Các quốc gia trên thế giới đang phải đối mặt với một thách thức lớn khi cân nhắc giữa nhu cầu sử dụng tiền số ngày càng tăng của công chúng và những cảnh báo về rủi ro đối với ổn định tài chính của lĩnh vực này. Sự phát triển nhanh chóng của stablecoin, một loại tiền ảo được thiết kế để giữ giá ổn định, thường neo theo tỷ giá 1:1 với đồng USD, đã làm dấy lên mối lo ngại về tiềm năng ảnh hưởng của nó đến chủ quyền tiền tệ và ổn định tài chính.
Stablecoin đã trở thành một phần quan trọng trong thị trường tiền mã hóa, với giá trị lưu hành lên đến khoảng 250 tỷ USD trên toàn cầu, phần lớn đều neo theo đồng USD. Loại tài sản này được sử dụng rộng rãi để giao dịch giữa các loại tài sản số và được kỳ vọng có thể dùng để chuyển tiền tức thì. Tuy nhiên, việc sử dụng stablecoin cũng đặt ra nhiều thách thức và rủi ro, bao gồm cả việc có thể bị lợi dụng làm công cụ trung gian cho các hoạt động tội phạm tài chính.
Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) đã lên tiếng cảnh báo rằng nếu để stablecoin phát triển tự do, niềm tin của người dân vào tiền tệ sẽ bị xói mòn, chủ quyền tiền tệ bị đe dọa và những rủi ro đối với ổn định tài chính trở nên khó kiểm soát. Các nhà hoạch định chính sách cũng lo ngại về những rủi ro tiềm ẩn này và đang tìm cách quản lý và điều chỉnh thị trường stablecoin.
Một số quốc gia đang gấp rút phát triển tiền ảo của ngân hàng trung ương (CBDC), nhằm mang đến cho người dân lựa chọn thanh toán số hóa an toàn và góp phần ngăn chặn làn sóng “Đôla hóa” đang mạnh lên. Tuy nhiên, các dự án CBDC cho đến nay vẫn gặp không ít khó khăn, hiệu quả triển khai còn khá hạn chế. Trên toàn cầu, có 69 dự án CBDC bán lẻ đang trong quá trình triển khai, nhưng mới chỉ có 3 dự án chính thức đưa vào vận hành.
Các chuyên gia nhận định rằng thị trường stablecoin sẽ tiếp tục tăng trưởng bùng nổ trong những năm tới. Viện Citi dự báo nguồn cung stablecoin toàn cầu có thể đạt 1,6 ngàn tỷ USD vào năm 2030, thậm chí có thể tăng vọt đến 3,7 ngàn tỷ USD nhờ khung pháp lý thuận lợi hơn tại Mỹ. Tuy nhiên, tốc độ phát triển quá nhanh này cũng tiềm ẩn nguy cơ khiến các quốc gia không theo kịp sẽ bỏ lỡ việc phát triển ngành công nghiệp mới, đồng thời mất tiếng nói trong việc định hình luật chơi toàn cầu.
Một số quốc gia đang xem xét các giải pháp khác nhau để quản lý và điều chỉnh thị trường stablecoin. Tại Anh, Ngân hàng Trung ương (BOE) đã phát đi tín hiệu nới lỏng so với quan điểm thận trọng trước đây với các tổ chức phát hành stablecoin. Tại khu vực đồng Euro, nhiều nhà hoạch định chính sách đang ấp ủ kỳ vọng đưa đồng Euro trở thành đồng tiền dự trữ mới thay thế vị trí thống trị của USD.
Ông Christian Catalini, sáng lập Phòng thí nghiệm Kinh tế học Tiền mã hóa tại Viện Công nghệ Massachusetts, nhận định rằng chúng ta đang sống trong một bối cảnh kỳ lạ, khi stablecoin neo theo đồng USD nắm vị trí áp đảo. Nếu không có các biện pháp quản lý, điều này có thể dẫn đến tình trạng đô la hóa tràn lan.
Ông Josh Lipsky, Giám đốc cấp cao Trung tâm địa kinh tế của Atlantic Council, cho rằng sự ra đời của đồng Euro số sẽ là phép thử quyết định. “Nếu Euro số vận hành thành công, khu vực đồng Euro sẽ chứng minh cho thế giới thấy rằng giải pháp số hóa của khu vực công là khả thi và xứng đáng trở thành hình mẫu toàn cầu”, ông nhấn mạnh.
Để hiểu rõ hơn về những thách thức và cơ hội trong lĩnh vực này, cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa các quốc gia, tổ chức tài chính và các chuyên gia trong ngành. Việc phát triển và triển khai các giải pháp số hóa an toàn và hiệu quả sẽ là chìa khóa để đảm bảo ổn định tài chính và tăng trưởng kinh tế trong tương lai.
