loạn di truyền tiềm ẩn.
Bên cạnh đó, giải pháp của công ty chỉ ‘sàng lọc khuyết tật trí tuệ, không đưa ra dự đoán hay can thiệp về trí thông minh’. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia vẫn có những nghi ngại nghiêm trọng về việc sàng lọc phôi thai thông qua phương pháp chấm điểm rủi ro đa gene. Việc những startup này xuất hiện được kỳ vọng giúp giá dịch vụ ngày càng rẻ, tiếp cận càng nhiều đối tượng người dùng hơn thay vì chỉ giới giàu có hiện tại.
Trước những phát triển này, giới chuyên gia đang kêu gọi một cuộc tranh luận rộng rãi về các vấn đề đạo đức và xã hội liên quan đến công nghệ sinh sản tiên tiến. Một câu hỏi lớn được đặt ra là liệu công nghệ này có thực sự giúp cải thiện sức khỏe và cuộc sống của con người hay chỉ làm tăng khoảng cách giữa người giàu và người nghèo.
Các công ty như Neuralink và Orchid Health đang ở tuyến đầu của cuộc cách mạng công nghệ sinh sản. Trong khi công nghệ của họ mang lại những cơ hội mới cho các bậc cha mẹ tương lai, nó cũng đặt ra những thách thức về mặt đạo đức và xã hội. Điều quan trọng là phải có một cuộc thảo luận công khai và minh bạch về những vấn đề này để đảm bảo rằng công nghệ được sử dụng một cách có trách nhiệm và vì lợi ích của tất cả mọi người.
Trong bối cảnh này, vai trò của chính phủ và các tổ chức y tế trong việc giám sát và điều chỉnh công nghệ sinh sản trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Họ cần phải đảm bảo rằng công nghệ này được sử dụng một cách an toàn và có trách nhiệm, đồng thời giải quyết những lo ngại về đạo đức và xã hội liên quan đến việc sàng lọc phôi thai.
