Nhiều khu chợ truyền thống tại Hà Nội đang đối mặt với tình trạng hoang hóa, lãng phí sau khi được đầu tư hàng chục tỷ đồng. Tình trạng này không chỉ gây thiệt hại về tài chính mà còn ảnh hưởng đến đời sống dân sinh và bộ mặt đô thị.
Chợ Phúc Lý, nằm ở phường Tây Tựu, Thành phố Hà Nội, là một điển hình của tình trạng này. Dự án này được khởi công xây dựng từ tháng 10/2010 và hoàn thành vào năm 2017 với diện tích 3.900 m2, gồm một khu chợ chính hai tầng và khu bán hàng ngoài trời. Tuy nhiên, sau gần 7 năm hoàn thiện, chợ lại rơi vào cảnh vắng bóng tiểu thương và nhiều hạng mục đang dần xuống cấp.
Tương tự, Chợ Xuân Phương, phường Xuân Phương, Thành phố Hà Nội, cũng gặp tình trạng tương tự. Dự án này được khởi công từ tháng 2/2017 với số vốn đầu tư gần 18 tỷ đồng trên diện tích hơn 6.000 m2. Công trình được kỳ vọng là trung tâm thương mại dân sinh hiện đại, đáp ứng được nhu cầu buôn bán cho khu vực. Tuy nhiên, sau khi hoàn thiện khu nhà chính vào năm 2018, dự án lại vướng giải phóng mặt bằng phần khu vực ngoài trời. Đến cuối năm 2022, các vướng mắc cơ bản được tháo gỡ, nhưng đến nay, chợ vẫn chưa thể đi vào hoạt động.
Chợ dân sinh Lĩnh Nam, phường Vĩnh Hưng, Thành phố Hà Nội, có diện tích lên tới 3.000 m2 gồm khu chợ chính hai tầng và khu bán hàng ngoài trời. Chợ được xây dựng trên cơ sở mô hình chợ truyền thống theo hướng văn minh, hiện đại nhằm góp phần xoá chợ cóc, chợ tạm đang tồn tại trên địa bàn quận Hoàng Mai (cũ). Tuy nhiên, hiện tại khu chợ hai tầng đang trong tình trạng sử dụng sai mục đích. Khu vực tầng 1 đang được sử dụng làm nơi để ô tô. Xung quanh chợ là cảnh nhếch nhác của hạ tầng xuống cấp, rác chất thành bãi và cỏ cây um tùm.
Tình trạng chợ dân sinh bị bỏ hoang không phải là câu chuyện mới ở Hà Nội. Đã có không ít dự án chợ được đầu tư hàng chục tỷ đồng với nhiều kỳ vọng nhưng sau khi hoàn thiện lại lâm vào cảnh “chợ không người”. Thực trạng này không chỉ gây lãng phí ngân sách mà còn tác động tiêu cực đến đời sống dân sinh và bộ mặt đô thị. Trong khi người dân thiếu điểm mua bán hợp lý, văn minh thì cơ sở hạ tầng chợ được xây dựng lại không được sử dụng đúng mục đích.
Trước thực trạng đó, tháng 4/2024, UBND TP Hà Nội đã ban hành Kế hoạch số 110 về thực hiện chỉ tiêu xây dựng, cải tạo chợ trên địa bàn giai đoạn 2024-2025. Theo đó, Hà Nội dự kiến xây mới 17 chợ, trong đó có 5 chợ hoàn thành trong năm 2024, 12 chợ hoàn thành trong năm 2025. Mục tiêu của kế hoạch là nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các chợ, đáp ứng nhu cầu mua bán của người dân và góp phần xây dựng bộ mặt đô thị văn minh, hiện đại.
Để khắc phục tình trạng trên, các cơ quan chức năng cần tăng cường công tác quản lý, giám sát và đánh giá hiệu quả sử dụng các dự án chợ đã được đầu tư. Đồng thời, cần có những giải pháp đồng bộ để phát triển hệ thống chợ truyền thống, tạo điều kiện cho người dân mua bán thuận tiện và góp phần xây dựng bộ mặt đô thị văn minh, hiện đại. UBND TP Hà Nội cần có những giải pháp cụ thể để triển khai kế hoạch xây dựng, cải tạo chợ trên địa bàn giai đoạn 2024-2025.
